Şah kartal (Aquila heliaca)
H. Tuğrul Atasoy
- Taksonomi
- Ornitoloji
- Bilimsel Adı Aquila heliaca
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Şah kartal
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Imperial eagle
- Klad Elpistostegalia
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Reptiliomorpha
- Klad Amniyot (Amniota)
- Klad Sauropsida
- Sınıf (Class) Sürüngenler (Reptilia)
- Klad Gerçek sürüngenler (Eureptilia)
- Klad Diapsidler (Diapsida)
- Klad Neodiapsida
- Klad Sauria
- Klad Archelosauria
- Klad Archosauromorpha
- Klad Archosauriformes
- Klad Arkozorlar (Archosauria)
- Klad Avemetatarsalia
- Klad Dinozoromorf (Dinosauromorpha)
- Klad Dinozor (Dinosauria)
- Klad Saurischia
- Klad Teropod (Theropoda)
- Klad Yeni theropodlar (Neotheropoda)
- Klad Averostra
- Klad Tetanurae
- Klad Orionides
- Klad Avetheropoda
- Klad Coelurosauria
- Klad Tyrannoraptora
- Klad Maniraptoromorpha (Maniraptoromorpha)
- Klad Maniraptoriformes (Maniraptoriformes)
- Klad Maniraptora (Maniraptora)
- Klad Pennaraptora (Pennaraptora)
- Klad Paraves (Paraves)
- Klad Avialae (Avialae)
- Klad Avebrevicauda (Avebrevicauda)
- Klad Pygostylia (Pygostylia)
- Klad Ornithothoraces (Ornithothoraces)
- Klad Euornithes (Euornithes)
- Klad Ornithurae (Ornithurae)
- Sınıf (Class) Kuşlar (Aves)
- Aile (Family) Atmacagiller (Accipitridae)
- Tür (Species) Şah kartal (Aquila heliaca)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Bu efsanevi yırtıcı kuşu, deniz seviyesinden yüksekliği 1300 metre olan Bolu'nun Sorkun Köyü'nde gözlemledik. Kendisini bir grup kara akbaba (Aegypius monachus) ile birlikte uçarken, akbabaların arasından fark ettik. Köy, yüksekliği ve habitatı sayesinde birçok büyük yırtıcı kuşa ev sahipliği yapıyor. Unutmamak gerekir ki büyük yırtıcı kuşları (raptor) gözlemlemek için sabah erken saatlerde arazide olmak gerekiyor. Çünkü saat 10'dan sonra ısınan hava ile birlikte artan termal hava akımlarını kullanarak yükselmeye başlıyorlar. Biz gittiğimizde öğlen 10.40 gibi havalandılar. Saat 11.30 sularında ise iyice yükseldiler.
Tanım ve Genel Bilgiler
Şah kartal ismi, erişkin çağında omuzlarında pelerini andıran beyaz lekeden gelir. Şah kartal, Altın kartaldan (Aquila chrysaetos) biraz daha küçük ve tıknazdır. Kanat açıklığı 2 metreyi, ağırlığı ise 3-4 kilogramı geçebilen bu türler tek eşlidir. Kılıç gibi pençeleri yanında orta ayak parmağındaki tırnak 6 cm uzunluğundadır. Gençken renk tonları açık olduğundan kızıl şahine (Buteo rufinus) benzer. Ancak erişkinliğe doğru tüyler koyulaşır ve omzunda bir çift beyaz leke kalır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Eskiden İspanyol şah kartal (Aquila adalberti) ve Doğu şah kartal (Aquila heliaca) tek tür olarak sınıflandırılırken, moleküler ve ekolojik çalışmalar ışığında iki farklı türe alındı. Diğer bütün avian dinozorlar (kuşlar) gibi Theropoda alt takımından köken almışlardır. Evrimsel olarak K/T yok oluşundan sonra boşalan ekolojik nişleri doldurarak günümüze kadar gelmişlerdir.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Yuvalarını genelde etrafı iyi görebildikleri yüksek ağaçların tepesine yaparlar. Orman ile bozkırın kesiştiği bölgelerde yuva yapmayı severler.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Avrupa'da nesilleri tehlike altındadır. IUCN Kırmızı Liste içerisinde Vulnerable (VU) yani Duyarlı kategorisindedir. Hatta Hırvatistan ve Avusturya gibi ülkelerde artık kaydı bulunmamaktadır. Bu yüzden ülkemizdeki değeri bilinmelidir.
Davranış ve Etoloji
Yuva oluştururken, tüyler ve çimenler yanında taze çam sürgünleri bile yerleştirdikleri görülmüştür. Bu yüzden ağırlığı 1 tonu geçip, yıkılan ağaçlar bildirilmiştir. Fakat ne yazık ki ormanlık alanların yok edilmesi ve avcılığın artması nedeni ile daha yüksek bölgelere itilmişlerdir.
Diyet ve Metabolizma
Avları arasında küçük kemirgenler, kuşlar, hatta tilkiler bile bulunabilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
3
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Naim Yahşi. Şah Kartal. (28 Haziran 2018). Alındığı Tarih: 28 Haziran 2018. Alındığı Yer: TRAKUS | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 21:29:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7218
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
