Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Plüton’da Organik Mineralli Bir Yer Altı Okyanusu Olabilir mi?

Plüton’da Organik Mineralli Bir Yer Altı Okyanusu Olabilir mi? http://pluto.jhuapl.edu
Cüce gezegen Plüton yüzeyinde gözlemlenen amonyak yatakları.
3 dakika
3,308
  • Astrobiyoloji
  • Kozmokimya
Tüm Reklamları Kapat

Uluslararası bir grup araştırmacı, Plüton’un yüzeyinde amonyak izine rastladı. Bu bulgu son zamanlarda jeolojik olarak gözlemlenen buz volkanlarının da bir göstergesi olabilir. ABD SETI Enstitüsünden Cristina Dalle Ore ve ekibi 29 Mayıs 2019 tarihli bir çalışmayla Science Advances adlı bilim dergisinde bu konuyu bilim camiasına duyurdu. Araştırmacılar, Plüton'un yüzeyinde saptanmış olan buz püskürten volkanların bir yer altı okyanusunu gizleyebileceğini ve hatta bu okyanusun karmaşık ve muhtemelen organik kimyasallara sahip olabileceğini düşünmektedirler.

Temmuz 2015’te New Horizons adlı uzay aracı muhteşem bir Plüton manzarasını bizlere sunmuştu. Ancak bu fotoğraflar dikkatli incelendiğinde, manzaranın daha ilginç olduğu anlaşıldı çünkü buzlu cüce gezegenin yüzeyi üzerinde çok farklı yer şekilleri bulunmaktaydı. Görüntülerde keşfedilen yapıların çoğu, aktif kriyovolkanizmaya ve kabuk altında gizlenmiş bir okyanusa işaret etmekteydi. Bu yer şekilleri yalnızca toprak bileşimi ve kimyasal bileşim açısından değil, aynı zamanda cüce gezegenin yaşı açısından da önemli ölçüde farklılıkların olduğunu göstermekteydi.

Tüm Reklamları Kapat

Plüton üzerindeki büyük kalp şekli
Plüton üzerindeki büyük kalp şekli
NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

2019 tarihli çalışmanın verileri, SETI Enstitüsünden astronom Prof. Dr. Dalle Ore ve meslektaşları tarafından New Horizons uzay aracının spektral verileri analiz edilerek elde edildi. Araştırmacılar su ve amonyak sıvı karışımının kabuktaki çatlaklar ve kırılmalarla yüzeye doğru taşındığından şüpheleniyorlar.

Amonyak bakımından zengin su buzu, cüce gezegenin yüzeyinde, Plüton'un büyük kalp şeklinin batısındaki tektonik bir yapı olan “Virgil Fossa” adlı büyük bir çatlak etrafında toplanmaktadır. Ekip bu çatlağın, bir zamanlar muhtemelen bir kriyovolkanizma* (İng. cryovolcanism) ile ilişki içinde sıvı su akan bir çatlak olduğunu düşünüyor. Burası, gezegenin yüzeyine püsküren bir kriyolava (buz volkanı eriyiği) kaynağı olabilir. Araştırmacılar, kriyolavanın renkli bir bileşen olup bir çeşit organik madde olduğunu düşünmektedirler. [*Kriyovolkanizma: Yeryüzü sıcaklıklarında katı halde olması gereken sıvıların, bir çesit yüksek deformasyonu olarak tanımlanmaktadır. Güneş Sistemi içerisinde Satürn gezegeni uydusu Enceladus’ta ve Neptün uydusu Triton’da ve son olarak Jüpiter’in uydusu Europa’da bu tür bir aktivite yoluyla sıvı suya rastlanmıştır.]

