Tepkimenin dengede olduğu durum, ileri ve geri tepkime hızının eşit olduğu andır. Tepkime hızı, hız sabitine bağlı olarak reaksiyona girenlerin derişimiyle orantılıdır. Hızı sabitinin büyüklüğü tepkimeden tepkimeye göre değişir ve yalnızca sıcaklık ve katalizöre bağlıdır. Hız sabitinin sıcaklıkla ilişkisini Arrhenius eşitliği ile verilir.[1] [2]
Bizim ele aldığımız tepkime bir denge tepkimesi olduğu için birbirinin zıttı olan iki tepkimenin hızının eşit olması gerekir. İki zıt tepkime de kesin olarak aktivasyon enerjileri farklıdır demek. Yani tepkime kesin olarak ya endotermik ya da ekzotermiktir. Bu durum ihmal edilemez. Hem endotermik hem de ekzotermik olmayan bir tepkime mümkün değildir.
Arhenus eşitliği:
ln(k)=(-E/R.T)+ln(sabit)
Şeklindedir. Yani tepkime hızının sıcaklıkla ne kadar değişeceği aktivasyon enerjisine bağlıdır. İleri ve geri tepkimelerin aktivasyon enerjileri farklı olacağı için sıcaklık artışında ya ileri ya da geri tepkimenin hızı daha çok artış gösterir.
Eğer ki çok ütopik koşullarda ne endotermik ne de ekzotermik olmayan bir tepkime mümkün olursa ancak o zaman ileri ve geri tepkime hızının aynı miktarda artacağını söyleyebiliriz.
Kaynaklar
- P. W. Atlantis, et al. (2001). Fizikokimya. Yayınevi: Bilim Yayıncılık.
- Hamdi Özkan, et al. (2021). Öabt Kimya 2.Cilt. Yayınevi: Orbital Yayınları.
