Avokado (Persia americana) tıbbi değeri olan bir bitki mi? Ne işe yarar?

Persea americana yani avokado, Lauraceae familyasına ait, yaklaşık 20 m boyunda, daima yeşil yapraklı bir ağaçtır. Anavatanı Orta Amerika (Meksika, Guatemala, El Salvador ve Honduras) olmasına rağmen meyvesinin besin ögesi olarak tanınması sebebiyle günümüzde tropikal ve subtropikal bölgelerde, birçok ülkede kültüre alınmış ticari öneme sahip bir bitkidir. Size ilginç bir ilgi vereyim, avokado ismi, meyvelerin şekli nedeniyle Aztekler’in Nahuatl Dili’nde “testis” anlamına gelen “ahuacatl” kelimesinden gelmektedir. Ülkemizde özellikle Antalya bölgesinde yaygın bir şekilde kültürü ve meyve ticareti yapılan P. americana, etnobotanik kullanımları, kimyasal bileşimi, tıbbi etki ve kullanılışı açısından araştırılmaya değer bir bitki türüdür. Ve evet, sadece gıda olarak değil, terapötik değeri açısından da son derece değerli bir bitkidir. Keşfedildiği ve kültüre alındığı günden bu yana Aztekler ve Mayalar dahil olmak üzere çeşitli topluluklarca sadece meyvesinin değil, ağaç kabuğu, yaprak, çekirdek, mezokarp, çiçek, yeni açmış filizler ve hatta kök kabuğunun dahi çeşitli yöntemlerle tıbbi amaçla kullanımı bildirilmiştir. İçerdiği mineraller (özellikle potasyum), vitaminler (özellikle E ve C vitaminleri), protein, fitosteroller ve yağ asitleriyle zengin bir kaynak olan avokado üzerinde yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Yapılan in vitro çalışmalar, yaprak ekstrelerinin anti-HIV, sitotoksik ve insektisidal etkiye; çekirdek yağının gastroprotektif, antihelmintik ve antioksidan etkiye; meyvenin ise antibakteriyel etkiye sahip olduğunu göstermektedir.