Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Abdullah Bektaş
Üye 29 Haziran
1

Kalabalıkların bilgeliği teorisi nasıl oluyor da doğru sonuç verebiliyor?

Ve en önemlisi bu teoriyi kullanım biçimini değiştirerek kullanabilir miyiz? Yani felsefi bir muhakemeye gerek kalmadan fikirleri numaralandırarak en doğru fikre erişebilir miyiz? Yoksa bu bizi yanıltır mı?
573 görüntülenme
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Haktan Aras Çit
Öğrenci 29 Haziran

Bu teorinin toplamda 4 prensipi bulunur. Bunlar;

İnsan çeşitliliği: Bahsedilen kalabalıkta bulunan insanların hayatları, yaşamları, fikirleri ve tecrübeleri farklı olduğundan ortaya birbirinden ayrı düşünceler ortaya çıkar.

Bağımsız oluş: Kalabalıktakilerin birbirlerinin düşüncelerinden etkilenmeden tam bağımsız kendi düşüncelerini sunmaları ortaya daha sağlıklı fikirler çıkarır.

Tüm Reklamları Kapat

Fikirde çoğunluğun önemi: Kalabalıktaki fikirlerin çoğunluğunun söylediği cevabın doğru olması düşünülür. Yanlış ve doğru fikirler birbirini bağımsızlıkla destekleyerek dengeler.

Yerelleşme: Fikirlerin tek bir durumda toplanmış olması yerine dağınık halde bulunması doğru sonucun elde edilme olasılığını arttırır.

Sade olarak konuşmak gerekirse örneğin bir çuvalın ağırlığı hakkında bir kalabalığın tahminde bulunması halinde tahminlerin ortalamasının doğru veya doğruya çok yakın çıkması bu teoriyi açıklar. Akıl akıldan üstündür de diyebiliriz. İyi günler.

[1][1]

Kaynaklar

  1. Mustafa Sarıkaya. Kalabalıkların Bilgeliği. Alındığı Tarih: 29 Haziran 2024. Alındığı Yer: medium | Arşiv Bağlantısı
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Baran Çetin
Baran Çetin
105K UP
Bu Konuda araştırma sahibiyim. 29 Haziran

[1]2004 yılında James Surowiecki The Wisdom of the Crowds (Kalabalıkların Bilgeliği) adlı kitabını yayınladı. Kitabında yer alan düşünceye göre herhangi bir düşünce üzerine birbirinden bağımsız olan kişilerden oluşan bir topluluğun bir kaç uzmandan oluşmuş topluluğa göre cevaplarının daha doğru ve gerçeğe yakın olacağı iddia edilir.Bundan ilk bahsedenlerden biri de Aristoteles. O bu konu hakkında şöyle bahseder: İyi , kötü veya cahil ,entelektüel bireyleri tek başına değil de topluluk olarak değerlendirmek gerekir.Bu konu hakkında ise ilk ölçütler 1906'da Francesco Galton tarafından yapılmıştır.Peki nasıl doğru sonucu vermektedir?

Aslında kalabalığın bilgeliği fikri birkaç noktada doğruyu verir:Tahmin yürütme , problem çözme, mantık yürütme,inovasyon yapma...Fakat aynı zamanda kalabalığın bilgeliği fikri için kalabalık toplulukta varsayılan biraylerin düşüncelerinin birbirinden etkilenmemesi gerekli.Bu da neredeyse imkânsızdır. Genellikle bu fikri savunanlar şu örneği verir:

Yaşı 10 olan bir makineye bir uxman 6 der diğerleri(kalabalıkların bilgeliği) 1,5,9,8,7,12,11,14,16,7,8 gibi cevaplar verir.Bunun aritmetik ortalamasını alırsak 7.81 yani uzman topluluğundan daha gerçekçi cevap alınır fakat bilinmesi gereken bir şey vardır evrenin yaşını bilmeyen bir toplulukta uzmanlar gibi gerçeğe yakın cevaplar veremez.

Tüm Reklamları Kapat

Bir başka fikirde ise Phill der ki kalabalığın cevaplarının doğru olabilmesi için kalabalığın çeşitli olması ve giderek çeşitlenmesi gerekliliğidir.Bu kalabalığın içinde karşıt fikirlilerin olması gerektiğini de savunur. Ayrıca grupta düşünce özgürlüğünün yanı sıra grubun güvenilirliğinin , manipülasyonun engellenmesinin; farklı düşünce sahibi, farklı inanışta, farklı alanlarda, farklı ideolojilerde, farklı yaklaşımları olan insanların bulunması gerektiğini açıklar.

Günümüzde ise bu daha çok siyasi bağlamda tartışılmış ve kalabalık grupların da işleyişte ve yürütmede söz sahibi olması gerekliliğini bir çok yerel, ulusal ve uluslararası parti de belirtmiştir.

Söz konusu soruya gelecek olursak felsefi bir soruyu numaralandırmak gerçekten zor bir işlemdir. Örneğin bir soru sorup her cevaba belli bir değer verirsek doğru veya yanlış cevaba ulaşmayız ve sadece çoğunluğun veya bir grup uzmanın fikrine ulaşırız. Bir örnekle açıklayalım:

Sorumuz "paralel evrenlere inanır mısınız? "olsun cevaplara şöyle diyelim:

Tüm Reklamları Kapat

1-Evet İnanıyorum.

2-Hayır İnanmıyorum.

3-Kararsızım.

4-Evete yakınım.

5-Hayıra yakınım.

Uzman grup 1,1,3,5,4 desin ve topluluk 1,1,1,2,1,3,4,3,5,5,5,4,2,3,4,2,1,1,2,1,1 cevapları olsun.

Uzman grubun aritmetik ortalaması 2.8 yani kararsızıma yakın.

Topluluğun aritmetik ortalaması 2.47 yani hayır inanmıyorum olur.

Fakat soru felsefi bir soru ve topluluğun ortak fikri olarak inanması bunun doğru veya yanlışlığını test edemez. Sadece topluluğun ortak fikrini , görünüşünü, tarafını belirtir ve bizi de o noktaya çekmek ister.Bu yöntem felsefik bir soru için asla kullanılamaz bence.

Örneğin ; dünyanın düz olup olmadığını sorarsak (klasik kusura bakmayın) %90'ını bazıları(...)dışında dünyanın düz olduğunu kabul etmez , inkar eder ve eldeki kanıtları gösterir fakat felsefi bir soruda sadece ortal düşüncelerinin ne olduğunu sorgulayabiliriz.

Kaynaklar

  1. S. Çağlar. Kalabalıkların Bilgeliğine Neden Her Zaman Güvenmemelisiniz?. (16 Nisan 2022). Alındığı Tarih: 29 Haziran 2024. Alındığı Yer: Matematiksel | Arşiv Bağlantısı
  2. S. Çağlar. Kalabalıkların Bilgeliğine Neden Her Zaman Güvenmemelisiniz?. (16 Nisan 2022). Alındığı Tarih: 29 Haziran 2024. Alındığı Yer: Matematiksel | Arşiv Bağlantısı
  3. Webtekno. Kalabalıkların Bilgeliği Nedir?. (17 Temmuz 2022). Alındığı Tarih: 29 Haziran 2024. Alındığı Yer: Webtekno | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
4
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close