Öncelikle düzen - düzensizlik tanımlarını neye göre yaptığımızı netleştirmek zorundayız.
Arkasından, bu düzen-düzensizliğin bilinçli mi bilinçsiz mi olduğunu neye göre ortaya koyuyoruz bu da ikincisi.
Rastgelelik, varoluşun oluşum mekanizmasındaki en temel unsur. Kuantum fiziği, sonsuz olasılıklar okyanusunun dalgalanmasının sonucu olarak görür ŞEYlerin varlığını.
(Einstein de deterministti ve kuantum fiziğinin sonsuz olasılıklar evrenine inanmak kabullenmek istemiyordu. Statik kurallarla yönetilen evren kurgusu ona daha yakın geliyordu. Ama gerçekler, bizim olmasını istediklerimize genelde benzemez.)
Aslında rastgelelik, bizim kavramaktan aciz olduğumuz bütünlüğün, sadece görebildiğimiz kısmına verdiğimiz isim. Özellikle kendini inançlı olarak tanımlayan kişilerin yanıldığı bir nokta. Çünkü bu soruda da kastedilen -düzen-in bilinçli olmasını, düzenin anlamlılığına bağlamaktalar. Oysa düzensizlik dediğimiz bütünlük de bu açıdan gayet anlamlıdır. Sadece biz vakıf olamıyoruz bir anda tamamına.
Diğer yandan DÜZEN dediğimiz şey, bizim algı kapasitemize giren şeyler için kullandığımız tanım. Bu konularda UMWELT i iyi anlamış olmak gerekiyor. Her organizma, çevresini belli bir algı sınırlılığı içinde deneyimler. Bizim kısıtlı ötesi bakış açımıza giren, ve yaşamımızın devamını sağlayan herşeyi düzenli olarak tanımlarız. Bizim açımızdan da doğrudur. Ancak bu rölatif bir düzen tanımıdır. Çünkü evren tamamen bir KAOStan ibarettir. Bu kaosun dalgalanma deneyimlerinden biri de bu düzenli görünen yapılar, güneş sistemleri, ekosistemlerdir.
Yani düzen-bilinçlilik üzerine inşa edilen bir inanç sistemi, evrenin tamamen kaos yapısında olması karşısında tutunamaz. Oysa bu kaosu anlamaya çalışsa kişi bakacak ki, bizim düzen dediğimiz basit, sınırlı yapılar değil de, belki de tasarımcı daha üstün bir yapı yapma derdindedir ve insanla sınırlı değildir yaptıkları.....
Bizim rasyonel bilgiyle barışmamız hem bakış açımızı hem her neyse inancımızı besleyecek, geliştirecek emin olun. Şu bilime ve rasyonel bilgiyle barışsa bütün kesimler keşke.
