Osmanlı İmparatorluğu'ndan Kalma Tek Mutasyona Bağlı Genetik Hastalık Keşfedildi!
Bu haber 10 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Uluslararası bir araştırma ekibi daha önceden bilinmeyen bir sinir hasarına dayalı bozukluğu ve ona neden olan tek bir mutasyonun Türkiye topraklarında 16 nesil kadar önce Osmanlı İmparatorluğu içerisinde doğan tek bir kişiden kaynaklandığını keşfettiler.
Bu nadir bozukluğun genetik sebebi sinirsel bozukluklara sahip binlerce Türk çocuğun kapsamlı bir araştırma analizi sırasında ortaya çıkarıldı. Yale Üniversitesi'nde genetik ve nörobiyoloji profesörü olan ve aynı zamanda Nixdorff-Alman Nöroşirürji Profesörü unvanı bulunan Murat Günel şöyle söylüyor:
Sinirsel bozuklukların arka planında bulunan basit mekanizmaları daha fazla anladıkça, Alzheimer ya da Lou Gehrig gibi hastalıklara yönelik de daha derin bir kavrayışa erişebiliyoruz.
Konuyla ilgili 24 Nisan 2014'te Cell dergisinde yayımlanan 2 ayrı makaleden birinin eş başyazarları olan Günel, CLP1 geninde meydana gelen mutasyonun yıkıcı etkilerini ortaya koyuyor. Günel, Yale Mendel Genomiği Merkezi'nden araştırmacılar ve Joseph Gleeson'ın San Diego Kaliforniya Üniversitesi'ndeki ekibi sinir gelişimi bozukluğu bulunan, farklı ailelerden gelen 2000'den fazla çocuğun DNA'larını dizileyip kıyasladılar.
Birbirinden bağımsız gözüken 4 ailede, CLP1 geninin birebir aynı noktasında mutasyona rastladılar. Ekip, Hollanda'da CLP1 geni mutasyonlarının hücrenin protein üretme mekanizmalarına bilgi aktarımını nasıl etkilediği konusunda çalışan bir diğer araştırma ekibinin başında bulunan Frank Bass ile işbirliği yaptı.
Birebir aynı mutasyonu taşıyan ailelerin Türkiye'nin doğusunda bulunan, birkaç nesil öncesine dayanan atasal bir mutasyonun soyundan olduğu belirtildi. Bu mutasyondan etkilenen çocuklarda bilişsel engeller, nöbetler ve zihinsel/motor gelişimde yavaşlama veya durma gözleniyor. Ayrıca serebral korteks, beyincik ve beyin sapında gelişim eksikliği (atrofi) bulunuyor.
Baylor Tıp Okulu'ndan ve Avusturya'dan araştırmacıların Cell dergisinde aynı tarihte yayımladıkları diğer makalede CLP1 genindeki temel mutasyonu Türkiye'nin doğusundaki 5 ayrı aileden, toplamda 11 çocukta daha tespit ettiklerini bildirdiler.
Günel, Türkiye ve Orta Doğu'daki akraba evliliklerinin bu nadir çekinik genetik sinir bozukluğu yaratan hastalıklara neden olduğunu belirtiyor. Bundan etkilenen çocuklar iki ebeveynden de aynı mutant genleri alıyorlar, çünkü ebeveynler birbirine yakın akrabalar. Eğer ki akrabalık ilişkisi böylesine yakın olmasaydı, çocukların birebir aynı gende meydana gelen birebir mutasyonu alması pek mümkün olmayacaktı. Günel şöyle anlatıyor:
Sinir gelişimini etkileyen bozuklukların genetik temellerini inceledikçe, insan beyninin gelişimi ve işlevlerinin fizyolojik mekanizmalarına dair temel bilgiler ediniyoruz. Ters giden örnekleri inceleyerek, normal bireylerin biyolojisine dair çok fazla şey öğrenebiliyoruz.
Günel'in araştırması UIusal İnsan Genom Araştırma Enstitüsü ve Gregory M. Kiez ve Mehmet Kutman Vakfı tarafından maddi olarak desteklenmektedir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git-
18
-
11
-
7
-
6
-
5
-
4
-
4
-
2
-
2
-
1
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Yale University | Arşiv Bağlantısı
- A. E. Schaffer, et al. (2014). Clp1 Founder Mutation Links Trna Splicing And Maturation To Cerebellar Development And Neurodegeneration. Cell, sf: 651-663. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 10:47:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2300
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Yale University. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
