Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta)
Johannes Plenio
- Taksonomi
- Taksonomi
- Bitki Taksonomisi
- Bilimsel Adı Spermatophyta
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Tohumlu Bitkiler
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Seed Plants
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Bitkiler (Plantae)
- Üst Alan (Superdomain) Yeşil Bitkiler (Streptophyta)
- Klad Karasal Bitkiler (Embryophyta)
- Klad Polysporangiophyta (Polysporangiophyta)
- Üst Bölük (Superdivision) Damarlı Bitkiler (Tracheophyta)
- Klad Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Tohumlu bitkiler, yani bilimsel adıyla Spermatofitler 300,000 tür tohum üreten damarlı bitkilere verilen genel isimdir. Embriyofitler yani karasal bikilerin bir alt kümesi olan tohumlu bitkiler sporla değil, tohumlarla çoğalırlar.
Bugün yeryüzündeki mevcut tohumlu bitkileri iki büyük gruba ayrılır: gymnospermler ve angiospermler. Gymnosperm, yani açık tohumlu bitkilerde, tohumun dışında koruyucu bir yapı bulunmaz. Gymnospermler arasında kozalaklı ağaçlar, sikadlar, ginkgolar ve gnetofitler bulunur. Angiosperm, tohumun meyve adı verilen koruyucu bir yapıyla kaplandığı kapalı tohumlu bitkilerdir. Tüm meyvelerin etli olmadığına dikkat etmek önemlidir. Örneğin, fıstıklar sert bir kabukla kaplanmıştır. Bu dış kabuk aslında meyvedir, yerfıstığı ise tohumdur. Angiospermler, Magnoliopsida (dikotiledonlar - çift çenekliler) ve Liliopsida (monokotiledonlar - tek çenekliler) olmak üzere iki sınıftan oluşur ve güllerden zambaklara ve hatta çimenlere kadar tüm çiçekli bitkileri içerir.[1]
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Tohumlu bitkiler bugün yeryüzünde bulunan en yaygın bitkilerdir. Belçika'da bulunan Orta Devonian dönemine ait fosil kayıtlarına göre tohumlu bitkilerin 20 milyon yıl öncesine tarihlendiği düşünülmektedir. Runcaria adı verilen bu bitki türünün tohum zarfı ve poleni ovüle gönderecek bir sistem dışında tohumlu bitkilerin tüm özelliklerini taşıdığı görülmektedir. İlk tohumlu bitkilere pteridosperm yani "tohum eğreltisi" adı verilir, şayet bu bitkilerin eğrelti benzeri yaprakları bulunmaktadır. Bu bitkilere dair en eski fosil kayıtları geç Devonian çağına aittir.
Tohumlu bitkilerin erken ataları olan bu bitkiler ağaçlardan küçük çalılara dek farklı ebatlarda bitkiler olduğu ancak hepsinin eğrelti otuna benzer yaprakları olduğu anlaşılmaktadır. Tohumların erken dönem evrimini kayıt altına almak zor olmakla beraber, bu eğrelti benzeri tohumlu bitkilerden açık tohumlu bitkilerin geliştiğini, evrimsel süreç içerisinde kapalı tohumlu bitkilerin daha çok yayılarak yeryüzünü kapladığını anlayabiliyoruz.[3]
Davranış ve Etoloji
Tohumsuz bitkiler, sert bir hücre duvarına sahip tek hücreli zigotlar olan sporlar yoluyla çoğalırlar. Tohumlu bitkiler, embriyonik bir bitkiyi kapsayan sert bir dış dokuya (tohum kabuğu) sahip çok hücreli yapılar olan tohumlar aracılığıyla çoğalır. Tohumlar ayrıca tipik olarak, dormansi ve erken gelişim döneminde embriyoyu beslemek için kullanılan tohum kabuğu içinde besleyici dokuya sahipken, sporların besleyici dokusu yoktur.[2]
Tohumlu bitkilerin genel özellikleri şöyledir:
- Tohumlu bitkilerin kökleri, gövdeleri, yaprakları ve tohum taşıyan yapıları mevcuttur.
- Tohum üretirler.
- Klorofil pigmentleri vardır, dolayısıyla fotosentez yaparlar.
- Hem ksilem (odunsu) dokusu hem de trakeidlerden oluşan oldukça gelişmiş damarlı dokuları bulunur.
Etimoloji
Spermatofit kelimesi, Yunanca "tohum" anlamına gelen "spérmatos" kelimesi ile "bitki" anlamına gelen "phytón" kelimelerinin birleşiminden oluşur.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ The Biology Primer. Spermatophyta (Seed Plants) — The Biology Primer. Alındığı Yer: The Biology Primer | Arşiv Bağlantısı
- ^ Encyclopedia Britannica. Seed Plant | Definition, Examples, & Taxonomy. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
- ^ Wikipedia. Evolutionary History Of Plants. (31 Mayıs 2022). Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 14:07:54 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11835
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
