Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Tarsiyerler (Tarsiiformes)

Tarsiyerler (Tarsiiformes) Slideplayer
Tarsiyerlerin taksonomisi.
2 dakika
1,066
Tüm Reklamları Kapat
Tarsiyerler
  • Bilimsel Adı Tarsiiformes
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Tarsiyerler
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Tarsiers
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Tanım ve Genel Bilgiler

Yaklaşık 15 küsür cm boyutunda, en fazla bir insan eli kadardırlar. Örneğin Filipin tarsiyeri (Carlito syrichta) yaşayan en küçük primatlardan biridir. Boyutu nedeniyle doğal ortamında zor tespit edilir. Ağırlıkları genelde 30 gram ila 170 gram arasındadır. Kafalarında kocaman gözleri karakteristiktir. Dalları tutmak için uzun parmakları bulunur. Zaten Filipin tarsiyerlerindeki göz/vücut oranı memeliler arasındaki en fazla olandır. Denge sağlayan ince kuyrukları bulunur. Gebelik süreleri 180 gün veya 6 ay arasındadır. Doğan bebekleri kürklüdür ve gözleri açıktır. Bileklerindeki karakteristik "tarsus" kemikleri nedeniyle tarsiyer diye adlandırılırlar. Bu kemik sayesinde ağaçtan ağaca sıçrayabilirler.

Tarsiyerlerin en ilginç özelliklerinden biri ise diğer primatların aksine gözlerini kafataslarının içerisinde hareket ettiremezler. Yani gözleri, göz çukuru içerisine kaslarla tutunmamıştır. Bu yüzden göz çukurunda hareket edemez. Bu yüzden kafalarını 180 dereceye yakın çevirebilecek boyun omurları ile evrimleşmişlerdir. Noktürnal (gececil) canlılar oldukları için pupilleri (göz bebekleri) gözlerinin tamamını kaplayacak kadar genişleyebilir. Böylece müthiş gece görüşü kazanırlar. Ayrıca Tarsius wallacei türü tarsiyerin gözleri beyninden daha büyüktür. Bu da primatlar içerisinde gözleri beyinlerinden büyük üyeler olduğunu gösteriyor.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Bulundukları taksondan da anlaşılacağı gibi lemurlar, galagolar ve lorislerin bulunduğu ıslak burunlu primatlara (Strepsirrhini) değil de maymunların bulunduğu kuru burunlu primatlara (Haplorhini) daha yakındırlar. Kuru burunlu primatlar içerisinde simiyenlerden 60 milyon yıl önce Senozoyik'te ayrıldıkları hesaplanmıştır. Tarsiyerler içerisinde Tarsiidae ailesi yaşayan tek üyelerdir. Omomyidler isimli canlıların yaşayan tarsiyerlerin atası veya yakın akrabası olduğu düşünülüyor. Tarsiyerler içerisinde Eosen'e ait nesli tükenen Tarsius eocaenus ve Miyosen'e ait nesli tükenen Tarsius thailandicus türleri de bulunur. Hatta Xanthorhysis ve Afrotarsius adlı nesli tükenen iki cins de yaşayan tarsiyerler ile yakın akraba olduğu için Tarsiiformes içerisinde sınıflandırılır.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Eskiden Avrupa, Kuzey Afrika, Asya ve Kuzey Amerika'da yayılmışlardı; ancak artık sadece Güneydoğu Asya'nın adaların yaşıyorlar. Tropikal yağmur ormanlarını, sık ağaçlık alanları ve bambu dallarını tercih ederler. Zira dalların arasında gizlenmeye ihtiyaçları vardır.

Tüm Reklamları Kapat

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Çoğu türün nesli tükenmiştir veya Tehdite Yakın yani NT (Near Threatened) olarak sınıflandırılır.

Davranış ve Etoloji

Utangaç, noktürnal ve arboreal (ağaçsıl) türlerdir. Gün boyu karanlık ağaç dalları arasında uyumayı tercih ederler. Geceleri aktif dönemlerinde ağaçtan ağaca kolaylıkla zıplayarak hareket ederler. Bileklerindeki karakteristik "tarsus" kemikleri sayesinde 3 metreye kadar sıçrayabilirler. Uzun, uçları geniş parmakları sayesinde dalları kolaylıkla tutabilirler. Hatta bu sayede birçok yüzeyde rahatlıkla tutunabilirler. Vakitlerinin büyük kısmını ağaçların dikey bölgelerinde geçirirler.

Diyet ve Metabolizma

Özellikle böcekçil olmak üzere hepçil ile beslenirler. Ağırlıklı olarak böcekler, örümcekler ve kabuklular ile beslenirler. Gerekirse ufak sürüngenleri ve ufak kuşları da yiyebilirler. Avcıları arasında genelde yakın akrabaları olan insanlar (Homo sapiens) bulunur. Ayrıca yerel kediler, baykuşlar ve diğer yırtıcı kuşlara av olabilirler.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 5
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Gunnell, G. ve Rose, G.. (2002). Tarsiiformes: Evolutionary History And Adaptation. ISBN: 978-0-521-66315-1.. Yayınevi: The Primate Fossil Record. Cambridge University Press.
  • Groves, C. P.. (2005). Mammal Species Of The World: A Taxonomic And Geographic Reference. ISBN: 978-0-8018-8221-0. Yayınevi: Johns Hopkins University Press.
  • Michael Marshall. Zoologger: A Primate With Eyes Bigger Than Its Brains. (17 Ekim 2010). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2020. Alındığı Yer: New Scientist | Arşiv Bağlantısı
  • Don E. Wilson ve DeeAnn M. Reeder. (2020). Mammals Of The World. Google Books, sf: 111. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 20:15:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8173

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu. Tarsiyerler (Tarsiiformes). (1 Ocak 2020). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8173
Türkoğlu, P. (2020, January 01). Tarsiyerler (Tarsiiformes). Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8173
P. Türkoğlu. “Tarsiyerler (Tarsiiformes).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 01 Jan. 2020, https://evrimagaci.org/s/8173.
Türkoğlu, Pedram. “Tarsiyerler (Tarsiiformes).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, January 01, 2020. https://evrimagaci.org/s/8173.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close