Bu soruyu sigara içmeyen biri olarak zamanında araştırmıştım. Eğer ilaçlarla bilinci baskılamak hatta komaya sokmak mümkünse (anestezik ajanlar), bunu tersi de mümkün olmalıdır şeklinde bir düşünceye sahiptim. Nitekim kokain, amfetamin tarzı maddelerin öforik bir duygudurum oluşturduğu ve bilinci uyardığı bilinen bir gerçek. Elbette yasal olmamalarından ötürü legal olan kafein ve nikotine yöneldim mecburen.
Bu yazıda nikotin ile ilgili bahsedeceğim şeyler aşağıda linkini eklediğim Pubmed’ de yayınlanmış bir makaleden oluşuyor.
Her şeyden önce vücutta neredeyse bütün sistemleri etkileyen ve bağımlılık yapıcı etkisi bulunan bir moleküldür nikotin. 17 yy.dan itibaren pestisid(haşere ilacı) olarak kullanılan bu meret ikinci dünya savaşından sonra daha ucuz ve memelilere daha az zararlı olan ajanlardan bulunduktan sonra artık pestisid olarak kullanımı giderek kısıtlanmıştır. 2014 te de Amerikan Çevreyi Koruma Ajansı tarafından Amerika ‘da pestisid olarak kullanımı tamamen yasaklanmıştır. Şunu da ekleyelim; ekonomisinde önemli bir yer tutan Hindistan da dahi tarımda kullanması kesin bir şekilde yasaklanmıştır nikotinin.
Devam ediyoruz... Refaranslarda belirttiğim makale 2015 yılında Hindistan’daki bir üniversiteden yayımlanmıştır. Bu review (derleme) tarzındaki makalede metod kısmında aynen şu ibareler yer alıyor:
-3436 ilgili makale incelendi,
-tütün ürünleri ve sigara ile ilgili çalışmalar bu incelemenin dışında bırakıldı.
-nicotinin yararları raporlanmış çalışmalar bu incelemeye dahil edildi
- Amaç, nikotinin etkilerini, tütün veya tütün dumanında bulunan diğer toksinlerin ve kanserojenlerin etkileri olmadan incelemekti.
Sanırım soruyu soran arkadaşımızın sorusuna tam anlamıyla cevap olabilecek bir makale...
Çok ayrıntıya girmeden vücudumuzdaki bazı sistemlerde nasıl etkiler meydana getirdiğine bakalım kısaca.
Nikotin vücuttaki esas fizyolojik etkilerini sinir sisteminde bulunan reseptörler tarafından gerçekleştirir. Reseptör dediğimiz şeyleri nikotin molekülünün gidip yerleştirdiği yuvacıklar olarak düşünebilirsiniz. Bu reseptörlerle etkileşim sonucu dopamin yolakları aktiflenir, ödül merkezi uyarılır, kognitif fonksiyonlarda artma ve duygudurumda olumlu mod değişiklikleri meydana getirir. Öte yandan bu etkileşimler nikotinin bağımlılık yapıcı etki derecesinin çok yüksek olmasının da nedeni. Burada asıl ilginç olan; bu bağımlılık hadisesi genlerinize işleniyor ve çocuklarınıza aktarılıyor yani siz sigara içerek bir sonraki jenerasyondaki torunlarınızın sigaraya bağımlı olma ihtimalini arttırıyorsunuz. Bu durumun mekanizması epigenetik denilen bir alana giriyor, onun ayrıntısına burada girmeyelim.
Öte yandan nikotinin kendisi ve vücutta işlendikten sonra oluşan ürünlerinin gösterilmiş kanserojen etkisi ve inflamatuvar yani iltihabi etkileri mevcut. Özetle vücutta kanser ve iltihaba neden olan süreçlerle bunlara engel olan süreçler arasında bir denge bulunuyor ve nikotin bu dengeyi açık bir şekilde olumsuz şekilde etkiliyor. Yine moleküler düzeyde akciğer, mide, pankreas, meme kanserlerinin oluşumunda rol alan mekanizmaları tetiklediği gösterilmiş.
Kardiyovasküler sistem üzerinde de birçok etkiye sahip. Özellikle ateroskleroz plaklarının oluşması sürecinde yine nikotinin olumsuz etkiler mevcut. Makalede tek tek solunum sistemi, boşaltım sistemi, üreme sistemleri üzerine olumsuz etkilerinden bahsedilmiş. Bunları tek tek açıklamaya gerek duymadım çünkü mekanizma çoğunda nikotinin yukarıda bahsettiğim dengeyi olumsuz etkilemesi sonucunda meydana geliyor. Kısaca nikotin hücresel boyutta vücudumuzda sıkıntı yaratacak işler yapıyor.
Makalenin sonuç bölümünde şu ibare dikkat çekiyor:
-nikotinin henüz kanıtlamış insan vücudu üzerine hiçbir önemli faydası tespit edilememiştir.
Hatta sigarayı bırakma tedavisinde başarılı bir adım olan nikotinin yerine daha güvenilir yöntem ve ajanların araştırılmasına öncelik verilmelidir diye de makaleyi bitiriyorlar. Eh gerisini siz düşünüz![1]
Kaynaklar
- PubmedNcbi. Harmful Effects Of Nicotine. Alındığı Tarih: 15 Ocak 2024. Alındığı Yer: Pubmed Ncbi | Arşiv Bağlantısı
