Tarihin En Önemli Aşı Bilimcisi: Maurice Hilleman ve Gerçek Kahramanlar...

Bize bugünleri vermeyi başarmış o kadar önemli insan var ki ve isimleri gerek mütevazılıklarından, gerek ilgisizliğimizden ötürü o kadar az biliniyor ki... Maurice Hilleman da onlardan birisi ve Evrim Ağacı olarak bize, en azından böyle bir insanın bir zamanlar yaşamış olduğunu siz okurlarımıza bildirmek düşüyor.

Adını hiçbir zaman televizyonlarda duymayacak olsanız da, Amerikalı mikrobiyolog Maurice Hilleman, geliştirdiği aşılar sayesinde tek başına, 20. yüzyılda yaşamış diğer bütün bilim insanlarından daha fazla hayat kurtarmıştır. Ancak hiçbir keşfine ya da icadına kendi adını vermemiştir.

Ömrü boyunca geliştirdiği 40'tan fazla aşı arasında, hemen hemen hepsi ölümcül olan kızamık, kabakulak, Hepatit A, Hepatit B, su çiçeği, menenjit, zatürree ve H. influenzae bakterisi hastalıkları bulunmaktadır. Günümüzde sağlıklı bireyler için gerekli görülen 14 aşıdan 8'ini Hilleman icat etmiştir. Sırf bu aşılar sayesinde her yıl 8 milyon insanın hayatının kurtulduğu hesaplanmaktadır. Ayrıca soğuk algınlığına neden olan adenovirüsleri, hepatit virüslerini ve kansere neden olabilen SV40 virüsünü keşfetmiştir.

Bilim camiasında tarihin en önemli aşı bilimcisi olarak anılmaktadır; ancak ismi hiçbir dönemde halk arasında popüler olmamıştır. Ölümü sonrasında Amerikalı politik aktivist ve başkan adayı Ralph Nader, hakkında şöyle yazmıştır:

Tüm yaptıklarına rağmen kimse onu tanımıyordu, televizyonlarda görmüyordu. Madonna, Michael Jackson, Jose Conseco veya bir dizi ikinci sınıf aktöre kıyaslandığında isminin bilinmeyişi, toplumun ve medyanın "ün" kavramına, hele hele "kahramanlık" kavramına nasıl baktığı hakkında bize bir şeyler söylüyor.

30 Ağustos 1919 tarihinde doğan ve 11 Nisan 2005 tarihinde hayata gözlerini yuman Hilleman, bilinen en disiplinli ve otoriter bilim insanlarından biriydi. Onunla beraber çalışanlar, laboratuvarının adeta bir "askeri ünite" gibi çalıştığını söylemekteydi; ekibin başında ise her zaman kendisi vardı. Kendisinin mizacı da tuhaftı: Odasında, çocuklarından biri tarafından hazırlanmış, "sıkıştırılmış insan kafası modelleri" saklardı ve her birinin laboratuvarından kovulan bir çalışanı simgelediğini söylerdi. Küfretmekten ve azarlamaktan çekinmeyen Hilleman'ın yanında çalışanlar, ona adeta "ölesiye sadıktı"; çünkü alanındaki derin bilgisi ve aşırı zeki doğası, ona ihtiyacı olan tüm otoriteyi sağlıyordu.

Hilleman, başarıları sayesinde 1988 yılında ABD'nin en üst düzey hükümet ödülü olan Ulusal Bilim Madalyası'na layık görüldü. Ayrıca Ulusal Bilimler Akademisi, Tıp Enstitüsü, Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi ve Amerikan Felsefe Cemiyeti üyesiydi. Başarıları nedeniyle Tayland Hükümeti'nden Prens Mahidol Ödülü'nü, Uluslararası Sağlık Örgütü'ndense Woodard Lasker Halk Hizmeti Ödülü'nü, Sabin Altın Madalyası'nı ve Ömür Boyu Başarı Ödülü'nü aldı.