Osmanlı yenileşme hareketlerinin ortaya çıkmasında etkili olan dış gelişmeler nelerdir?

Öncelikle avrupa medeniyetlerinin reformist hareketleri ve coğrafi keşifler dahilinde osmanlı devletini geride bıraktılar. Biraz açacak olursak ilk olarak protestan ahlakı bu öncülüğün başındadır .Kültürel niteliklere dayanan açıklamalar genelinde avrupalıların diğer milletlerden üstün olduğu tezine dayanır. Sosyoloji ile aranız iyi ise prusyalı Max Weber aklınıza gelmiştir. Kendisi kapitalizmin öncülüğünü yapan ülkelerin protestan olmasından yola çıkarak yükselişi buna bağlamıştır. Fakirliği öven katolik dünya görüşünün aksine zenginlikle problemi olmayan daha çok çalışmaya teşvik eden bir eden ve sonuç olarak ortaya daha hamarat ve disiplinli kapitalizmin ruhuna uygun bir toplum çıkmıştı. Çalışmayı adem ve havvadan işledikleri ilk günahın yükü olarak gören katoliklerdense çalışmayı ibadet olarak gören bu inanç daha güçlü bir avrupa temelini atmıştır. Tabi kapitalizmin osmanlıya girememesi (toplumun yapısından kaynaklı) reddedilmiştir. Kapitalizmin getireceği kar saplantısı ve rekabet anlayışı devlet adamlarınca sakıncalı görülmüştür. Bir çok malın üzerinden fahiş karlar edilmesini engellemek için tahdid (sınır) konulmuştur. Bu uygulamaları esas alarak antikapitalist iktisadı görebiliyoruz.Üretici yerine tüketiciyi korumayı hedef edinen osmanlı kötü günlerin eşiğine gelmişti. Sanayi devrimi bu hali daha vahim duruma götürmüştür. Kapitalist düşünce güç kazanırken osmanlı iktisadı bu çehrede zor duruma girmiştir. Dış ülkelerden gelen düşük fiyatlı ürünlere karşı küçük esnafını koruyamayan osmanlı adeta yabancı pazarı haline gelmiştir. Tabi bana kalsa ben uzatıp yazarım ancak daha verimli gördüğüm kaynakları bırakıyorum. NOT: Coğrafi keşifleri atladım çünkü yazı aşırı derecede uzardı ancak etkisini anlatmak için kapitalizmin ürünlerine ve avrupalıların bu ürünleri kendi topraklarından pek elde edemediğini söylemek şarttır. Keşif edilen topraklarda bu ürünlerden zengin olduklarını ve dolayısıyla birçok afrika asya amerika topluluklarını klonize ettiklerini gözden kaçırmamak gerekir. (Etkili olması için 1880-1913 arasındaki yıllarda ki değişime bakmak yerinde olacaktır.) 6 kaynak kabul olmadığından buraya bir tane bırakmak durumundayım: http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/mustafa_karabulut_tanzimat_osmanli_yenilesme.pdf