Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Sentetik Organeller Kullanarak Hücre Davranışını Kontrol Etmek Mümkün!

Sentetik Organeller Kullanarak Hücre Davranışını Kontrol Etmek Mümkün!
4 dakika
1,646
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Ökaryotik hücrelerin içerikleri, çeşitli bölmelere ayrılmış halde bulunur ve bu bölmelere, sıvı-sıvı faz ayrımı adı verilen bir süreç ile oluşan zarsız organeller de dahildir. Araştırmacılar, bu bölmelerin yapay versiyonlarını yaratmak üzerine deneyler yapmıştır; çünkü bu yolla hücre biyolojisinin belirli özelliklerini kontrol ederek, sonucunda örneğin bazı hücresel tepkimeleri engelleyebilir ya da protein translasyonu için yeni bölgeler oluşturabilirler.

Şimdi, Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nden Matthew Good'un başında bulunduğu bir ekip, bu alanda yakın zamanda geliştirilen birkaç yeni yöntemi, tersine döndürülebilir bir şekilde hücre içindeki belirli kargoları depolayıp serbest bırakabilen zarsız organeller yaratmayı sağlayan bir teknik oluşturacak şekilde birleştirdi.[1] Böylece araştırmacılar, artık hücre davranışını, öncesine kıyasla çok daha iyi kontrol edebilir oldular.

Tüm Reklamları Kapat

Organelleri oluşturabilmek için Good'un ekibi, laboratuvar ortamında önce maya, sonraki aşamalarda ise insan hücreleri üretti. Bu hücrelerin amacı, C. elegans kurdunun proteinlerden birinin hücre sitoplazmasında anında bir araya gelerek damlacık veya kondensat (ya da zarsız organeller) oluşturabilen, üzerinde oynanmış bir versiyonunu elde etmekti. Bunu takiben de bazı peptitleri bu yapay organellerin kargosu olarak işaretlemek isteyen araştırmacılar, bu peptitlerin bir etiket barındıran versiyonlarını üretmeleri için hücrelerin DNA'larını düzenledi (Etiket: kondensatı oluşturan proteinler ile etkileşen başka bir protein). Bu düzeneği flüoresan etiket ve mikroskopi kullanımı ile in vivo (canlı içinde) gözlemleyen ekip, etiketlenmiş kargo proteinlerinden %90'ı kadarının damlacıklara ayrıldığını keşfetti.

Işığı Açın!

Bunların devamında ise araştırmacılar, kendi buldukları tekniği kullanarak hücre davranışlarını kontrol etmeye başladı. Örneğin hücre bölünmesi için gerekli bir protein olan Cdc5'i etiketlediler ki organellerin içine alınsın ve hücrelerin bölünmesi engellensin. Ekip, aynı zamanda kargo proteinlerini kullanarak bu sürecin nasıl tersine döndürülebileceğini de gösterdi. Kondens proteinler ile etiketler arasındaki zayıf etkileşimleri kırmak amacıyla hücreleri biraz ısıtmak, kargonun serbest bırakılarak hücre davranışının sıfırlanmasını sağladı. Araştırmacılar buna ek olarak kargo ve etiketi arasında yer alan ışığa duyarlı bir proteini üretmeleri için genetik mühendisliğiyle hücreler oluşturdu. Bu protein aydınlanma ile zarar görerek kargonun damlacıktan bırakılmasına neden oluyor (yani hücre davranışı sıfırlanıp eski haline dönüyor).

Tüm Reklamları Kapat

İşlem tersine döndürülebilecek bir şekilde seçilmiş kargo proteinlerinin ayrılıp salınması için araştırmacılar hücrede kondensat ya da zarsız organel oluşturan iskele proteinleri üretir (Panel 1). Hücreden belirli bir proteini kargo olarak seçer (sarı) ve iskele proteinle etkileşen peptit bir etiketle (turuncu) bağlanması için yapısıyla oynarlar. Böylece kargo, zarsız organelin içinde ''depolanır'' (Panel 2). Bunun sonucunda kargo proteinin işlevleri engellenmiş olur. Başka bir versiyonda (maya hücrelerinde), araştırmacılar etiketi kargoya ışıkla kesilebilir bir protein (mavi) ile bağladı. Hücrenin aydınlık ortama konulması da kargo proteinin salınması ile hücre davranışının sıfırlanmasına yol açtı (Panel 3).
İşlem tersine döndürülebilecek bir şekilde seçilmiş kargo proteinlerinin ayrılıp salınması için araştırmacılar hücrede kondensat ya da zarsız organel oluşturan iskele proteinleri üretir (Panel 1). Hücreden belirli bir proteini kargo olarak seçer (sarı) ve iskele proteinle etkileşen peptit bir etiketle (turuncu) bağlanması için yapısıyla oynarlar. Böylece kargo, zarsız organelin içinde ''depolanır'' (Panel 2). Bunun sonucunda kargo proteinin işlevleri engellenmiş olur. Başka bir versiyonda (maya hücrelerinde), araştırmacılar etiketi kargoya ışıkla kesilebilir bir protein (mavi) ile bağladı. Hücrenin aydınlık ortama konulması da kargo proteinin salınması ile hücre davranışının sıfırlanmasına yol açtı (Panel 3).
The Scientist (© Thom Graves)

