Merhaba Ece,
Ribozomlar, hücrelerde protein sentezinin gerçekleştiği hayati organellerdir. Prokaryotik hücrelerde ribozomlar 70S, ökaryotik hücrelerde ise 80S boyutundadır. Bu fark, ribozomların boyutlarından, bileşenlerinden ve yoğunluklarından kaynaklanır. Peki Nedir bu ''S'' ? Ribozomların boyutları, yoğunlukları ve sedimentasyon hızları Svedberg birimi (S) ile ölçülür. S birimi, ribozomun santrifüjleme esnasında ne kadar hızlı çöktüğünü ifade eder. Daha büyük ve yoğun ribozomlar daha yüksek bir S birimine sahiptir. Ancak S birimi lineer bir toplama sistemi değildir; ribozom alt birimlerinin şekli ve yoğunluğu da bu değeri etkiler. İlk önce prokaryotik ribozomları anlatmak istiyorum. Prokaryotik ribozomlar iki alt birime ayrılır. 50S ve 30S. 50S; 23S ve 5S rRNA ile yaklaşık 34 protein içerir. 30S ise, 16S rRNA ile yaklaşık 21 protein içerir. Bu iki alt birimi topladığımızda 70 etmiyor evet! çünkü, sayılar doğrusal olarak toplanmaz. Svedberg birimi kütleye doğrudan orantılı değildir; parçacıkların santrifüjde nasıl davrandığını hesaba katar. Ökaryotik ribozomlar da aynı şekilde, iki alt birime sahiptir. 60S; 28S, 5.8S ve 5S rRNA ile yaklaşık 49 protein içerir. 40S ise, 18S rRNA ile yaklaşık 33 protein içerir. Yani, ökaryotik ribozomlar, prokaryotik ribozomlara göre daha büyük ve daha karmaşıktır diyebiliriz. Protein sentezi sırasında iki alt birim bir araya gelerek işlevsel ribozomu oluşturur. Ökaryotik hücreler, prokaryotik hücrelere göre daha büyük ve daha karmaşık olduğu için bu hücrelerin karmaşık protein sentez ihtiyaçlarını karşılamak için daha büyük ribozomlar gereklidir. Ayrıca ökaryotik ribozomlar, daha fazla rRNA ve protein içerir. Bu da, onların daha büyük ve yoğun olmasına sebep olur.
Umarım cevabım faydalı olmuştur.
Kaynaklar
- Prof. Dr. M. Arda. Ribozomlar, Ribozomal Rna Ve Transfer Rna. Alındığı Tarih: 29 Aralık 2024. Alındığı Yer: mikrobiyoloji | Arşiv Bağlantısı
- A. Rich. Page Restricted | Sciencedirect. Alındığı Tarih: 29 Aralık 2024. Alındığı Yer: sciencedirect | Arşiv Bağlantısı
