Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Ahmet Ayyıldız
Üye 16 Aralık 2023 1 Cevap
3

Lisede öğretilen ve kinetik enerji formülü olan E=1/2mv² doğru mu?

Lisede öğretildiği üzere cismin hızından dolayı sahip olduğu enerjiye kinetik enerji diyoruz. Ama kafama takıldı, E²= (mc²)² + (pc)²formülü de enerjiyi veriyor. Özel görelilik teorisine göre olan teori bu kadar karışık iken neden Kinetik Enerji formülü bu kadar basit?Her iki formül de maddenin harket halindeki enerjisini ölçmek içinse neden farklı?
351 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
İlhan Taşlı
Fizik İle İlgilenen 16 Aralık 2023

Öncelikle bir konuyu iyice anlamamız gerekiyor: Newton fiziğine göre uzay-zaman, cisimlerin eylemlerini gerçekleştirdiği bir sahnedir ve fiziksel neden-sonuç ilişkisine hiç bir etkisi yoktur. Einstein fiziğine göre uzay-zaman bir sahne değildir, cisimlerin ve taneciklerin tüm eylemlerinin sonucuna etkilidir. Newton fiziği formülleri çok hızlı, aşırı küçük kütleli veya aşırı büyük kütleli olmayan cisimler üzerinde mükemmel çalışır. İşin içine büyük hızlar ve uç sınırlarda kütleler girdiği zaman Einstein fiziğine ihtiyaç duyulur.

Soruda sorduğunuz iki formül de doğru. bir cismin kütlesine bağlı olarak, belli bir hıza çıkarılmasında sahip olduğu enerjiyi söyler. Fakat ışık hızına yaklaşan kütleli bir cismin gerçek kinetik enerjisini vermez, çünkü hızın aşırı yükselmesi lineer olarak göreli kütle artışına neden olur (ışık hızına yaklaşan kütleli cisimlerin çok yüksek miktarda enerjiye ihtiyacı vardır), oysa bu formüldeki kütle, cismin durağan kütlesidir (Einstein kinetik enerji formülü cevabın en altında verilmiştir).

Einstein formülü ise bambaşka bir dünyayı bize anlatır. kütle-enerji eşdeğer formülüdür. Durağan kütleli bir cismin sahip olduğu enerjiyi bize anlatır (dikkat edin burada bir hız yok ama enerji var, Newton fiziğine göre hız veya devinim yoksa enerji sıfırdır). O zaman soru şu olmalı "kütle neden enerjiden oluşsun?" Atomların kütlesine neyin sebep olduğunu açıklayarak anlamaya çalışalım. Çekirdekteki protonu ele alacak olursak: Kuarklar ve bunları birbirine bağlayan kütlesiz gluon parçacıkları ışık hızında titreşir ve sahip oldukları enerji miktarınca taneciğe kütle kazandırırlar, formülün diğer bir ifade şekli ve bu durum protonun sahip olduğu kütleyi bize açıklar (Higgs Alanının da etkisi vardır ve bu mekanizma da kütle kazandırır).

Tüm Reklamları Kapat

Formülün uzun kısmına gelince: E²= (mc²)² + (pc)² bu kısımda artık durağan bir kütlenin yanı sıra cismin momentumundan (hızdan) kaynaklanan enerjisi de dahil edilir. (Formülün "+" kısmından sonrası Newton fiziği ile benzeşir , , "c" yerine artık "v" gelmeli çünkü ışık hızından bahsetmiyoruz , başına da gelmeli çünkü belli bir sürede ulaşılan hız değeri). Sonuçta bu uzun formül cismin sahip olduğu enerjiyi verir, kinetik enerjiyi vermez. Kinetik enerji: Hareketsiz, kütleli bir cismi belli bir hıza çıkarmak için yapılan iş olarak tanımlanır. Einstein kinetik enerji formülü aşağıdaki gibidir.

5
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close