Astronomlar, NASA'nın Spitzer Kızılötesi Uzay Teleskobu'nu kullanarak, evrenin genişleme hızına dair en hassas ölçümleri yayınladı.
Hubble sabiti, Amerikan astronom, Edwin Hubble'ın 1920'lerde, Dünya'yı şaşkına çeviren evrenin 13,7 milyar yıldır genişleyişi olgusunu açıklamasıyla ortaya çıkmıştı. 1990'ların sonlarına doğru ise araştırmacılar, evrenin artık hızlanarak genişlediğini ortaya çıkarmışlardı. Genişleme hızının hassas olarak ölçülmesi ise evrenin yaşını ve boyutlarını belirlemede büyük önem taşıyordu.
Görünür ışık evrenini gözleyen NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu'nun aksine, Spitzer Uzay Teleskobu, evrene dair bu hassas ölçümleri yapabilmek için, uzun dalga boylu kızılötesi ışınları kullandı. Spitzer Uzay Teleskobu'nda bu ölçüm için, Hubble Uzay Teleskobu'nda da kullanılan ve kozmolojik ölçümlerde yeni ufuklar açan bir teknikten yararlanıldı; bu teknik sayesinde ölçüm sonucundaki belirsizlik, %3'e çökertilmiş oldu.
NASA'nın Pasadena'daki Jet Laboratuvarı'nda görev yapan bilim insanı, Michael Werner, Spitzer'in, tasarlandığından daha büyük işleri başardığını ve başarmaya devam edeceğini söyledi. ''Önceleri ötegezegenleri tespit etmedeki başarısıyla bizi şaşırtan Spitzer, şimdi, kozmolojik bir araç gibi çalışabiliyor.'' diye sözlerini sürdüren Werner, gelecek adına da umutlu konuştu.
Buna ek olarak, bu bulgu dahilinde büyük öneme sahip olan olgulardan biri de karanlık enerji. Bu hassas ölçüm ise NASA'nın Wilkinson Mikrodalga Anizotropi Sondası'ndan yayımlanan verilerin, Spitzer'den elde edilen verilerle birleştirilmesiyle ortaya çıktı. Karanlık enerji, evrenin kumaşını germede, evreni büzmeye yönelik etkiye sahip olan kütleçekimine karşı bir zafer kazanmış görünüyor; hatta bunu keşfeden bilim insanları, 2011 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüşlerdi.
Washington'daki Spitzer programını yürüten bir diğer bilim insanı, Glenn Wahlgren ise, yıldızlararası tozlara rağmen uzak yıldızları tespit edebilmede, kızılötesi görüşün önemini vurguladı. Wahlgren, Hubble'ın etkin ölçümlerini geliştirecek olanın ise Spitzer olduğunu sözlerine ekledi. Bizden çok uzaktaki pulsarların veya atarcaların uzaklaşma hızlarının, bizlere olan uzaklıklarıyla ilişkili olduğunu belirten Wahlgren, genişleme ölçümünü de buna bağlı olarak yapabildiklerini söyledi.
Bunu şöyle açıklayabiliriz: Bir arkadaşımızın, elinde bir mumla bizden uzaklaştığını düşünelim. Arkadaşımızın elindeki mum, arkadaşımız bizden uzaklaştıkça parlaklığını kaybedecektir; bizler de mumun parlaklığına göre, bir uzaklık tahmininde bulunabiliriz. Hatta yeterli fonksiyonları ortaya koyduğumuzda, bunu kesin olarak saptayabiliriz.
Spitzer, Samanyolu Galaksisi'nden 10 adet kızılötesi görüş ile görülebilir olan yıldız, 80 adet de komşu galaksilerden yıldızı gözlemledi. Spitzer, bilim insanlarına tüm bu gözlemlerden sonra, bu yıldızların bizlerden uzaklaşma hızlarına dair daha hassas ölçümler yapabilme olanağı sağladı.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: NASA | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2024 19:55:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/868
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in NASA. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
