Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
9

Orch-OR modelinde süperpozisyonların uzay-zaman geometrisindeki kavislenmelerle etkileşimi nicel olarak nasıl açıklanır?

Tam soru: Orch-OR teorisinin matematiksel modeli, süperpozisyonların uzay-zaman geometrisindeki kavislenmelerle nasıl etkileşime girdiğini nicel olarak nasıl açıklar?
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
İlhan Taşlı
Fizik İle İlgilenen

Bildiğiniz gibi tam ve tutarlı "kütle çekim kuantum" teorisi henüz ortaya konulamadı. Gene de kuantum süperpozisyonundaki nesneler için farklı kütle çekim alanlarında nasıl davrandığı ile ilgili bazı nicel ölçümler yapılabilir ve kısmi yanıtlar üretilebilir..

Bu deneylerin başında interferometre (girişimölçer) ile yapılanlar gelir. Öncelikle bu deney düzeneğini, LIGO, yani kütleçekim dalgalarının ışık hızında hareket ettiğini ispat eden deney düzeneğinden hatırlayabilirsiniz (ekli kaynakta düzenek ve düzeneğin nasıl çalıştığını görebilirsiniz). [1] Düzeneğin iki kolu boyunca hareket eden parçacıklar, hafifçe yer değiştirmiş yüksekliklerde hareket ederlerse farklı zaman genişlemeleri deneyimlerler ve girişim desenlerindeki farklılardan bunları ölçebiliriz. Yani farklı değerdeki kütleçekim etkileri kuantum bağlamındaki etkileri değerlendirilebilir.

Bu deneyler kuantum-kütleçekim ilişkisini tam olarak tanımlayamaz; Eğer etrafta iki kütle yani kütleçekim dalgalarının üst üste binmesi söz konusu ise etrafındaki uzay-zaman geometrisinin olgularının tam bir tanımı için kullanılıp kullanılamayacağını (veya nasıl kullanılabileceğini) göstermezler. Uzay eğriliğinde kullandığımız Riemann geometrisi üst üste bindirmelerde ne gibi sonuçlar ürettiğinden, yani klasik sonuçlarını koruyup korumadığından emin değiliz. Diğer yandan nesnelerin kuantum durumları ve özellikle belirsizlik durumu işin içine girdiğinde çıkmaz bir sokağın içine girmiş gibi olursunuz.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. Ç. Benibol. Kütleçekim Dalgaları Nedir? Ligo Neyi, Nasıl Keşfetti? - Evrim Ağacı. (2 Kasım 2016). Alındığı Tarih: 4 Kasım 2024. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Fatma Nur İnakçı
Bilimsever Okuyucu

Öncelikle bu güzel sorunuz için teşekkür etmek istiyorum, ilgi alanlarıma girdiği kesin:) Şimdi soruya gelirsek önce Orch-OR teorisi ile başlayalım, bu teori kuantum süperpozisyonlarının uzay zamanla nasıl bağlantı kurduğuna dair açıkçası ilginç bir fikir ortaya atıyor. Penrose ve Hameroff’un dediğine göre beynimizdeki mikrotübüller süperpozisyonda kaldıkları sürece uzay zamanda küçük kavislenmelere neden oluyorlar. Yani bu süperpozisyonlar uzay zamanı hafifçe bükerek küçük dalgalanmalar yaratıyor diyebiliriz.

Penrose’un çekim kaynaklı çökme teorisine göre bu kavislenmeler arasındaki fark ne kadar büyük olursa, süperpozisyonun çökme süresi de o kadar kısalıyor. Bunu biraz daha anlaşılır hale getirmek gerekirse çökme süresi kaynaklarda şu şekilde ifade ediliyor: 𝑇≈ℏ/𝐸. Burada E, süperpozisyon durumları arasındaki yerçekimsel farktan kaynaklanan enerji farkı. Yani uzay zaman bu kuantum durumlarını çekip aşağı indiriyor ve çöktüğü anda da bilinç dediğimiz farkındalık ortaya çıkıyor diyorlar.

Kısacası bu bakış açısına göre bilinç dediğimiz şey süperpozisyonların uzay zamanın bu mikro etkileşimleriyle bir anda çöktüğü o kısa anla doğrudan ilgili.

Tüm Reklamları Kapat

9
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Esat Kudret
Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim.

Benim videodan anladığım daha farklı:

Atom altı evrenin olasılıkçı yapısı ile makro evrenin nedensel yapısı arasındaki sınırın, karşılıklı geçişlerin, dönüşümlerin, kararsızlıktan kararlı duruma veya tersine geçişlerin tam olarak nerede, nasıl ve ne zaman başladığının kavranabilmesi açısından mikrotübüllerin yol gösterici olabileceğine vurgu yapıyor.

Mikrotübüllerin vücutta makro ölçekte bir araya gelerek güçlü bir bağ oluşturan ve istikrarı (kararlılığı) sağlayan adeta kolon görevi görmesinin yanı sıra, mikro ölçekte de beyinde ve zihinsel süreçlerde, belleğin işleyişinde ve düşüncenin şekillenmesinde etkin olan atom altı parçacıkların olasılıkçı ve kararsız yapısını, adeta parçacıkların etrafını zırh gibi saran , onları bir arada tutarak kararsızlıklarını ve dolayısı ile olasılıkçı yapılarını kararlı ve nedensel hale getiren bir rol işlediği, işleyebileceği ve aslında atom altı düzeyde bir etkileşimin ürünü olan düşüncenin bir bütün olarak bu yüzden kararlı durduğu, çok kısa sürede çökmeyip varlığını sürdürebildiği üzerine bir video.

Tüm Reklamları Kapat

Buradan da ulaşılmak istenen şey bana göre şu:

Acaba bu mikrotübüller benzeri yapılar evrenin her yerinde olabilir mi?

Bu sayede kuantum mekaniği ile genel görelilik ve hatta Newton fiziği ve birbirinin mikrodan makroya devamı olabilecek şekilde, hangisinin nerede, ne zaman ve nasıl başlayıp bir üstüne devir yaptığı, olasılıkçı evrenden nedensel evrene geçişin tam olarak nedeni, nasılı, zamanı anlaşılabilir mi?

Bunun yapılması durumunda bu bize, evrende şuan olup olmadığını bilmediğimiz mikrotübüller benzeri yapıların keşfi ile mikro evrenin (istikrarsız) olasılıkçı yapısı ile makro evrenin (istikrarlı) nedensel yapısı arasındaki geçişleri (ve belki de karşılıklı olarak) kontrol edebilme imkanı sunabilir mi?

Buradan da her şeyin teorisine ulaşılabilir mi?

5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close