Sıçanlarda Hafızayı Silip Tekrar Aktive Etme Başarıldı!
Bu haber 10 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
San Diego'da bulunan Kaliforniya Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden bir grup araştırmacı, sıçan hafızasını silip, geçmişteki olaylara olan tepkisini büyük ölçüde değiştirecek şekilde yeniden aktive etmeyi başardılar. Araştırma Nature’da yayınlandı.
Bu çalışma, seçilen bir anının silinebileceğini ve sinapsların, bağlantıları zayıflattıkları ve güçlendirdikleri bilinen frekanslarla tekrar uyarılması ile öngörülebilir şekilde yeniden aktive edilebileceğini gösteren ilk çalışma oldu.
Çalışmada görev alan, sinirbilim alanında çalışan ve araştırmanın yazarlarından olan Prof. Robert Malinow, bir anı oluşturup, silip ve seçici olarak sinapsları güçlendiren ya da zayıflatan bir uyaran uygulayarak tekrar aktive edebildiklerini belirtti.
Bilim insanları, sıçan beyninde genetik olarak değiştirilerek ışığa hassas kılınan bir bölgeyi optik olarak uyardılar ve aynı anda hayvanın ayağına bir elektrik şok uyguladılar. Sıçanlar kısa zamanda optik sinirsel uyarım ile acıyı bağdaştırdı ve bu sinirler uyarılınca korku davranışı göstermeye başladılar. Analizler, optik olarak uyarılan sinapslarda kimyasal değişiklikler olduğunu gösterdi ki bu da sinapsların güçlendiğinin bir göstergesidir.
Araştırmanın bir sonraki basamağında araştırma ekibi bu devrenin, aynı sinirleri hafıza-silici, kısa dalgalı optik vuruşlarla uyararak zayıflatılabileceğini gösterdiler. Bunun sonucunda sıçanlar artık baştaki uyarana korkuyla tepki göstermediler; bu da acıyla bağlantılı belleğin silinmiş olduğu anlamına geliyordu.
Araştırmanın belki de en ilgi çekici kısmı ise kaybolan bu belleği, aynı sinirleri, bellek oluşturan yüksek-frekanslı optik atımlarla tekrar aktive edebildiklerinin gösterilmesi oldu. Önceden şartlanmış sıçanlar, ayaktan elektrik şoku verilmemesine rağmen orijinal uyarıya korku ile tepki verdiler.
Araştırma ekibinin başyazarı, Malinow’un laboratuvarından Sadegh Nabavi, hayvanların korku duymasını, sonra korkmamasını ve tekrar korku duymasını, sinirleri, sinapsları güçlendiren ya da zayıflatan frekanslarda uyararak sağlayabildiklerini söyledi.
Malinow, potansiyel klinik uygulamalar konusunda ise aynen sıçanlarda bellek silici düşük frekanslı uyaranların yaptığı gibi, Alzheimer hastalığında beyindeki sinapslarda biriken beta amiloid peptit de sinapslar arasındaki bağlantıyı zayıflattığını açıkladı:
Çalışma, sinapsları zayıflatan sürecin tersine döndürülebileceğini gösterdiği için Alzheimer hastalarındaki beta amiloid birikmesinin etkilerini kısmen yok etmek de mümkün olabilir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
17
-
7
-
6
-
6
-
5
-
4
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
- S. Nabavi, et al. (2014). Engineering A Memory With Ltd And Ltp. Nature, sf: 348-352. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/07/2025 11:29:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2542
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Science Daily. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
