CH3 COOH+O2=CO2+H2O tepkimesinin en küçük tam sayılarla denkleştirilmiş hali nedir?

Sadece ilkini ve soru başlığındakini yapacağım, diğerlerini kendiniz yapabilirsiniz.

Ben böyle bir soruyu gördüğümde ilk olarak en büyük moleküle bakıyorum. CH₃COOH en büyük molekül. Bunu sabit tutmaya çalışacağız.

Bunun içinde 4 tane hidrojen var (ve sol taraftaki tek hidrojen bunlar). Sağ tarafta ise 2 hidrojen var. O zaman sağ taraftaki hidrojenlerin sayısını eşitlemek için, H₂O'yu 2 ile çarpıyoruz.

Bu defa oksijen sayımız sol tarafta 4 tane oldu (1 tane CO2'den, az önce 2 ile çarptığımız için 2 tane H₂O'dan). Sol tarafta da 4 tane oksijen var. Bunlar zaten eşit.

Karbon da solda da 1 tane, sağda da 1 tane var.

İşte, tek bir hamleyle bitti:

***

Pratik olması bakımından, 4 numarayı da yapalım:

En büyük molekül C₃H₅(OH)₃. Bunu sabit tutalım. Sol tarafta 8 tane hidrojen var. Sağ tarafta 2 tane. Demek ki H₂O molekülünü 4 ile çarpacağız.

Bu defa oksijen sayımız solda 6 tane oldu. Sağda 5 tane. Bunu eşitlemesi birazcık zor, bir dursun.

Karbon solda 3 tane var. Sağda 1 tane. O zaman CO₂'yi de 3 ile çarpalım, böylece karbonlar eşitlensin.

Son hâlimiz şu:

Oksijeni atlamıştık, tekrar kontrol edelim: Solda 5 tane var hâlâ. Sağda 10 tane oldu. Büyük molekülümüzü sabit tutmaya çalıştığımız için, 3 tanesi oradan gelecek. Demek 7 tane lazım bize solda. Hala eşitleyemiyoruz. O zaman O₂'yi de 7/2 ile çarpalım.

İşte, her şey eşitlendi:

Kontrol edelim:

• Karbon: Solda 3, sağda 3.
• Hidrojen: Solda 8, sağda 8.
• Oksijen: Solda 10, sağda 10.

Ama bu katsayılar tamsayı olmadı. Dolayısıyla her şeyi 2 ile çarpıp, o 7/2'den kurtulmamız gerek.

Bu durumda son denklem:

Böyle "çılgın" bir denklem çıktı ama bu, gerçekten en küçük tamsayı katsayıları veriyor. Hemen tekrar sayalım:

• Karbon: Solda 6, sağda 6.
• Hidrojen: Solda 16, sağda 16.
• Oksijen: Solda 20, sağda 20.

Bitti!