Çok güzel soru :) Öncelikle aradan 1 yıldan fazla zaman geçmiş ancak sorunuzu şimdi gördüm. İlk olarak elektrik akımının ne olduğuna göz atalım. Fizik biliminde elektrik akımı, yüklü parçacıkların (protonlar, elektronlar, negatif ve pozitif yüklü iyonlar vb.) hareket etmesi sonucu oluşur.[1] Yani okulda öğretilenin aksine elektrik akımı sadece elektronların hareketi sonucu oluşmaz.
Ohm Kanunu
Bir elektrik devresinde iletken telin 2 ucu arasındaki potansiyel farkın (gerilimin) iletken telden geçen akım şiddetine oranı sabittir. Bu oran elektronikte "direnç" ya da "elektriksel direnç" olarak adlandırılıyor. Elektriksel direnç matematiksel olarak şöyle ifade edilir:
R= V/I, bu formüldeki R direnci, V gerilimi, I ise akımı temsil eder. Yani direnç ile akım ters orantılıdır. Bu yüzden elektrik devrelerinde direnci düşük olan metaller kullanılır.
Elektrik devrelerinde bakır gibi iletken metallerden yapılmış teller bulunur. Bu iletken tellerde akım, negatif yüklü elektronların hareketi sonucu oluşur. Ama mesela tuzlu su çözeltisinde akım, Na+ ve Cl- iyonlarının akmasıyla oluşuyor.[2][3] Gazlar ve sıvılarda, pozitif iyonlar bir yöne, negatif iyonlar da onun tersi yönüne doğru hareket ederler. Pozitif yük taşıyıcılarının hareket ettiği yön akımın yönü olarak kabul ediliyor. Elektrik devrelerinde elektrik akımı "I" harfi ile gösterilir ve birimi 1 C/sn veya saniyede 6,2x1018elektron akışı olarak tanımlanan 1 Amperdir.[1] Elektrik akımının birimi olan Amper adını 18. yüzyılın başlarında elektrik ve manyetizma alanında çok önemli çalışmalar yapmış Fransız fizikçi André Marie Ampère'den almaktadır.
Bilim insanları elektrik akımını elektronun keşfinden çok önce araştırmaya başladıkları için, akımın yönünü iletkenin içindeki elektrik alanın yönü olarak seçmişler. Elektrik alanda test yüklerinin artı yük olarak seçildiğini hatırlarsanız, bu artı yüklerin hareket yönü anlamına geliyor. Bu yöne geleneksel (konvansiyonel) akım yönü denir. Bu yüzden elektronların hareket yönü, geleneksel akım yönünün zıttıdır.[2]
Biliyorum baya uzun oldu. Ancak umarım yardımcı olabilmişimdir. İyi akşamlar dilerim :)
Kaynaklar
- Encyclopedia Britannica. Electric Current | Formula & Definition. (20 Temmuz 1998). Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2022. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
- F. Dersi. Akım Nedir? Elektrik Akımı Nasıl Ölçülür? - Fizik Dersi. (4 Aralık 2017). Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2022. Alındığı Yer: Fizik Dersi | Arşiv Bağlantısı
- Quora. Why Is The Direction Of Flow Of Electrons Opposite To The Direction Of Flow Of Electric Current?. Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2022. Alındığı Yer: Quora | Arşiv Bağlantısı
