Primatlarda İri Beyinler: Sosyal Hayat mı, Beslenme mi Daha Etkili?
Bu haber 7 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Sosyal beyin hipotezine göre, sosyal gelişmişlik düzeyi primatlarda kavramları öğrenme ve tanımlama yetenekleri için en önemli faktördür. Bu hipoteze göre sosyal baskılar, insan beyninin evrimsel süreçte giderek daha da büyümesine neden olmuştur. Bu fikir birçok çalışma ile de destekleniyor olmasına rağmen, konu hakkında yapılan araştırmalar sıklıkla bu hipotezle uyumsuz olan verileri de ortaya koymaktadır. Bunlardan en önemlisi de, beslenme ile beyin boyutu arasındaki ilişkiye yönelik çalışmalardan gelmektedir.
Biliyoruz ki, primatlar diğer memelilerle karşılaştırıldığında nispeten daha büyük beyinlere sahiptir. Geçmişten günümüze antropologlar ve evrimsel biyologlar çok sayıda farklı metot kullanarak primatların beyinlerinin boyutlarının artmasının arkasında yatan nedenleri evrimsel olarak açıklamaya çalışmışlardır. Sahada yapılan ilkin araştırmalarda ekolojik faktörleri daha öncelikli olarak baz alınmaktaydı. Örneğin beslenmenin rolü ve önemi gibi konular fazlasıyla ön plandaydı. Bu araştırmalarda sıklıkla insan harici primatlar incelenmekteydi.
Daha sonraları yapılan karşılaştırmalı araştırmalardan gelen güncel istatistiksel veriler sayesinde, sosyal faktörlerin rolünün de bu süreçte büyük bir öneme sahip olduğu fark edilmeye başlanmıştır. Peki bunlardan hangisi daha önemlidir ve iri beyinlere kavuşmamızda daha büyük rol oynamıştır?
Alex R. DeCasien ve ekibinin, Nature Ecology and Evolution dergisinde Mart 2017'de yayınladıkları araştırma, bu soruya ışık tutmaya çalışıyor. Yaptıkları incelemede evrimsel olarak yakın akraba olan çok sayıdaki primatı kullanan ekip, beynin gelişiminin primatların sosyal aktivitelerinden ziyade, beslenme tipine bağlı olarak irileştiğini ortaya koymuşlardır. Özellikle meyve ile beslenen primatların beyinlerinin, yaprak ile beslenenlere göre daha büyük beyinlere sahip oldukları tespit edilmiştir.
Çalışmanın sonuçlarından yola çıkarak, primatlarda büyük beyinlerin evriminin arkasında yatan nedeni açıklamak için geçmişte sıklıkla kullanılan ekolojik açıklamalardan ziyade, yakın dönemde araştırmacıların çalışmaya başlamış olduğu topluma yönelik mevcut vurguyu sorgulamaktadırlar.
DeCasien ve ekibinin bulgularına göre mekânsal bilgi depolama, yiyecekleri arayarak bulma, beslenme, metabolik kısıtlamaların üstesinden gelme gibi meyve ile beslenen primatlarda gözlenen davranışlardan yola çıkarak, daha iri bir beynin evrimleşmesinin arkasında yatan nedenin ekoloji ve gelişime dayalı hipotezlerle açıklanabileceğini iddia etmişlerdir.
Bu çalışmaya bakarak anlayabiliriz ki, sosyal karmaşıklık beynin gelişimi ve boyutu üzerindeki etkisini açıklamak konusunda tek başına yeterli değildir. En temel ihtiyacımız olan beslenmenin tercih ve tipi, canlıların evrimsel değişimi üzerinde ciddi bir rolü bulunmaktadır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 10
- 7
- 3
- 3
- 3
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- C. Venditti. Evolution: Eating Away At The Social Brain. (22 Ocak 2017). Alındığı Tarih: 20 Şubat 2019. Alındığı Yer: Nature | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 18:23:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5095
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.