Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Şah kartal (Aquila heliaca)

Şah kartal (Aquila heliaca) H. Tuğrul Atasoy
2 dakika
1,896
Tüm Reklamları Kapat
Şah kartal
  • Bilimsel Adı Aquila heliaca
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Şah kartal
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Imperial eagle
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Gözlem Bilgileri

Bu efsanevi yırtıcı kuşu, deniz seviyesinden yüksekliği 1300 metre olan Bolu'nun Sorkun Köyü'nde gözlemledik. Kendisini bir grup kara akbaba (Aegypius monachus) ile birlikte uçarken, akbabaların arasından fark ettik. Köy, yüksekliği ve habitatı sayesinde birçok büyük yırtıcı kuşa ev sahipliği yapıyor. Unutmamak gerekir ki büyük yırtıcı kuşları (raptor) gözlemlemek için sabah erken saatlerde arazide olmak gerekiyor. Çünkü saat 10'dan sonra ısınan hava ile birlikte artan termal hava akımlarını kullanarak yükselmeye başlıyorlar. Biz gittiğimizde öğlen 10.40 gibi havalandılar. Saat 11.30 sularında ise iyice yükseldiler.

Bolu sınırında gözlemlediğimiz bir genç.
Bolu sınırında gözlemlediğimiz bir genç.
Pedram Türkoğlu

Tanım ve Genel Bilgiler

Şah kartal ismi, erişkin çağında omuzlarında pelerini andıran beyaz lekeden gelir. Şah kartal, Altın kartaldan (Aquila chrysaetos) biraz daha küçük ve tıknazdır. Kanat açıklığı 2 metreyi, ağırlığı ise 3-4 kilogramı geçebilen bu türler tek eşlidir. Kılıç gibi pençeleri yanında orta ayak parmağındaki tırnak 6 cm uzunluğundadır. Gençken renk tonları açık olduğundan kızıl şahine (Buteo rufinus) benzer. Ancak erişkinliğe doğru tüyler koyulaşır ve omzunda bir çift beyaz leke kalır.

Aynı gün gözlemlediğimiz üç büyük yırtıcı kuş (raptor) türü.
Aynı gün gözlemlediğimiz üç büyük yırtıcı kuş (raptor) türü.
Pedram Türkoğlu

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Eskiden İspanyol şah kartal (Aquila adalberti) ve Doğu şah kartal (Aquila heliaca) tek tür olarak sınıflandırılırken, moleküler ve ekolojik çalışmalar ışığında iki farklı türe alındı. Diğer bütün avian dinozorlar (kuşlar) gibi Theropoda alt takımından köken almışlardır. Evrimsel olarak K/T yok oluşundan sonra boşalan ekolojik nişleri doldurarak günümüze kadar gelmişlerdir.

Yükselen termal akımları kullanarak daireler çizen uçma davranışı, Bolu/Dörtdivan.
Pedram Türkoğlu

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Yuvalarını genelde etrafı iyi görebildikleri yüksek ağaçların tepesine yaparlar. Orman ile bozkırın kesiştiği bölgelerde yuva yapmayı severler.

Tüm Reklamları Kapat

Koyu kanat arkası ve omzundaki bir çift beyaz lekesi yetişkin olduğunu gösteriyor.
Koyu kanat arkası ve omzundaki bir çift beyaz lekesi yetişkin olduğunu gösteriyor.
H. Tuğrul Atasoy

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Avrupa'da nesilleri tehlike altındadır. IUCN Kırmızı Liste içerisinde Vulnerable (VU) yani Duyarlı kategorisindedir. Hatta Hırvatistan ve Avusturya gibi ülkelerde artık kaydı bulunmamaktadır. Bu yüzden ülkemizdeki değeri bilinmelidir.

Av arayışındaki bir ergen birey.
Av arayışındaki bir ergen birey.
H. Tuğrul Atasoy

Davranış ve Etoloji

Yuva oluştururken, tüyler ve çimenler yanında taze çam sürgünleri bile yerleştirdikleri görülmüştür. Bu yüzden ağırlığı 1 tonu geçip, yıkılan ağaçlar bildirilmiştir. Fakat ne yazık ki ormanlık alanların yok edilmesi ve avcılığın artması nedeni ile daha yüksek bölgelere itilmişlerdir.

Diyet ve Metabolizma

Avları arasında küçük kemirgenler, kuşlar, hatta tilkiler bile bulunabilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
9
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 3
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Naim Yahşi. Şah Kartal. (28 Haziran 2018). Alındığı Tarih: 28 Haziran 2018. Alındığı Yer: TRAKUS | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/11/2023 18:14:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7218

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kalıtım
Sıcak
Toplum
Adaptasyon
Eşey
Öğrenme Teorileri
Gerçek
Tekillik
İlişki
Enerji
Uzay Aracı
Elektron
Küresel
Mistisizm
Kütleçekimi
Evrenin Genişlemesi
Kimyasal Element
Sars-Cov-2
Yılan
Ergen
Elementler
Bağışıklık
Arı
Lgbt
İnsan Sağlığı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
"En Siyah Siyah": Işığın %99'unu Soğuran Siyah Boya!
Köpekbalıkları Kan Kokusunu Kilometrelerce Uzaktan Alabilir mi?
Köpekbalıkları Kan Kokusunu Kilometrelerce Uzaktan Alabilir mi?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Ay'a Dev Bir Teleskop İnşa Edebilir miyiz?
Ay'a Dev Bir Teleskop İnşa Edebilir miyiz?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu. Şah kartal (Aquila heliaca). (6 Mart 2019). Alındığı Tarih: 29 Kasım 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7218
Türkoğlu, P. (2019, March 06). Şah kartal (Aquila heliaca). Evrim Ağacı. Retrieved November 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7218
P. Türkoğlu. “Şah kartal (Aquila heliaca).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 06 Mar. 2019, https://evrimagaci.org/s/7218.
Türkoğlu, Pedram. “Şah kartal (Aquila heliaca).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, March 06, 2019. https://evrimagaci.org/s/7218.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close