Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Evrim Ağacı Soru Botu
14 Eylül 2021 Üye
0

Hatırlatıcı doz nedir? Tek dozdan fazla aşıya ne gerek var?

586 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Çağrı Mert Bakırcı
15 Eylül 2021 PhD

Aşılanma sonrasında vücudunuzda özetle şunlar olur:

  1. Adaptif savunma sisteminizin B ve T hücreleri, antikor ve hafıza hücresi üretimiyle sonuçlanacak biçimde savunmaya geçer. Bunlar, aşının vücudunuza tanıttığı mızrak proteinlerini tanımaya başlar.
  2. Bu hücreler bir süre sayıca çoğalırlar, ancak aylar geçtikçe sayıları azalır. Buna bağlı olarak antikorlar da azalmaya başlarlar.
  3. Ancak bazı antikor üretici hücreler kemik iliğinde depolanırlar ve düşük miktarlarda antikor üretimini sürdürürler.
  4. Bazı hafıza (B) hücreleri kan ile vücut boyunca dolaşarak virüsü aramaya devam eder. Eğer virüs tespit edilirse, hemen antikor salgılayıcı hücrelere dönüşürler.
  5. Hafıza (T) hücreleri de var olmaya devam eder ve virüs tespit edilmesi halinde hızla çoğalırlar.

Aşının 1. dozunu olduğunuzda, bir savunma tepkisi tetiklersiniz ve T hafıza hücreleri, B hücreleri ve antikorlar üretilmeye başlar. Zaman geçtikçe bu hücreler kendilerinin daha fazla kopyasını üretirler ve antijeni (virüs proteinlerini) daha iyi tanımaya başlarlar. Bunu mümkün kılan sürece klonal genişleme ve afinite olgunlaşması adı verilir.

2. dozu olduğunuzda aynı savunma tepkisi tekrar tetiklenir. Bu sayede var olan hafıza hücrelerinin virüsü yeniden hatırlaması ve daha çok antikor üretmesi sağlanır. Bu, daha uzun ve daha güçlü bir savunma tepkisini mümkün kılar. Bu nedenle buna hatırlatıcı doz veya güçlendirici doz (İng: "booster shot") adı verilir.

Tüm Reklamları Kapat

İki doz arası sürenin iyi ayarlanması gerekir, çünkü çok erken olması hâlinde ikinci dozun ilk doza ek bir faydası olmaz (çünkü vücutta zaten maksimuma yakın düzeyde antikor vardır); çok geç olursa ilk dozun tüm etkisi kaybedilmiş olabilir. COVID-19 için 21 gün, Hepatit A için 6 ay gibi süreler, akademik çalışmaların sonuçlarına göre belirlenir.[1]

Özellikle de pandemi gibi zorlu dönemlerde iki doz arası sürenin mutlak olarak belirlenmesi zor olabilir; çünkü bilim insanlarının bu süre zarflarını geniş geniş deneyecek vakitleri yoktur. Deney süresi ile doz aralığını dengelemeleri gerekmektedir. Fakat iki doz arası sürenin 3 hafta ile 5 hafta arası olmasının veya 2 hafta ile 4 hafta arası olmasının farkı genellikle oldukça düşüktür ve aşılamada ana endişelerden biri değildir. Yeterince iyi bir aralık belirlendikten sonra, gerçek dünya vakalarından ve bir yandan süregelen deneylerden elde edilen ek verilerle bu aralık daha hassas bir şekilde ayarlanabilir. Ayrıca iki doz arası sürenin açılması, süregelen bir pandemide aşıların ölümleri azaltma hızını düşüreceği için, optimum-altı aralıklar da kabul edilebilir olmaktadır.

Fakat COVID-19 örneğinde, kısa sürede belirlenen 3 haftalık aralık oldukça istikrarlı bir şekilde başarıyı getirmiştir.

339 görüntülenme

Kaynaklar

  1. CDC. Catch-Up Immunization Schedule For Persons Aged 4 Months–18 Years Who Start Late Or Who Are More Than 1 Month Behind, United States, 2021. (14 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 14 Eylül 2021. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca bu cevap, COVID-19 ve Aşılar soru dizisi içinde yer almaktadır.
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close