İnsan sinirlendiği zaman neden bir şeye zarar vermeye çalışır? Neden fiziksel olarak acı çektiğinde rahatlar?

Cildi eşmek, tırmalamak, yakmak veya kesmek, saçları çekerek koparmak, hatta kemikleri kırmak, organları kesmek, gözü çıkarmak kadar ağır eylemlere varacak derecede kişinin kendi dokularına zarar vermesi psikiyatride kendine zarar verme (self-mutilasyon) olarak tanımlanır. Kısa ya da uzun sürer. Bir süre sonra kendiliğinden sona erebilir. Bazen çevrenin çabası gerekir ki, bu çaba çoğu kez taviz verme, alttan alma şeklinde olur.

Aslında bu durum tamamen sinir anındaki dürtü isteminden de gerçekleşir. Dürtü, bizi belli bir davranışa yönelten itici güce verdiğimiz addır. Mesela karnımız acıktığında yemek ararız. Amaç karnımızı doyurarak, bedenimizi normal işleyişine döndürmektir. İşte dürtüde bireyin sinir anında devreye girip sinirini atma eğilimidir. Dürtü kontrol bozukluğu, ruhsal hastalıklar içinde yer alır ve tedavi edilmesi gerekir. Bunlardan en sık karşılaşılanı saldırganlık duygularımızı kontrol edemeyerek mala ve cana zarar veren kişilerde gözlenen bozukluktur.

Çocukluk döneminde sık şiddete ve travmaya maruz kalan kişilerde daha sık görülür. Kendini yetersiz hissetmenin, yapmak istediklerini yapacak gücü olmadığını düşünmenin benzer tepkilere neden olabildiği unutulmamalıdır.

İnsan sinirlenince neden kendine zarar verir?

1. Kişi sahip olduğu anksiyete, şiddet, depresyon,yalnızlık,güvensizlik gibi duygulardan uzaklaşmak için bu davranışı yapabilir.
2. Kendine zarar vermesi kişinin opiyat sistemi, dopaminerjik sistemi, hipotalamik-hipofizer-adrenokortikal ekseni ve serotonerjik sistemi içindeki durumlara bağlı olabilir.
3. Çocukluk döneminde yaşanan fiziksel ve duygusal istismar yaşamak kendine zarar vermeye sebep olabilir. Çocukluğunu ailesinden uzakta yaşamak, olumsuz aile ilişkileri kurmak. Madde kullanımı ya da şiddet gibi davranışların çevresi tarafından kişiye bulaşması sonucu gözlemlenebilir.

• Kendine zarar vermedeki riskler bireyin sahip olduğu psikolojik ve çevresel etmenlere göre değişebilir. Özellikle genç yaşta olmak, sosyo-ekonomik durumun kötü olması etkili olurken kadınlarda görülmesi erkeklere göre riski daha fazladır.
• Ailenin sahip olduğu genetik kişilik özellikleri de etkilidir.

İnsan neden sinir anında eşyaya ya da fiziksel hasra yol açacak yolları denediğinde rahatlar?

Birey sinir anında ortaya çıkan dürtü isteği ve yaşanılan olay veyahut tartışmadan dolayı kendini suçlu hisseder. Nitekim kendini cezalandırma isteği ortaya çıkar. Ve buna bağlı olarak fiziksel zarar verme görülür.

Olay ve tartışma anında kendini eksik , özgüveninin hayıflandığını hissettiğinde kendine savunma mekanizması olarak cisim ve nesneleri kırmayı , fırlatmayı tercih eder. Bu tercihi sinir ve öfke patlamalarında gerçekleştiği için nasıl bir nesne ile savunma mekanizmasını kullandığını pek fark etmez. Daha sonra yatışınca yaptıklarını farkına varır.

Birey kendine zarar verdiğinde rahatlar çünkü o olay, sinir anında yeterli savunma sağlayamamış veyahut hatasını kabul etmemiş yada kendisine konuşma hakkı tanımamış olunması sonucunda yetersiz hissedilmiştir ve bunu kendi suçu hisseder ve kendini cezalandırır. Nesne ile kendini savunması veya olay ,sinir sonucu nesneleri kullanması yahut sinir anı bitince içinde ki dürtü siniri atmanın yolunu nesnelerde atar ,kırar, döker o görüntü ona cazip gelir.

^[1]

^[2]

^[3]