Her beyin yaşla birlikte değişir ve zihinsel işlevler de onunla birlikte değişir. Zihinsel gerileme yaşlılıkla beraber yaygındır ve yaşlanmanın en korkulan sonuçlarından biridir. Ancak bilişsel bozukluk kaçınılmaz değildir. İşte beyin fonksiyonunu korumaya yardımcı olabileceğiniz 12 yol.
1. Zihinsel uyarım alın
Fareler ve insanlar üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda bilim insanları, beyin aktivitelerinin sinir hücreleri arasındaki yeni bağlantıları uyardığını ve hatta beynin yeni hücreler üretmesine, nörolojik "plastisite" geliştirmesine ve gelecekteki hücre kaybına karşı koruma sağlayan işlevsel bir rezerv oluşturmasına yardımcı olabileceğini buldu.
Zihinsel olarak uyarıcı herhangi bir aktivite beyninizi geliştirmeye yardımcı olmalıdır. Okuyun, kursa gidin, kelime bulmacaları veya matematik problemleri gibi "zihinsel jimnastik"leri deneyin Çizim, boyama ve diğer el sanatları gibi zihinsel çabanın yanı sıra el becerisi gerektiren şeyleri deneyin.
2. Fiziksel egzersiz yapın
Araştırmalar kaslarınızı kullanmanın aynı zamanda zihninize de yardımcı olduğunu gösteriyor. Düzenli egzersiz yapan hayvanlar, oksijen açısından zengin kanı beynin düşünceden sorumlu bölgesine taşıyan minik kan damarlarının sayısını artırır. Egzersiz ayrıca yeni sinir hücrelerinin gelişimini teşvik eder ve beyin hücreleri (sinapslar) arasındaki bağlantıları artırır. Bu, daha verimli, esnek ve uyarlanabilir beyinlerle sonuçlanır ve bu da yaşlanan hayvanlarda daha iyi performans anlamına gelir. Egzersiz ayrıca kan basıncını düşürür, kolesterol seviyelerini iyileştirir, kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur ve zihinsel stresi azaltır; bunların hepsi kalbinizin yanı sıra beyninize de yardımcı olabilir.
3. İyi beslenin
İyi beslenme vücudunuzun yanı sıra zihninize de yardımcı olabilir. Örneğin, meyve, sebze, balık, sert kabuklu yemişler, doymamış yağlar (zeytinyağı) ve bitkisel protein kaynaklarına ağırlık veren Akdeniz tarzı bir diyet uygulayan kişilerde bilişsel bozukluk ve demans gelişme olasılığı daha düşüktür.
4. Kan basıncınızı artırın
Orta yaştaki yüksek tansiyon, yaşlılıkta bilişsel gerileme riskini artırır. Kan basıncınızı mümkün olduğunca düşük tutmak için yaşam tarzı değişikliğini kullanın. Zayıf kalın, düzenli egzersiz yapın, alkolünüzü günde iki içkiyle sınırlayın, stresi azaltın ve doğru yiyin.
5. Kan şekerinize dikkat edin
Diyabet demans için önemli bir risk faktörüdür. Doğru beslenerek, düzenli egzersiz yaparak ve zayıf kalarak diyabetin önlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Ancak kan şekeriniz yüksek kalırsa, iyi bir kontrol sağlamak için ilaca ihtiyacınız olacaktır.
6. Kolesterolünüzü iyileştirin
Yüksek LDL ("kötü") kolesterol seviyeleri, demans riskinin artmasıyla ilişkilidir. Diyet, egzersiz, kilo kontrolü ve tütünden uzak durmak, kolesterol seviyenizi iyileştirmede uzun bir yol kat edecektir. Ancak daha fazla yardıma ihtiyacınız varsa doktorunuza ilaç tedavisi hakkında danışın.
7. Düşük doz aspirini düşünün
Bazı gözlemsel çalışmalar, düşük dozda aspirinin demans, özellikle de vasküler demans riskini azaltabileceğini öne sürüyor. Aday olup olmadığınızı doktorunuza sorunuz.
8. Tütünden kaçının
Tütünün her türünden kaçının.
9. Alkolü kötüye kullanmayın
Aşırı alkol tüketimi demans için önemli bir risk faktörüdür. Eğer içki içmeyi tercih ederseniz kendinizi günde iki içkiyle sınırlayın.
10. Duygularınıza önem verin
Kaygılı, depresif, uykusuz veya bitkin kişiler bilişsel işlev testlerinde düşük puan alma eğilimindedir. Düşük puanlar, yaşlılıkta artan bilişsel gerileme riskini mutlaka öngörmeyebilir, ancak iyi bir zihinsel sağlık ve dinlendirici bir uyku kesinlikle önemli hedeflerdir.
11. Başınızı koruyun
Orta ila şiddetli kafa yaralanmaları, beyin sarsıntısı tanısı konmamış olsa bile bilişsel bozukluk riskini artırır.
12. Sosyal ağlar oluşturun
Güçlü sosyal bağlar, daha düşük demans riski, daha düşük kan basıncı ve daha uzun yaşam beklentisiyle ilişkilendirilmiştir.[1]
Kaynaklar
- Harvard Health. 12 Ways To Keep Your Brain Young. (1 Haziran 2006). Alındığı Tarih: 7 Eylül 2023. Alındığı Yer: Harvard Health | Arşiv Bağlantısı
