Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Dinçer Arslan
Üye
8

Gündüz uykusunun geceden farkı nedir?

Örneğin gündüzleri uyuyan bir insanın geceleri uyuyan bir insanla farkı nedir ve sağlığa ne gibi etkileri olur bu durumun yoksa sadece insanın gündüz avlanmasından gelen bir evrimsel alışkanlık mı?
18,705 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Ersals Krononot
Ersals Krononot
251K UP
Krononot⁸

Neden uyuyoruz, uykunun biyolojideki rolü gibi temel konularla netleşen bir durum üzerinden vakte göre uykunun etki mekanizmalarını değerlendirelim.

Canlılığın güneşe göre evrimleştiğini, tek hücreliler dahil dahil bütün organizmalarda sirkadiyen ritmin olduğunu biliyoruz. Sirkadiyen ritm, bir türün güneşe göre temel yaşamsal faaliyetlerini belirleyen düzendir. Avlanma, yeme içme, dinlenme uyuma gibi temel yaşamsal faaliyetler, türe özel belirlenmiş biçimde biyolojik saat şeklinde evrim sürecinde oluşmuştur. Bu nedenle uçak seyahatlerinde bu düzen değiştiği için uyum sağlamakta zorlanırız kısa bir süre. (jetlag) Ya da gece hayatı, güneş battıktan sonra yemek, gece mavi ışığa maruz kalmak gibi sirkadiyen ritmi bozacak bütün davranışlarımız, bizi jetlag yapar aslında. Etkilerini daha çok enerji azlığı ya da duygudurum değişimi gibi yaşarız ancak önemsemeyiz. Bütün biyolojik reaksiyonlar, sindirim, hormon düzeni ve tamamen sirkadiyen ritme göre işler. Bu durumda ilk akla gelen soru, 6 ay gece 6 ay gündüz olan yerlerde bu ritm bozulacağı için insanların hasta olması gerekmez mi. Kişinin içinde bulunduğu fiziksel şartlara adapte olması gibi bir durum söz konusu. Aynen uçak yolculuğu sonrası bir süre sonra yeni konumdaki şartlara uyumlanması gibi. Ancak bütün uyumlanma, adaptasyon süreci, biyolojik bir kapasiteyi kullandığı için bedel ödetir bireye. Kısa süreli değişimlerde bu bedel daha fazladır. Yıllardır kutba yakın yerlerdeki adaptasyon daha gelişmiş olacaktır.

Tüm Reklamları Kapat

İşte bu tek hücreliler dahil bütün canlılarda güneşe göre kurulmuş sistem içinde en önemli konuma sahip olan faaliyet de uykudur. Beyin detoksu, parasempatik sisteme geçiş, melatonin ve kanserli hücre temizliği, yeniden yapılanma - büyüme hormonu, immün sistem direnç artışı, şeker - insülin - leptin metabolizması dengesi, vs vs bitmez tükenmez gereklilikler bütünüdür yüksek yapılı organizmalar için. Ve hormonal aktiviteden de anladığımız üzere, gece 11 itibarı ile uyuma pozisyonuna geçmiş olmamız gerekiyor. Çünkü hormonal aktivite düzeni belirlenmiş durumda. Buna engel olacak ışık, ses, stres (kortizol varsa melatonin kalmaz) faktörler, uyku kalitesini düşürecektir. Gece uyku sırasında vücut için çok gerekli bunca faaliyet yapılırken, gündüz ise sirkadiyen ritme göre sabahın erken saatlerinde kortizolün salgılanmaya başlamasıyla der ki: uyan, tetikte ol ve avlan. Yani gündüz melatonin kalmamış, artık stres hormonları salgılanmaya başlamıştır ki, gündüz ritmine geçilerek hareket, aktivasyon zamanı gelmiştir. İşte biyolojik olarak yaşamda kalmanın avlanma-tetikte olma-gerekirse kaçma sürecinde yaşanacak uykunun elbette ki gece uykusuyla çok fazla farkı olacaktır. Kişi gündüz uykusundan çok dinlenmiş ve iyi hissederek kalkmaz çoğu zaman. Biyolojinin etkisi, vardiyalı çalışanlarda kanser oranlarının yüzde olarak fazlalılığı olarak kendini gösteriyor. Düzenli vardiya sistemine adaptasyon belli miktarda mümkün olsa da, özellikle değişken vardiya (bir gündüz bir gece çalışmak), erken yaşlılık, hastalık risklerinin erkene gelmesi demek malesef. Vardiyalı ya da değişken vardiyalı çalışan kişilerin biyolojiye yaptıkları yükü azaltmak için en azından beslenmesini iyi tutmamaları, metabolik temizliği azaltmaları gerekir. Akdeniz tipi diyete yakın olmak en azından riskleri azaltır.

7,558 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Aziz Koç
Aziz Koç
30K UP
Psikoloji Öğrencisi

İki çeşit uyku süresi vardır. Uykuda birçok şey oluyor ama sizin sorunuza bu daha iyi açıklayıcı olacağını düşündüm. Gece uykusunda norem uykusu ile deklaratif öğrenme, ram uykusu ile nondeklaratif öğrenme gerçekleşiyor yani gün içinde öğrendiklerimiz uzun süreli belleğe aktarımı olur.

4,639 görüntülenme
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close