Snellen Testi: Görme Keskinliği Ölçümü

Görme keskinliği (GK) görsel olarak küçük farklılıkları ayırt edebilme yeteneğine denir. Oftalmolojik muayene esnasında eşik değerin belirlenmesi (ölçümü) göz hekimlerinin klinik kararlarını vermelerinde etkin bir rol oynar. GK ölçümünde yaygın bir şekilde kullanılan Snellen göz testi tablosu, 1860’larda Hollandalı göz doktoru Hermann Snellen tarafından geliştirilmiş olup pek çok çeşide sahiptir, bunların çoğu büyük harflerden oluşan 11 adet harf dizisinden meydana gelir. 

Bir kişinin görme keskinliği değeri, göz muayenesi esnasında “standart görme keskinliği” denen bir değerle kıyaslanarak ortaya çıkarılır. Snellen testinde standart (normal) GK değeri, metre cinsinden 6/6 (ya da uzunluk ölçü birimi olarak fit kullanan ülkelerde 20/20) olarak kabul edilmiştir. Bunu biraz daha açıklayacak olursak, ayırma çizgisinin (/) sağ tarafında kalan (ikinci) rakam, standart olan görüş uzaklığını, yani neredeyse herkesin rahatlıkla okuyabildiği mesafeyi; sol tarafında kalan (ilk) rakam ise sizin o harfleri rahatça okuyabildiğiniz mesafeyi gösterir. Eğer ki 6/6 değerinde görme keskinliğine sahipseniz, çoğu kişinin 6 metre öteden okuyabildiği bir harfi sizin de 6 metre uzaklıktan rahatlıkla okuyabildiğiniz, yani normal bir görme keskinliğine sahip olduğunuz anlamına gelir. 

Bir Snellen tablosunda en üst sırada sadece tek bir harf vardır ki bu genellikle “E”dir (büyük e harfidir). Diğer sıralarda ise tablonun aşağısına doğru inildikçe boyutları giderek küçülen büyük harf dizileri vardır ve aşağıda kalan harf dizilerini okumadaki başarınız, görüş keskinliğinizin ne kadar iyi olduğunu göstermektedir. Eğer ki bir görme testinde en üst sıradaki E harfini okuyabiliyor fakat onun altında kalan harfleri okuyamıyorsanız, bu görüş keskinliğinizin 6/61 (20/200) olduğunu gösterir. Yani, diğer insanların normalde 61 metre öteden okuyabildiği bir harfi, sizin o harfin 6 metre yakınına gelerek okuyabildiğiniz anlamına gelir ki bu da oldukça zayıf bir görme keskinliğine işaret eder. 

Bu arada ilginç bir anekdotu paylaşalım. Çoğu insan 6/3 (20/10) veya bundan daha iyi bir görme keskinliğine sahip olamazken pek çok hayvanın, özellikle de yırtıcı kuşların, 6/1,5 (20/5) keskinliğine ve hatta bundan daha keskin gözlere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu da demek oluyor ki, insanların yaklaşık 1,5 metre yakınındayken görebildikleri bir şeyi yırtıcı kuşlar yaklaşık 6 metre öteden görebilmektedirler. 

Günümüzde GK ölçümlerinde kullanılan bir diğer yöntem ise LogMAR tablosudur. 1976’da Ian Bailey ve Jan E. Lovie-Kitchin tarafından geliştirilmiş olan bu tablo, Snellen tablosuna göre daha isabetli GK değerleri ortaya koyduğundan özellikle araştırma koşullarında daha çok tercih edilmektedir. Snellen tablosunda normal GK değeri metre cinsinden 6/6 iken LogMAR tablosunda bu değer 0,00’dır. Buna göre, 6/12 değerindeki bir GK’nin LogMAR ölçeğindeki karşılığı 0,30’dur.

Yukarıda bahsettiğimiz bu tablolar sadece uzağı görme keskinliğini ölçümlemede kullanılmakta; çevresel görüş, derinlik algısı veya renk algısı gibi yetenekleri ise ölçmemektedir. Ayrıca, uzağı görmede sıkıntı yaşayan hastalarına gözlük veya kontakt lens gibi yöntemlerden hangisinin daha uygun olacağı konusunda karar verirlerken göz doktorlarına yardımcı olmaktadır. 

Uzaklara daha güzel, daha umutla bakacağımız günler dileriz.