Tüm Reklamları Kapat

Kesik bir çizgi gibi görüntülenen Virgil Fossa adlı pürüzlü kırmızı çatlak, jeolojik olarak yakın bir zaman önce amonyağı ve kimyasal açıdan zengin suyu şiddetle yeryüzüne püskürtmüş bir volkanı temsil ediyor olabilir.
Kesik bir çizgi gibi görüntülenen Virgil Fossa adlı pürüzlü kırmızı çatlak, jeolojik olarak yakın bir zaman önce amonyağı ve kimyasal açıdan zengin suyu şiddetle yeryüzüne püskürtmüş bir volkanı temsil ediyor olabilir.
Earth & Space Science News

Plüton'un yüzeyinde bulunan amonyağın, normal şartlarda, uzaydan gelen ultraviyole ışınların etkisi altında 400 milyon ile bir milyar yıl içinde tamamen ayrışması beklenir. Ancak gezegenin yüzeyinde saptanmış olması, onun jeolojik olarak kısa bir zaman önce yer yüzeyine çıkmış olduğuna işaret etmektedir.

Yüzeyde yeterli miktarda amonyağın bulunuşu, aynı zamanda antifriz işlev görerek, suyun donma noktasını 100 santigrat derece seviyesine düşürmektedir. Bu durum, muhtemelen, Plüton yüzeyinin altında 100 santigrat dereceyi aşmış bir sıcaklığın olduğuna işaret etmektedir. Eğer öyleyse, Plüton’un yüzeyinde donmuş olarak bulunan su bileşeni, şu anda yer altında sıvı halde olabilir.

Özetlemek gerekirse, cüce gezegenin derinliklerinde bir okyanus hala mevcut olabilir ve su ile amonyak karışımı kimyasal, buz volkanları üzerinden yüzeye taşınıyor olabilir. Plüton’un eksi 230 santigrat derecelere varan yüzey sıcaklığına rağmen yüzey altındaki suyun nasıl sıvı halde kaldığı sorusunun cevabı ise gezegen çekirdeğinin uğradığı radyoaktif bozunmanın, bu karışımı 100 santigrat derece altına düşürmesi ve sıvı hale dönüştürmesi olarak düşünülmektedir. [Yazarın Notu: Radyoaktif bozunma, atom çekirdeğinin, tanecikler veya elektromanyetik ışımalar yayarak kendiliğinden parçalanmasına denir. Çekirdek tepkimesi sırasında ortaya çıkan bir enerji türüdür. İnsan vücudunun da, birçok nesnenin de içinden geçebilir. Yalnızca toprağın, kayaların ve özellikle kurşunun içinden rahatça geçemez. Radyasyon yayan nesneler, radyoaktif olarak adlandırılır.]

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
29
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 21
  • Bilim Budur! 8
  • Merak Uyandırıcı! 8
  • Umut Verici! 7
  • Muhteşem! 5
  • İnanılmaz 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Welt der Physik | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/06/2023 23:44:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7821

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Farmakoloji
Saldırı
Komplo Teorisi
Balık
Yapay
Kuantum Fiziği
Kalori
Hastalık Yayılımı
Samanyolu Galaksisi
Makina
Klinik Mikrobiyoloji
Kalp
Kuş
Mucize
Obstetrik
Mers
Bitkiler
Önyargı
Sinirbilim
Öğrenme Teorileri
Algı
Köpekbalığı
Elektron
Kurt
Meteor
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Detoks Saçmalığı: Vücudunuzu Toksinlerden Nasıl Arındırırsınız?
Detoks Saçmalığı: Vücudunuzu Toksinlerden Nasıl Arındırırsınız?
Evrene Dair 7 Sorunuza 7 Cevap! | Sorun Var #5
Evrene Dair 7 Sorunuza 7 Cevap! | Sorun Var #5
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Rose, et al. Plüton’da Organik Mineralli Bir Yer Altı Okyanusu Olabilir mi?. (9 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 10 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7821
Rose, E., Özdil, A. Ş. (2019, June 09). Plüton’da Organik Mineralli Bir Yer Altı Okyanusu Olabilir mi?. Evrim Ağacı. Retrieved June 10, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7821
E. Rose, et al. “Plüton’da Organik Mineralli Bir Yer Altı Okyanusu Olabilir mi?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 09 Jun. 2019, https://evrimagaci.org/s/7821.
Rose, Eric. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Plüton’da Organik Mineralli Bir Yer Altı Okyanusu Olabilir mi?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, June 09, 2019. https://evrimagaci.org/s/7821.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close