Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Arif Güneş
Arif Güneş
104.8K UP
Üye 5 gün önce 2 Cevap
4

Evrim insanı nereye götürüyor?

Gelecekte biyolojik ve teknolojik evrim senaryoları hakkında ne kadar ön görüye sahibiz? Doğal seçilim hala insan üzerinde etkili mi yoksa modern yaşam bu süreci zayıflattı mı?
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Görkem Öge
Görkem Öge
584.5K UP
Toprak Mühendisi 2 gün önce

Doğal seçilim, insan ve var olan tüm türler için geçerli ve etkili. Bu evrim demek zaten. Evrim tüm canlılar için aynı etkide ve önemde.

Ancak konuya evrimsel değil de sosyal, kültürel, daha dönemsel ve hatta felsefi bakarsanız, insanın bugünkü varoluş ve yaşamsal dinamiklerini yakından incelerseniz, ne yazık ki günümüzün moda bakış açısına dönüşen "her şeyi evrimsel kök nedenlere indirgeyerek inceleme" yaklaşımının hiç çalışmadığını ve bu moda bakış açısının yüksek oranda geçersiz olduğunu göreceksiniz.

Evet, sizin belirttiğiniz biyolojik ve teknolojik evrim senaryoları hakkında öngörülerimiz hayli zayıf. Daha kısa söylem ile 100 yıl sonra dünya nasıl bir yer olacak bilmiyoruz. Sorunuzdan kasıtla "Gelecekte dünya nasıl bir yer olacak ve biz insanoğlu bu dünyaya evrimsel olarak ayak uydurabilecek miyiz?" sorusu, çok derin ve önemli bir soru gibi görünüyor olsa da aslında değil. Neden biliyor musunuz? Çünkü insan, günümüzde evrimsel dinamiklerle hayatiyetini sürdürmüyor. Bugün modern dünyada neredeyse hiç bir dinamik, yukarıda belirttiğim, evrimsel kök nedenler çerçevesinde belirlenmiyor. Dediğim gibi bu yanlış bir bakış açısı.

Tüm Reklamları Kapat

Hemen örnekleyelim: Evrimsel kök nedenleri düşünelim. Her canlı doğar, ürer ve hayatta kalmaya çalışır değil mi? E değil işte. Dünyada milyonlarca insan çocuk yapmıyor. Milyonlarca insan intihar ediyor. Milyonlarca insan kendi geninden olmayan çocukları evlat ediniyor. E hani gen aktarımı? Hani üreme? Hani hayatta kalma dürtüsü? Milyonlarca insan, herkesin bağıra çağıra "Evrimsel kök nedenler" dediği esaslara aykırı hareket ediyor. Zaten savaşlar, açlık, kirlilik, sürdürülürlük vs. gibi olguları düşünürseniz insan hiç de varlığını korur ve medeniyetini sürdürür bir bakış açısıyla hareket etmiyor.

Her canlı kaynaklarını arttırmak ister değil mi? Evrimsel kök neden. E o da doğru değil. Yer yüzünde milyonlarca bohem yaşayan, hiç malda mülkte parada pulda gözü olmayan, yayılmaya çalışmayan, varlığını zenginleştirme eğiliminde olmayan insan var. Yani var oluşlarını güçlendirmek, güvenceye almak zorunda hissetmeyenler...

Bana, istediğiniz evrimsel kök neden, evrimsel temel dinamik söyleyin, buna aykırı hareket eden milyonlarca insan var. Çünkü artık insanoğlu, doğal hayattan koptu, doğal süreçlerle hayatlarını biçimlendirmiyor, insan evrimsel dinamiklerle var olmuyor.

Dünyada ne doğal düşman kaldı, ne beslenme rakibi, ne doğal şartlardan etkilenme, ne üreme dönemi, ne yayılma problemi, ne şu ne bu... İnsan zaten var olmayı, kalmayı, dünyaya yayılmayı başardı. Evrimsel olarak hayatta kaldı, güçlendi, dünyaya hâkim oldu ve bunu tescilledi. Hatta öykü tersine döndü, insan kendisine zarar verecek kadar güçlendi. İnsan bu kadar var olmamalı çünkü bu yüksek varlık ölçeği kendisine zarar veriyor. Bu durumda da tek çare uzaya açılmak çünkü dünyayı yakın zamanda bitireceğiz.

Tüm Reklamları Kapat

Peki bu yönde ciddi çalışmalar, emniyet tedbirleri ve sizin söyleminizde gelecek senaryoları var mı? Yok. Yapay zekanın neye dönüşeceğini bile bilmiyoruz. İnsan evrimsel olarak var olmaya çalışıyor olsa bunlar olmazdı. İnsan evrimsel olarak zaten savaşı kazandı. En azından bugün için. Yarın ne olur bilmiyoruz tabi ve bilmeye çalıştığımız da söylenemez. Ve hiç şüphe yok ki insan yer yüzünden silinip gitse -ki er geç öyle olacak gibi görünüyor- bu kıyamet senaryosu dediğimiz şey, bugün için milyonlarca insanın umurunda olmayacak bir son olur.

O nedenle... Rahat olunuz. Bırakın evrim işini yapsın. Bunu etkilemek ne mümkün ne de çok da umurumuzda.

4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Hatice Kutbay
Hatice Kutbay
113.7K UP
ANTROPOLOJİ DE YÜKSEK LİSANS YAPIYORUM 2 gün önce

Evrim insanı nereye götürüyor?

