Evrimsel süreçte farklı yollardan üreme şansları arttırılmış. Bunlar genelde ya çok sayıda yavru üretip onların en azından birisinin yaşama ihtimaline güvenme, ki bunu genelde daha az gelişmiş canlılar tercih eder, ya da üretilen yavruya bakım yapıp onun yaşama ihtimalini arttırma ihtimaline, bunu da daha zor yavru üreten daha gelişmiş canlılar tercih eder, dayanır. Soru, ikinci kısımdaki canlılarla ilgili. Sonuçta bütün canlıların içgüdüleri onlara yaşamalarını ve üremelerini söyler. Bundan vazgeçen bireyin evrimsel açıdan ileri çıkarılabilmesi için bu durumun canlıya yaşamasından daha faydalı olması lazım.
Hayvanın bireysel uyumunu düşüren ancak toplumun geleceğine olumlu katkı yapan davranışlar alturizm olarak bilinir. Bunu sadece yavru olarak değil diğer canlılar olarak da düşünebiliriz. Ancak canlılar alturizmi yiğitlik vb. durumlar için uygulamazlar. Sonucunda bir fayda kazanmazlarsa da evrim onları öne çıkarmaz zaten. Kısaca bahsetmek gerekirse Hamilton'ın kapsamlı uyum fikrine göre alturizmin tercih edilmesinde kurtarılacak canlının ana canlıya akrabalık katsayısı(r), maliyeti(C) ve faydası(B) etkili. Bunlardan kısaca şöyle bahsedebiliriz:
Akrabalık katsayısı yani r, canlı ile paylaşılan ortak gen miktarını ifade eder. Canlının kardeşi ile arasında 0.5 oran vardır.
Maliyet yani C, canlının ölünce ne kadar daha az yavruya sahip olacağını ifade eder. Ortalama olarak hesaplanabilir.
Fayda yani B ise de kurtarılan canlının kurtarıldıktan sonra ne kadar daha yavruya sahip olacağını ifade eder.
Bu yukarıda anlatılan etkenleri tespit eden Hamilton şu kuralı geliştirmiştir:
r.B>C
Böylece fayda ile akrabalık maliyetten daha yüksek olduğu sürece evrim bu fedayı destekleyecektir. Umarım faydalı olmuştur:)[1]
Kaynaklar
- N. A. Campbell, et al. (2013). Campbell - Biyoloji. ISBN: 9786053551478. Yayınevi: Palme.
