Antalya'nın Kemer ilçesinin Çıralı köyü civarında bulunan Yanartaş isimli kayalar, durmaksızın yanmaktadır. Bu sebeple "Olimpos'un Ateşi" olarak da bilinir. Yapılan analizler, kayanın 1000 senedir yanmakta olduğunu gösteriyordu; kaynağının metan olduğunu gösteriyordu, ancak bu metanın nereden geldiği bir türlü bulunamamıştı. Şimdiye kadar...
Yer altından sızan gaz, yerden 30 santimetre yükseğe kadar ulaşabilen onlarca kayayı alevler içinde yakmaktadır. Bu alevlerin, Antik Çağ'ın İyonya'lı büyük yazarı Homeros'un İlyada Destanı'nda ateşler saçan canavarın da ilhamı olduğu düşünülmektedir.
Normalde bu tür alevli kayaçlar, biyolojik süreçler sonucu üretilen metandan beslenirler. Çünkü biyotik metan çok daha düşük sıcaklıklarda oluşabilir. Fakat Yanartaş'taki alevlerin beslendiği metan abiyotikti (cansızlardaki tepkimeler sonucu üretiliyordu). Bu da, jeologların kafasını karıştırıyordu, çünkü Yanartaş'taki jeolojik özellikler, metanın oluşabilmesi için yeterli sıcaklığı sağlamıyordu.
Roma'da bulunan Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü'nden Giuseppe Etiope sonunda cevabı buldu. Romanya'nın Cluj-Napoca kentindeki Babes-Bolyai Üniversitesi'nden Artur Ionescu ile çalışan Etiope, Yanartaş'ta yüzeyin hemen altında bulunan ve çok nadir bulunan elementlerden olan rutenyum elementinin metan için bir katalizör etkiye sahip olabildiğini gösterdi. Böylece rutenyumun varlığında, laboratuvar ortamında bile, 100 derecenin altında abiyotik metanın oluşabileceğini ispatlamış oldu. Geofluids dergisinde yayımlanan makalelerinde ikili, Yanartaş'taki sıcaklıkların rutenyum katalizörlüğündeki metanın oluşabilmesi için yeterli olduğunu ilan ettiler. Kanada'daki Victoria Üniversitesi'nden Michael Whiticar şöyle söylüyor:
Bu sonuçlar, daha önceden sanılana kıyasla abiyotik metan üretiminin çok daha düşük sıcaklıklarda gerçekleşebileceğini ortaya koymuş oldu.
Bu deney, işlenmemiş rutenyumun böyle bir katalizör etkisi gösterebileceğini ilk defa doğrulamış oldu. Etiope son olarak şunları söylüyor:
Bu, Dünya'nın herhangi bir diğer yerinde de ciddi miktarda abiyotik metan olabileceği anlamına geliyor. Yeni bir hidrokarbon kaynağının önünü açmış olabiliriz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
3
-
2
-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: New Scientist | Arşiv Bağlantısı
- G. Etiope, et al. (2014). Low‐Temperature Catalytic Co2 Hydrogenation With Geological Quantities Of Ruthenium: A Possible Abiotic Ch4 Source In Chromitite‐Rich Serpentinized Rocks. Geofluids, sf: 438-452. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/11/2024 04:41:30 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2853
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in New Scientist. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
