Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

"Senin Bilmediğin Bir Şeyi Biliyorum": Şempanzeler Tehlike Anında Cahil Üyeleri Bilgilendiriyorlar!

"Senin Bilmediğin Bir Şeyi Biliyorum": Şempanzeler Tehlike Anında Cahil Üyeleri Bilgilendiriyorlar!
Aslen birbirlerinin bitlerini ayıklayan şempanzeler, bu fotoğraf karesinde sanki kulaktan kulağa fısıldaşıyormuş gibi gözüküyorlar.
2 dakika
5,056
Tüm Reklamları Kapat

Hayvanların çoğu avcılara karşı alarm işaretleri üretiyorlar ve bunu akrabalar ya da çiftlerin yanında diğer üyelerden daha sık yapıyorlar. Şimdiye kadar ise, diğer grup üyelerinin bilgi durumlarını hesaba kattıklarına dair bir kanıt yoktu. Liepzig, Almanya’daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden ve İngiltere St. Andrews Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, Uganda’da vahşi şempanzelerle bir çalışma yaptılar ve şempanzelerin bir yılan gördüklerinde tehlikeyi farkında olmayanları uyarmaya daha yatkın oldukları gözlendi. Bu, onların bilgiyi ve cahilliği ayırt edebildiklerini akla getiriyor.

Daha da fazlası, iletişim yolları ile başkalarıyla yeni bilgiyi paylaşmak dillerin evrimi için kritik bir evredir. Bu çalışma gösteriyor ki bu evre, bizim atalarımız 6 milyon yıl önce şempanzelerden ayrıldıklarında zaten yaşanmıştı.

Tüm Reklamları Kapat

Diğer bireylerin bilgisini ve inançlarını tanıma yeteneği insan ırkına özgü olabilir. Hayvanlardaki “akıl teorisi” testleri ağırlıklı olarak esaret altında yürütüldü ve birbiriyle çelişen sonuçlar verdi: Bazı insan olmayan primatlar diğerlerinin niyetlerini ve gördükleri şeyleri okuyabiliyorlar ama anlayamayabiliyorlar, algılama bilgiye yönlendirebilir. Negatif sonuçlar alındığında soru şempanzelerin görevi yapamadıkları mı yoksa anlayamadıkları mı olarak kalıyor. St. Andrews Üniversitesi araştırma görevlisi Catherine Crockford şöyle söylüyor:

Bu soruları vahşi şempanzelere yönlendirmenin avantajı ,onların ekolojik olarak alakalı ayarlamalarda her zaman yaptıkları şeyleri yapmaları.

Catherine Crockford, Roman Wittig ve çalışma arkadaşları Uganda’dadaki Bundongo Ormanı’nda vahşi şempanzeleriyle bir araştırma ayarladılar. Şempanzelere iki engerek yılanı ve bir gergedan engereği olmak üzere iki çeşit tehlikeli zehirli yılanlar sundular. Crockford şöyle söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bu yüksek kamuflajlı yılanlar bir yerde haftalarca oturdular, tehlikeyi keşfeden şempanze topluluk üyelerini uyardığında ödüllendirildi.

Araştırmacılar, 3 yılan modelinden birini gören 33 farklı şempanzenin davranışlarını gözlemlediler ve alarm çağrılarının çağrıyı yapan yılanı fark etmemiş ya da alarm çağrısı yapılırken ortamda bulunmayan grup üyeleriyle beraber olursa daha fazla olduğunu buldular. Max Planck Enstitüsü Evrimsel Antropoloji Dalı ve St. Andrews Üniversitesi’nden Roman Wittig şöyle söylüyor:

Şempanzeler gerçekten diğerinin bilgi seviyesini göz önünde bulunduruyor ve gönüllü olarak diğerlerini bilmedikleri tehlikeye karşı uyarmak için uyarı çağırısı üretiyor gibi görünüyorlar. Aksi durumda, şempanzeler tehlikeyi gören ve farkında olanları uyarmaya daha az yatkınlar.

Bu çalışma gösteriyor ki şempanzeler istemsel olarak alarm çağrısı üretmiyorlar, ama çevredekiler tehlikenin farkında değilse daha fazla ürettiyorlar. “Şempanzeler sanki diğerlerinin bilmediği bir şeyi bildiklerini ve belli bir ses üreterek diğerlerine bu bilgiyi sunabileceklerini anlıyor gibiler.” diyerek özetliyor Wittig. Şimdiye dek insanların ya da insansıların bu evrelerinin hangi noktada evrimleştiği net değildi. İnsan evriminde olmasının daha mümkün olduğu varsayılıyordu. Bu çalışma, ortak atamız 6 milyon yıl önce şempanzelerden ayrıldığında zaten var olduğunu gösteriyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
14
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 11
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Muhteşem! 3
  • İnanılmaz 2
  • Bilim Budur! 1
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/09/2023 11:49:08 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2720

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hidrotermal Baca
Etik
Basınç
Bilgisayar
Beyin
İngiltere
Homo Sapiens
Işık Hızı
Kan
Etimoloji
Maskeler
Fosil
Yağ
Deniz
Ara Geçiş Türleri
Sosyal Medya
Yılan
Kara Delik
Doğal Seçilim
Araştırmacılar
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Ölçüm
Deizm
Karanlık Enerji
Balık
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Kime Göre
Kime Göre "Deli"? Şeytanlardan Tımarhanelere Akıl Hastalıkları...
Karadelikler Hakkında YANLIŞ Bildiğiniz Her Şey! | Prof. Dr. Bayram Tekin (ODTÜ) (KISIM 1)
Karadelikler Hakkında YANLIŞ Bildiğiniz Her Şey! | Prof. Dr. Bayram Tekin (ODTÜ) (KISIM 1)
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. Max-Planck-Gesellschaft, et al. "Senin Bilmediğin Bir Şeyi Biliyorum": Şempanzeler Tehlike Anında Cahil Üyeleri Bilgilendiriyorlar!. (23 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 27 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2720
Max-Planck-Gesellschaft, -., Büyükdemirtaş, B., Bakırcı, Ç. M. (2014, September 23). "Senin Bilmediğin Bir Şeyi Biliyorum": Şempanzeler Tehlike Anında Cahil Üyeleri Bilgilendiriyorlar!. Evrim Ağacı. Retrieved September 27, 2023. from https://evrimagaci.org/s/2720
-. Max-Planck-Gesellschaft, et al. “"Senin Bilmediğin Bir Şeyi Biliyorum": Şempanzeler Tehlike Anında Cahil Üyeleri Bilgilendiriyorlar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Bilge Büyükdemirtaş, Evrim Ağacı, 23 Sep. 2014, https://evrimagaci.org/s/2720.
Max-Planck-Gesellschaft, ---. Büyükdemirtaş, Bilge. Bakırcı, Çağrı Mert. “"Senin Bilmediğin Bir Şeyi Biliyorum": Şempanzeler Tehlike Anında Cahil Üyeleri Bilgilendiriyorlar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Bilge Büyükdemirtaş. Evrim Ağacı, September 23, 2014. https://evrimagaci.org/s/2720.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close