Vücudumuzdaki bazı dokular ve organlar, yaralanmaları ve hasarları kendi kendilerine tamamen onarabilirken bazıları bu yeteneğe sahip değildir. Hasar gören veya kaybedilen dokuların ve organların yeniden oluşmasına rejenerasyon yani yenilenme denir. İnsanlarda rejenerasyon yeteneğinin geliştirilmesi sayesinde felçli uzuvların işlevini tamamen yeniden kazanması ya da hasar görmüş iç organların yenilenmesi mümkün olabilir.
Hasar gören dokular ve organlar kendilerini farklı yollarla yenileyebilir. Hücre düzeyindeki bu süreç vücut hücreleri ya da kök hücreler ile gerçekleştirilebilir.
Farklı dokuların ve organların rejenerasyon yetenekleri birbirinden farklı olduğu gibi canlının türüne göre de rejenerasyon yeteneği değişebilir. Örneğin insanlarda karaciğer ve deri gibi organlar yenilenebilirken, kollar ve bacaklar tamamen yeniden oluşamaz. Ancak ikiyaşamlılar (hem karada hem suda yaşayabilen canlılar; örneğin semender, kurbağa), planaryalar (bir yassı solucan türü) gibi bazı canlılarda kaybedilen ya da hasar gören organlar tamamen yenilenebilir.
KALP 20 YIL
Yıllarca kalp hücrelerinin doğduktan sonra değişmediği sanıldı. Ancak, New York Üniversitesi’nden Dr. Piero Anversa tersini ispatladı ve kalbin kendini 20 yılda yenilediğini belirtti.
SAÇLAR 3-6 YIL
Yaklaşık 100 bin adet seç telinin her biri ayda 1.25 santimetre uzuyor. Dolayısıyla saçların kaç yaşında olduğu da saçın uzunluğuna göre değişiyor.
MİDE DUVARI 3-5 GÜN
Midedeki hücrelerin asite dirençli olmadığını belirten İsveç-Karolinska Enstitüsü’nden Jonas Frisen, hücrelerin üç ila beş günde yenilendiğini vurguladı. Ancak nikotin, hücrelerin yenilenmesini ağırlaştırıyor.
BAĞIRSAK 2-5 GÜN
Midedeki gibi bağırsaklarda da hücrelerin zor şartlar altında olduğunu söyleyen Dr. Frisen, bu hücrelerin hızla yenilendiklerini ve bu sürenin iki ila beş günde değiştiğini ifade etti.
KEMİK 10 YIL
İskelet de vücudun sürekli kendini yenileyen bölümlerinden biri. Kemiklerin 10 yılda bir tam anlamıyla kendini yenilediği tahmin ediliyor.
DİL 10 GÜN
Tat moleküllerini sinirler yoluyla beyne ileten dilde bulunan 10 bin tomurcuğun her birinde 50 hücre bulunuyor ve bu hücreler her 10 günde bir kendini yeniliyor.
KARACİĞER 6 AY
Yağ, protein, şeker ve kan yapımı için gerekli maddeleri depolayan karaciğer vücudun en güçlü organlarından biri. İngiltere Karaciğer Vakfı tarafından yapılan açıklamaya göre karaciğerin kendini yenileme süresi altı ay.
AKCİĞER 1 YIL
Akciğerde hücreler farklı periyotlarda yenileniyor. Bu da havanın temizliğine, sigara içilip içilmemesine göre değişiyor. Yenilenme süresi ise altı ayla bir yıl arasında.
Kaynaklar
- Başak Kandemir. Canlılar Da Kendilerini Yenileyebilir. (30 Eylül 2018). Alındığı Tarih: 24 Temmuz 2021. Alındığı Yer: https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/ | Arşiv Bağlantısı
- LiveScience. Her Daim Genç Kalabilirsiniz. (20 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 24 Temmuz 2021. Alındığı Yer: labmedya.com | Arşiv Bağlantısı