Almanya, Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi ve Mainz Moleküler Biyoloji Enstitüsünden bu çalışmada yer almamış olan biyofiziksel kimyager Edward Lemke şunları söylüyor:

Bu metotla hücresel sinyali gerçekten de etkileyebileceğimizi gösterdiler. Hücresel ürünleri ve kompleks hücre işlevlerini ya [belirli bir faktörü] bir köşeye yoğunlaştırarak ya da [hücrenin] köşesinden serbest bırakarak değiştirebiliyorsunuz... Sadece bunun mümkün olabildiğini göstermek bile bence çok havalı.

Lemke, bu tekniğin tek bir seferde birden fazla organel ve kargo çeşidi ile birden fazla hücrenin kaderini kontrol etmekte kullanılmasının ilginç olabileceğini ekledi. Kendi ekibi de yakın zamanda farklı sentetik organeller yaratarak benzer bir şey denedi:[2] Organellerin aynı sitoplazma gibi birer protein translasyon bölgelerine dönüşmesini sağlayarak tek bir hücrede aynı proteinin birden fazla versiyonunu ürettiler.

Good, araştırmacının seçeceği herhangi bir hücre içi materyalin bu şekilde eşzamanlı olarak damlacıklara ayrımının çeşitli uygulamalarının olabileceğini belirtip bu altyapının bir çeşit yalıtkan modunda uygulanabileceğinden bahsediyor. Burada kastettiği ise aynı raporlarında anlatıldığı gibi belirli molekülleri damlacıklar şeklinde hapsetmek. Fakat, "organele yerelleşmiş bileşiklerin biyokimyasal tepkimelerini hızlandırmanın bir yolu olarak biyoreaktör modunda da uygulanabileceği"ne de değiniyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Araştırmacılar, ayrıca bu yaklaşımı kullanarak belirli biyokimyasal faktörleri sıralı olarak serbest bırakıp bırakamayacaklarını öğrenmek istiyorlar. Örneğin bu tekniğin kök hücrelerini yeniden programlayan güncel metotlar yerine hücre içi bir alternatif olarak kullanılması gibi. Şöyle diyorlar:

Test etmeye başladığımız şey, özgün faktörleri yeniden programlama sürecinde ayırıp serbest bırakmak.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
11
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 2
  • İnanılmaz 2
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Scientist | Arşiv Bağlantısı
  • ^ M. V. Garabedian, et al. (2021). Designer Membraneless Organelles Sequester Native Factors For Control Of Cell Behavior. Nature Chemical Biology, sf: 998-1007. doi: 10.1038/s41589-021-00840-4. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ C. D. Reinkemeier, et al. (2021). Dual Film-Like Organelles Enable Spatial Separation Of Orthogonal Eukaryotic Translation. Cell, sf: 4886-4903.e21. doi: 10.1016/j.cell.2021.08.001. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2023 08:09:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11199

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Tüy
Sosyal Mesafelendirme
İfade
Canlı Cansız
Tarih
Antik
Dalga
Atom
İspat
Stres
Uçuş
Ufo
Evrenin Genişlemesi
Damar
Patojen
Bilim Felsefesi
Felsefe
Oyun Teorisi
Bilim
Gezegen
İnsanın Evrimi
Mistik
Mantar
Uzay Aracı
Eczacılık
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Bu Motor, Nasıl Havada Asılı Durabiliyor?
Bu Motor, Nasıl Havada Asılı Durabiliyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Satranç Oynayarak Günde 6000 Kalori Yakmak Mümkün mü?
Satranç Oynayarak Günde 6000 Kalori Yakmak Mümkün mü?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Offord, et al. Sentetik Organeller Kullanarak Hücre Davranışını Kontrol Etmek Mümkün!. (4 Aralık 2021). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11199
Offord, C., Gür, T. M., Bakırcı, Ç. M. (2021, December 04). Sentetik Organeller Kullanarak Hücre Davranışını Kontrol Etmek Mümkün!. Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11199
C. Offord, et al. “Sentetik Organeller Kullanarak Hücre Davranışını Kontrol Etmek Mümkün!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Tuğçem Müge Gür, Evrim Ağacı, 04 Dec. 2021, https://evrimagaci.org/s/11199.
Offord, Catherine. Gür, Tuğçem Müge. Bakırcı, Çağrı Mert. “Sentetik Organeller Kullanarak Hücre Davranışını Kontrol Etmek Mümkün!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Tuğçem Müge Gür. Evrim Ağacı, December 04, 2021. https://evrimagaci.org/s/11199.
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close