Parmakları Kütletmek/Çıtlatmak Zararlı Mıdır?
İddia
Parmaklarını kütletirsen ileride kireçlenir, hareket etmez hale gelir. Parmakları çıtlatmak çok zararlıdır.
Gerçek mi?
Gerçek Ne?
Yapılan hiçbir araştırma, parmak kütletme ile kireçlenme (veya diğer rahatsızlıklar) arasında herhangi bir bağ olduğunu göstermemektedir.
İddianın Kökeni
Çıtlama ve kütleme gibi sesler kırılma, parçalanma, vb. ile ilişkilendirildiği için, parmak kütletmenin de bir zararı olması gerektiğine dair bir algı bulunmaktadır. Sağduyuya dayalı bu fikir, söz konusu iddianın da temelinde bulunmaktadır.
Bilgiler
2011 yılında yayınlanan bir makalede, 50-85 yaş arasındaki parmaklarını sürekli olarak kütleten ve hiç kütletmeyenlerden oluşan 215 kişi incelenmiştir. Araştırma sonucunda kireçlenme miktarı ile parmak kütletme arasında hiçbir bağ bulunamamıştır. Hatta bir tıp doktoru olan Donald Unger 50 yıl boyunca sadece sol elindeki parmaklarını kütletmiş, sağ elindekileri hiç kütletmemiştir. 50 yıllık çalışmasının sonucunda kireçlenme konusunda herhangi bir farklılık olmadığını ortaya koymuş ve 2009 yılında Tıp alanında Ig Nobel Ödülü'nü kazanmıştır (Nobel Ödülü'yle bilimsel ve eğlenceli bir şekilde dalga geçen, bu tip "lüzumsuz" araştırmalara ödüller veren bir kurum).
Ses Nereden Geliyor?
İlginç bir şekilde, parmak kütlettiğimiz esnada çıkan sesin tam kaynağı 2015 senesine kadar keşfedilememiştir. 2015 yılından önce bilim insanları, bu sesin kaynağıyla ilgili 3 olasılık üzerinde durmaktaydı: eklemlerdeki boşluklar, bağların ani kasılması, eklem içi adhezyonların kırılması. Bunlar arasındaki en güçlü aday, eklem içi boşluklardı (kaviteler). Parmakların, normalde olduğundan farklı yönlere hareket etmeye zorlanması, eklemler içerisindeki vakumlu kavitelerin ani yer değiştirmesi ve boşlukların üzerine basınç binmesi sonucunda "patlamaları"yla küt bir ses çıkarmaktadır. Bu boşluklar, eklemler arası sıvı içerisinde düşük basınçta çözünen bazı gazlardan, özellikle de karbondioksit gazından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla bu gazların dışarı çıkarılması, herhangi bir fayda ya da zarar sağlamamaktadır.
15 Nisan 2015'te PLOS One dergisinde yayınlanan bir makalede, MRI (manyetik rezonans görüntüleme) altında parmak kütlemesi incelenmiştir. Böylece, bilim insanlarının üzerinde durdukları olasılığın geçerli olduğu görsel olarak ispatlanmıştır. Araştırmaya göre sesin kaynağı, diartrodiyal bağlantılar olarak bilinen parmak bağlantılarıdır. Bu bağlantılar ayak parmaklarınızda, bileklerinizde, dirseklerinizde, kalçalarınızda ve omuzlarınızda da bulunur. Bu nedenle insanlar bu bölgeleri de kütletebilmektedir. Aşağıdan bu kütletmenin MRI görüntüsü izlenebilir:
Güncel araştırmanın ortaya koyduğu bir diğer gerçek, bu araştırma öncesindeki bilim insanlarının savunduğunun aksine, kütleme sonrasında kemiklerin birbirine daha yakın olmadığı, tam tersine uzaklaştığı oldu. Patlayan baloncuk, ardında bir boşluk bırakmaktadır ve bu boşluk, tekrardan dolana kadar orada kalmaktadır. Araştırmacıların düşüncesine göre bu boşluk, kütletme sırasında birbirine sürtünen kemikler nedeniyle oluşmaktadır.
Geride Kalan Sorular
Bu yeni araştırma, geride 2 soru işareti bırakmaktadır: İlki, bu baloncukların patlamasının nasıl bu kadar şiddetli bir ses çıkarabildiğidir. Bu konuda araştırmacıların olası cevabı, aslında çıkan sesin bir baloncuğun patlamasından ziyade, patlatılan baloncuğun yeniden doluvermesi sırasında bu sesin çıktığı yönündedir. Ancak bu henüz bir kesinliğe sahip değildir. İkinci soru ise, bu "Baloncuk Teorisi"nin doğrulanmasının, parmak kütletmenin zararları konusunda yeni bir görüşü ve yeni keşifleri doğurup doğurmayacağıdır. Ancak şimdilik, parmak kütletmenin herhangi bir zararı olduğu halen düşünülmemektedir.
Yapılan araştırmalardan birisinde, parmaklarını daha fazla kütletenlerin çeşitli psikolojik sorunlara daha yatkın olduğu tespit edilmiştir. Yani parmak kütletmenin doğrudan fiziksel bir zararı olmasa da, bazı psikolojik sıkıntılar ile ilişkilendirilmesi mümkün olabilir. Bu sorunlar arasında parmak derisini yeme, sigara ve alkol bağımlılığı bulunmaktadır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 52
- 18
- 15
- 14
- 12
- 5
- 4
- 3
- 2
- 1
- 1
- 1
- G. N. Kawchuk, et al. (2015). Real-Time Visualization Of Joint Cavitation. PLOS One. | Arşiv Bağlantısı
- V. C. Suja, et al. (2018). A Mathematical Model For The Sounds Produced By Knuckle Cracking. Nature Scientific Reports. | Arşiv Bağlantısı
- A. Unsworth, et al. (1971). 'Cracking Joints'. A Bioengineering Study Of Cavitation In The Metacarpophalangeal Joint. Annals of the Rheumatic Diseases, sf: 348-358. | Arşiv Bağlantısı
- G. A. Fryer, et al. (2002). The Effect Of Talocrural Joint Manipulation On Range Of Motion At The Ankle. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics, sf: 384-390. | Arşiv Bağlantısı
- K. deWeber, et al. (2011). Knuckle Cracking And Hand Osteoarthritis. Journal of the American Board of Family Medicine, sf: 169-174. | Arşiv Bağlantısı
- J. Castellanos, et al. (1990). Effect Of Habitual Knuckle Cracking On Hand Function. Annals of the Rheumatic Diseases, sf: 308-309. | Arşiv Bağlantısı
- S. Mirsky. Crack Research: Good News About Knuckle Cracking. (1 Aralık 2009). Alındığı Tarih: 16 Şubat 2019. Alındığı Yer: Scientific American | Arşiv Bağlantısı
- A. Ossola. Scientists Figure Out Why Your Knuckles Crack. (15 Nisan 2015). Alındığı Tarih: 16 Şubat 2019. Alındığı Yer: Popular Science | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 04:45:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/763
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.