Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Permiyen-Triyas Yok Oluşu Sanılandan Daha Hızlı Gerçekleşti!

2 dakika
7,842
Permiyen-Triyas Yok Oluşu Sanılandan Daha Hızlı Gerçekleşti!
Tüm Reklamları Kapat

Tüm türlerin yüzde 83'ü yaklaşık 250 milyon yıl önceki Permiyan Triyasik Yokoluşu'nda dünyadan silindi. Bu o zamana kadar gezegende meydana gelmiş en büyük yokoluştu. Bugüne dek ilk defa araştırmacıları bu yok oluşun tam olarak nasıl meydana geldiği konusunda aydınlatacak bir zaman çizelgesi hazırlandı. 

Çalışma MIT'den Samuel Bowring'e ait ve Proceedings in the National Academy of Science dergisinde yayımlandı. 

Kitlesel yok oluşlar makroorganizmaların biyolojik çeşitliliği kısa bir zaman içinde birden düştüğünde gerçekleşir. Tür çeşitleri atıllaştıkça bu olaylar büyük evrimsel değişime sebep olurlar. Tarih boyunca bu tür olaylar beş kez gerçekleşmiştir, ancak Permiyan dönemin sonunda yaşanan yokoluş eşi görülmemiş bir kayba neden olmuştur: Deniz yaşamının yüzde 96'sı ve kara yaşamının yüzde 70'i dünya üzerinden silinmiştir. 

Tüm Reklamları Kapat

Aynı laboratuarın 2011 tarihli bir çalışmasında Permiyan-Triyasik döneme ait olduğu bilinen jeolojik örnekler incelendi ve olayın sadece 200.000 yıl içinde meydana geldiği ancak başlama sebebi konusunda kesin sonuçlara varmanın mümkün olmadığı belirtildi. Bunun yanında çalışma, araştırmayı geliştirmek için güzel bir başlangıç noktası sağlıyordu. 

Devam eden çalışma için, ekip beş tarihi volkanik kül yatağından örnekler topladı, ve uranyum izotoplarını mukayese etti. Bu; olayın 60.000 yıl, ya da aşağı yukarı 48.000 yıl sürdüğünü tespit etmelerini sağladı. Aradaki fark çok büyük bir esneklik payı gibi görünebilir, ama sınırları belirsiz bir kitlesel yokoluştan bahsetmek için aslında gayet kesin bir ifadedir. 

Triyas'ta yaşamış bir Batrachotomus türü.
Triyas'ta yaşamış bir Batrachotomus türü.
Live Science

Göz açıp kapayıncaya kadar diye ifade edilebilecek bir sürede o kadar çok organizmanın yok olması çok şaşırtıcıydı ve bunun sebebinin bulunması gerekliydi. Permiyan Yokoluşu'nun sebebi konusunda başta gelen teori, Sibirya Dağları'ndaki yüksek volkanik püskürmenin atmosferdeki karbondioksit oranını çok yükseltmesi, bu karbondioksitin okyanusa karışarak okyanusu yavaş yavaş asitleştirmesi ve sıcaklığı 10 derece kadar yükseltmesi olduğunu öngörür. Bu kadar aşırı şartlar okyanus hayatı için zorludur, zira deniz yaşamına ait canlıların büyük kısmı en ufak bir değişikliğe karşı bile çok hassastır. Bowrings'in ekibi bu teoriyi destekleyen kanıtlar elde etti. Yokoluşun 10.000 yıl evvelinde, okyanusların karbon içeriğinde havadaki artan karbondan ötürü olabilecek bir ani yükselme olduğunu keşfettiler. 

Sibirya Dağları, 250-251 milyon önceki tarihin en büyük püskürmesinin izini taşıyan geniş bir alandır. Bu kadar net bir takvime sahipken, jeologlar artık Sibirya Dağları'ndan daha çok örnek alarak karbondioksit gibi belli kimyasal maddelerin o zaman dilimi ile uyuşup uyuşmadığını ve o kadar kısa bir zamanda o kadar büyük bir değişikliğe sebep olacak miktarda olup olmadıklarını bulabilir. Eğer dağların volkanik faaliyeti karbon artışına sebep olmuşsa, biliminsanlarının bu faaliyetin doğal sebeplerle mi yoksa bir çarpma darbesi gibi dış bir kuvvet dolayısıyla mı meydana geldiğini bulmaları gerekecek.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Korkutucu! 4
  • Tebrikler! 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: IFLS | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 14:47:59 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1977

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Eşey
Genler
Evrim Ağacı Duyurusu
Yeşil
Asteroid
Beslenme Bilimi
Kalıtım
Sendrom
Kanser
Dağılım
Ağrı
Nöronlar
Deniz
Sars
Ara Tür
Renk
Embriyo
Tür
Periyodik Tablo
Hukuk
Ortak Ata
Carl Sagan
Evrimsel Tarih
Hayatta Kalma
Kanser Tedavisi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. Gnuckx, et al. Permiyen-Triyas Yok Oluşu Sanılandan Daha Hızlı Gerçekleşti!. (20 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1977
Gnuckx, -., Kayadelen, Ö., Bakırcı, Ç. M. (2014, February 20). Permiyen-Triyas Yok Oluşu Sanılandan Daha Hızlı Gerçekleşti!. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1977
-. Gnuckx, et al. “Permiyen-Triyas Yok Oluşu Sanılandan Daha Hızlı Gerçekleşti!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Övgü Kayadelen, Evrim Ağacı, 20 Feb. 2014, https://evrimagaci.org/s/1977.
Gnuckx, ---. Kayadelen, Övgü. Bakırcı, Çağrı Mert. “Permiyen-Triyas Yok Oluşu Sanılandan Daha Hızlı Gerçekleşti!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Övgü Kayadelen. Evrim Ağacı, February 20, 2014. https://evrimagaci.org/s/1977.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close