Bu soru, biyolojik evrimin yönü, teknolojik dönüşümün etkisi ve doğal seçilimin günümüz insanı üzerindeki rolü açısından birlikte ele alınmalıdır. Modern insan için evrim artık yalnızca genetik değişimlerle değil, kültürel ve teknolojik süreçlerle iç içe ilerleyen çok katmanlı bir olgudur.

Evrimsel biyoloji açısından bakıldığında, evrimin “bir hedefe” doğru ilerlediğini söylemek bilimsel olarak doğru değildir. Evrim, çevresel koşullar altında varyasyon, kalıtım ve seçilim mekanizmalarıyla işleyen bir süreçtir. Stephen Jay Gould’un vurguladığı gibi evrim ilerlemeci değil, koşula bağlıdır; yönü yoktur, yalnızca sonuçları vardır (Gould, 1989). Ancak insan söz konusu olduğunda bu tablo karmaşıklaşır; çünkü insan çevreye uyum sağlamakla kalmaz, çevreyi de dönüştürür.

Tüm Reklamları Kapat

Doğal seçilim hâlâ insan üzerinde etkili mi?

Yaygın bir yanlış kanı, modern tıbbın ve teknolojinin doğal seçilimi ortadan kaldırdığı yönündedir. Oysa doğal seçilim tamamen ortadan kalkmamış, biçim değiştirmiştir. Günümüzde bireylerin hayatta kalma olasılıkları daha eşitlenmiş olsa da, üreme başarısı hâlâ farklılık göstermektedir. Bu nedenle seçilim, hayatta kalmadan çok üreme ve gen aktarımı üzerinden işlemektedir.

Stearns ve arkadaşlarının çağdaş insan popülasyonları üzerine yaptığı uzunlamasına çalışmalar, boy uzunluğu, ergenlik yaşı ve doğurganlık gibi özelliklerin hâlâ seçilim baskısı altında olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, evrimin insan türü için durmadığını açıkça ortaya koyar (Stearns et al., 2010, https://doi.org/10.1073/pnas.0906199106).

Ayrıca son 10.000 yılda insan genomunda hızlanmış evrimsel değişimler saptanmıştır. Özellikle laktoz toleransı, bağışıklık sistemi genleri ve metabolizma ile ilişkili bölgelerde güçlü seçilim izleri görülmektedir (Hawks et al., 2007, https://doi.org/10.1073/pnas.0707650104). Bu durum, tarım, yerleşik yaşam ve nüfus artışı gibi kültürel değişimlerin biyolojik evrimi hızlandırabildiğini göstermektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Teknolojik evrim biyolojik evrimin yerini mi alıyor?

Geleceğe dair öngörülerin en tartışmalı boyutu, biyolojik evrim ile teknolojik evrimin kesişimidir. Gen düzenleme teknolojileri (özellikle CRISPR-Cas9), protezler, beyin-bilgisayar arayüzleri ve yapay zekâ destekli karar sistemleri, insanın biyolojik sınırlarını aşabileceği fikrini gündeme getirmiştir. Ancak bu süreç biyolojik evrimin sona erdiği anlamına gelmez; aksine yeni bir evrimsel bağlam yaratır.

Laland ve arkadaşlarının ortaya koyduğu “niş inşası kuramı”, insanların kendi seçilim baskılarını aktif biçimde yarattığını savunur. İnsan teknolojisi, yeni çevresel koşullar üretir ve bu koşullar biyolojik evrimi yeniden şekillendirir (Laland et al., 2015, https://doi.org/10.1098/rstb.2014.0363). Örneğin dijital yaşam tarzı, hareketsizlik, yapay ışık ve değişen beslenme biçimleri; metabolik hastalıklar, miyopi ve ruhsal bozukluklar gibi alanlarda yeni seçilim baskıları doğurmaktadır.

Geleceğe dair ne kadar öngörüye sahibiz?

Evrimsel süreçler uzun zaman ölçeklerinde işler; bu nedenle insanın biyolojik geleceğini kesin çizgilerle tahmin etmek mümkün değildir. Ancak bazı eğilimler bilimsel olarak tartışılabilir. Bunlar arasında genetik çeşitliliğin küresel ölçekte artması, popülasyonlar arası farkların azalması ve kültürel seçilimin biyolojik seçilimle iç içe geçmesi sayılabilir.

Tomasello ve Richerson & Boyd gibi araştırmacıların vurguladığı üzere, insan evriminde kültürel aktarım genetik aktarım kadar hatta bazı bağlamlarda daha belirleyici hâle gelmiştir (Richerson & Boyd, 2005). Bu durum, gelecekte insan evriminin büyük ölçüde “biyokültürel” bir süreç olarak devam edeceğini düşündürmektedir.

Sonuç olarak, evrim insanı belirli bir “mükemmelliğe” götürmemektedir. İnsan, doğal seçilimin hâlâ etkili olduğu; ancak bu seçilimin teknoloji, kültür ve bilinçle şekillendiği benzersiz bir evrimsel aşamadadır. Gelecekte insan evrimi, genetik mutasyonlardan çok, insanın kendi yarattığı dünyaya nasıl uyum sağladığı üzerinden şekillenecektir. Bu da evrimi durdurmak değil, onu daha karmaşık ve öngörülmesi zor hâle getirmek anlamına gelir.

2
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Keşfet
Ara
Yakında
Sohbet
Agora

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close