İzole bir odada bir buzdolabının kapağını açık bırakırsak ve buzdolabını fişe takıp çalıştırırsak odanın sıcaklığı/ısısı nasıl değişir?

Buzdolabının yaptığı şey içindeki ısıyı alıp (işlem sırasında ortaya çıkan ekstra ısı ile birlikte) dışarı atmak. Doğal olarak odanın ve buzdolabının içinin sıcaklığı artacaktır.

Ek olarak sürecin işleyişi biraz daha farklı olsa da buzdolabının kapağını kapalı tutmanız da eninde sonunda yine hem odanın hem de buzdolabının içinin başlangıca göre ısınması ile sonuçlanacaktır. Buzdolabının içinin kapağı kapalı iken (bir süre sonra) ısınmasının ise iki sebebi var. Birincisi buzdolabı iç ve dış ortam arasında tam bir izolasyon sağlamıyor. İkincisi ise radyatör sıcaklığının çok fazla artması sonucu ortaya çıkıyor. Bu noktada buzdolabı ya çalışmayı durdurur ya da bozulur. Bu ikisinin de olmadığı bir durumda sistem ısıyı dışarı atmak yerine içeri almaya başlar.

Buzdolabinin motoru da odada olacagi icin isi da sicaklik da artacaktir.

Buzdolaplarinin calisma prensibi isi pompasi seklindedir. Isi pompalari ise gazlarin basinc ve sicaklik dengesi prensibine gore calisir^[1]. O yuzden buzdolablarinda gazi bitmis, gazi kacmis gibi terimler konusulur. Klimalar da ayni sekilde isi pompasi prensibiyle calisir.

Peki nasil calisir bu isi pompalari?

Buzdolabinin icinde, isi iletkeni olan borular icinde soguk gaz dolasir, bu gaz buzdolabindan isi alir yani buzdolabinin icini sogutur, kendi sicakligi nispeten artar.

Gaz devamli buzdolabinin ici ile disi arasinda dolasim halindedir. Buzdolabinin icinden isi alarak, disari cikarken basinci ve/veya hacmi degistirilir, bu geciste gaz oldugundan da sicak hale gelir, ortam sicakliginin ustunde isinan gaz ortama yani odaya isi verir, yani sogur. Daha sonra tekrar basinc ve/veya hacim degisimiyle tekrar sogutulur. Buzdolabinin icinden disari ciktigi duruma gore isi kaybetmis oldugu icin, buzdolabindan ciktigi duruma gore daha soguk olarak buzdolabinin icine tekrar girer. Bu dongu bu sekilde devam eder.

Eski buzdolaplarinin arkasindaki ince tellerin vazifesi, o teller ince borulardir ve iclerindeki gazin hava ile isi alisverisi yapmasini saglarlar.

Buzdolabinin kapagi acik kalirsa, icerisiyle disarisi ayni ortam oldugu icin, soguma gerceklestirilemez ancak sistem disaridan enerji aldigi icin ve bu enerji de motorun isinmasina neden olacagi icin ortam isinacaktir.

Eger sisteme disaridan enerji girisini tamamen kapatir ve bir sekilde bu gaz dongusunun kendi basina gerceklesmesi saglayabilirseniz, o durumda odanin isi ve sicaklik dengesinde bir degisiklik gerceklesmez.