Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye 1 ay önce 1 Cevap
3

Oğuz Kağan hangi dönemlerde Türklere kağanlık etmiştir? Oğuz Kağan'ın tarihi kişiliği ve yöneticilik kişiliğiyle ilgili genel bir bilgi verebilir misiniz?

299 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Aykut Kayı
Türk tarihine ilgili 1 ay önce

Türk kültür tarihinin en önemli eserlerinden biri Oğuz Kağan destanıdır.

W. Bang ve G.R. Rahmeti tarafından 1936 yılında Uygurca aslından günümüz Türkçesine çevrilen eserde eksik olmasına rağmen çok değerli bilgiler içerir.

Destan Türk dini hayatına, göçebe hayat tarzına, hâkimiyet anlayışına ve dünyayı algılama biçimine dair önemli ipuçları barındırmaktadır. Bizim kanaatimizce destan sadece belli bir dönemi kapsamamakta içerisinde farklı dönemlere ait bir takım unsurlar barındırmaktadır. Oğuz Kağan’ın tarihi kimliği ve kişiliği tam olarak tespit edilememekle birlikte Uygurca metinde bahsedilen Oğuz Kağan’ın Hun döneminden daha eski dönemlere dair kuvvetli izler taşıdığı kanaatini taşımaktayız. Destanda Güneş, Ay, Yıldıza vurgu yapılması ve hâkimiyet hakkının bu üç büyük oğula ve onların neslinden gelenlere verilmesi, bizce hem dini hem kozmik manalar taşımaktadır. Destan nispeten geç bir tarihte yazılmış olmasına rağmen Bozkır coğrafyasında yaşamış Türklerin dini sistemleri içerisinde bu astral unsurların çok erken dönemlerden itibaren var olduğunu bilmekteyiz. Özellikle Wolfram Eberhard ve Muhadere Nabi Özerdim’in, Çin kültürünün teşekkülünde önemli pay sahibi olan Chou hanedanı (M.ö 1050-1247) hakkında kıymetli çalışmaları ve bu hanedanın içerisinde bulunan kuvvetli Türk unsuru varlığı bu düşüncemizi destekleyen bir diğer unsurdur. Çünkü bu araştırmalar Chou döneminde Güneş, Ay ve Yıldızlarla temsil edilen astral unsurların, dini hayat içerisinde ve Gök Tanrı inancı içerisinde varlığını ortaya koymaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Gerek, XIV. Yüzyılda yaşamış Reşideddin ve gerekse XVII. Yüzyılda yaşamış Ebu-l Gazi Bahadır Han’ın naklinde bahsettikleri Oğuz Han’ın Büyük Hun Devleti Hakanı Mete’nin hayatını yansıttığına dair kuvvetli emareler bulunmaktadır. Bu nakillerde görülen baba, oğul çatışması, 24 lü teşkilat gibi unsurlar Hun Hakanı Mete’nin hayatında gördüğümüz ve sağlam kaynaklarla ispat ettiğimiz hususlardır. Fakat Uygurca Destanda baba oğul çatışması ve 24 lü teşkilat bulunmamaktadır. Yine Reşideddin ve Ebu-l Gazi Bahadır Han’ın nakillerinde İslam’a vurgu yapılırken Uygurca destan İslam dâhil, Budizm, Maniheizm gibi Türk topluluklarının etkisinde kaldıkları hiçbir dine gönderme yapmamaktadır. Uygurca Destan sıklıkla Gök Tanrı inancına ve bu inançla bağlantılı diğer unsurlara gönderme yapmaktadır. Bu farklılık Uygurca destanla Reşideddin naklinin birbirinden farklı kaynaklardan beslendiğini ve Uygurca destanın daha eski dönemlere işaret ettiği düşüncemizi destekler gözükmektedir.

Oğuz Kağan’ın tarihi kişiliği hakkında ki bir diğer merak konusu büyük Türk Hakanı Alp Er Tunga ile var olan ya da var olması mümkün görünen ilişkisidir. İlk olarak Fars kaynaklarında geçen döneminde ülkeler zapt etmiş olan Alp Er Tunga’nın hâkimiyet hakkı konusunda tıpkı Oğuz töresi gibi geçerli olması, Oğuz Kağan töresi yanında zikredilmesi ya da ona alternatif olarak görülmesi durumu özellikle kendisi de Oğuz boylarından olan Selçuklular için geçerli olmuştur. Oğuz Kağan ve Alp Er Tunga’nın geçmiş bir tarihte birleştirmek konusunda en olası dönem İskit (Saka) dönemi olarak gözükmektedir. Tarihte İskit-ler olarak bilinen ve Türklükleri konusunda kuvvetli deliller bulunan bu topluluk çeşitli kollara ayrılarak yaklaşık M.ö 8.yüzyılda bozkırların doğusundan batıya doğru hareket etmişlerdir. Karadenizin kuzeyindeki bozkırlarda hüküm süren bu topluluğun bir kolu da bir dönem Anadolu da güneyinde hüküm sürmüştür. Bizce Oğuz Kağan ve Alp Er Tunga arasındaki münasebet de bu döneme tekabül etmektedir.[1] (yazının detaylarına bu kaynaktan ulaşabilirsiniz.)

Yazıda bahsedilen kitaba [2] bu kaynaktan ulaşabilirsiniz.

Kaynaklar

  1. Dr. İ. Onay. (). Türk Kültür Tari̇hi̇ Bakimindan Oğuz Kağan Destani Ve Önemi̇. Not: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/21497/230487.
  2. W. BANG, G. R. Rahmeti, et al. (). Oğuz Kağan Destanı. Not: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili Semineri, 1936 (Burhaneddin Basımevi).
7
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close