Dışarı!
Göz küremizin beyaz kısmı (sklera) ve göz kapaklarımızın iç yüzünü kaplayan saydam, keratinsiz ve düzenli yerleşimli epitel hücrelerinden oluşan "konjonktiva" adında bir doku vardır. Konjonktiva gözün beyaz görünen yerlerini kaplayan saydam bir örtü gibidir ve damarlar, sinirler ve salgı hücreleri yönünden çok zengindir. Dışarıdan gelen yabancı cisimler (ya da çok da yabancı sayılmayacak bir kirpik) göze temas eder etmez kornea refleksimiz uyarılır. Göz kırpma hareketi yapılır. Cisim daha hassas olan kornea üzerinden göz kapaklarının mekanik gücüyle uzaklaştırılır. Genellikle sizin de söylediğiniz gibi gözün alt yarısına doğru gider.
Bu noktada şunu fark etmekte fayda var: Gözün renkli kısmı olan korneanın hemen bittiği yerde başlayan konjonktiva göz kapaklarına doğru sklerayı örterek devam eder ve tam kapakların çıktıkları köklerde kıvrılarak göz kapaklarının altına girer. Dolayısıyla göz küresinin altına veya üstüne herhangi bir yabancı cismin geçmesini engelleyecek şekilde konumlanır. Dolayısıyla düşen hiçbir kirpik, göz küresinin altına giremez. Sadece konjonktivanın kıvrım yaptığı göz kapağı köklerinin çıkmazına doğru ilerleyebilir.
Bu noktada da işin içine konjonktiva sinirleri ve salgı elemanları girer. Yabancı cismin konjonktivadaki sinirleri uyarmasıyla göz yaşı bezleri ve konjonktivadaki salgı hücreleri çeşitli içeriklerde salgılar üreterek konjonktiva yüzeyini yıkamaya başlarlar. Nitekim göz yüzeyi, gün içinde fark ettiğimiz ya da etmediğimiz çok küçük yabancı cisimlerle karşılaştığı için bir anlamda sık sık yıkanma hâlindedir. Kirpik de dahil olmak üzere konjonktivada kalan tüm yabancı cisimler salgı elemanlarından gelen yıkama ve göz kırpmanın getirdiği mekanik etkilerle dışarı atılır.
Herhangi bir şekilde bir yabancı unsur konjonktiva üzerinden atılamazsa o bölgede bir enfeksiyon gelişebilir. Buna konjonktivit denir, sebep olan mikrobiyal etkene göre viral ya da bakteriyel konjonktivit adını alır. Eğer ortada enfektif bir gerekçe yokken, gerçekte oldukça zararsız bir dış etkene konjonktiva anormal tepki veriyorsa buna da allerjik konjonktivit denir ki mevsim geçişlerinde görülen gözlerde anormal sulanma, akıntı, çapaklanma, kızarıklık, kaşıntı gibi şikayetler toplumda çok sık görülen bu hastalığa işaret eder.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Anatomy, Head And Neck, Eye: Conjunctiva. (28 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 28 Şubat 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. Conjunctivitis. (28 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 28 Şubat 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
