Rejenerasyon, kopan doku - organların tekrar onarılarak oluşması veya bazı canlıların üreme biçimidir.
Kalıtsal çeşitliliğin oluşmasında birden fazla faktör rol oynayabilir. Mayoz bölünmede crossing over ile farklı alellere sahip kromozomların oluşması, homolog kromozomların rastgele ayrılması, döllenmede yumurtanın rastgele bir spermle birleşmesi ve mutasyon kalıtsal varyasyonun sebeplerindendir. Burada eşeyli bir üremeden bahsediyoruz. Fakat rejenerasyon gibi üreme ve yenileme biçimleri eşeysiz üremedir.
Kalıtsal çeşitlilik ancak iki bireyin eşeyli üremesi sonucu oluşur. Bu da mayoz bölünmeyi beraberinde getirir. Mitoz bölünme evresinde homolog kromozomların ayrılması olmadığından crossingover olmaz ve kalıtsal çeşitlilik sağlanmaz.
Planarya nasıl kafa veya kuyruk oluşturur? Rejenerasyon nasıl gerçekleşir?
Rejeneratif biyolojinin gelişmesiyle rejenerasyon mekanizması aydınlatılmaya başlandı. Bilimsel araştırmaların sonucunda bilim insanları neoblast adını verdikleri, küçük boyutlu kök hücreler keşfettiler. Bununla birlikte neoblast hücrelerinin, neredeyse planaryanın tüm vücunda bulunduğunu, ayrıca değişik hücrelere farklılaşabildiklerini, bölünüp, kesilme sonucundaysa yenilenebildiklerini keşfettiler. Planaryalar vücutlarının bir parçasını kaybettiklerinde veya kuyruklarını eşeysiz üreme için bıraktıklarında neoblastlar aktifleşip kesilen veya kaybedilen bölgeye doğru hareket eder. Neoblastlar orada mitoz bölünme geçirir ve blastema oluşur. Blastema, rejeneratif özellik gösterebilen farklılaşmamış hücre topluluğudur. Blastema çeşitli iç ve dış faktörler sonucunda ihtiyaç duyulan hücreyi oluşturur, böylece planarya aynı zamanda eşeysiz üremeyi ve kaybettiği parçanın yenilenmesini gerçekleştirir.
Kaynaklar
- Açık bilim. Rejeneratif Biyoloji – Açık Bilim. Alındığı Tarih: 28 Ekim 2023. Alındığı Yer: Açık Bilim | Arşiv Bağlantısı
- TÜBİTAK Bilim Genç. Rejenerasyon: Canlılar Da Kendini Yenileyebilir. Alındığı Tarih: 28 Ekim 2023. Alındığı Yer: Tübitak bilim genç | Arşiv Bağlantısı
