- Türkçe Adı Narkolepsi
- Diğer İsimleri Uyku Hastalığı
Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma
Narkolepsi, "kronik uyku bozukluğu" olarak geçer ve bireyin uygunsuz zamanlarda, istemsiz olarak uykuya geçmesi olarak tanımlanır. Bu hastalığa sahip kişilerin gece-gündüz uyku düzenleri bozulur ve bu sebeple "insomnia (uyku yitimi)" hastalığı ile karıştırılabilir. Ancak narkolepsiyi insomniden ayıran özellik, narkolepsik hastaların uykuya daldıktan yaklaşık 10 dakika sonra REM uykusuna giriyor olmalarıdır. Normal bireyler (ve insomnia hastaları da), normalde uykuya daldıktan ancak 45 dakika-1 saat sonrasında REM uykusuna girerler.
Narkolepsi ile birlikte görülen en ciddi olumsuzluklardan biri de "cataplexy (katapleksi)" olayıdır. Katapleksi, ani duygu yüklenmeleri sonucu kaslardaki ani boşalmalar ve gevşemeler, güç kayıpları durumudur. Katapleksiye sahip hastalarda yüz kasları gevşer ve aşağı sarkar, dizlerde gevşeklik olur ve hatta vücut tamamen kapanabilir. İşte bu uç durumlarda beyin açık, ancak vücut kapalıyken halk arasında "karabasan" olarak bilinen, bilimsel adı ise "uyku felci" olan durum görülür.
Bu korkutucu deneyim, narkolepsi ve uyku felci hakkında halk arasında mitlerin doğmasına sebep olmuştur (şeytanları, cinleri ve benzeri hayal ürünü olguları işin içine katarak).
Belirti ve Semptomlar
Hastalığın belirtileri arasında bunlar bulunur:
- Uyku Atakları (beklenmedik/istenmedik zamanda uyuma)
- Katapleksi
- Uyku felci sıklığı
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Narkolepsi günümüzde nörolojik bir uyku hastalığı olarak geçmektedir ve genetik temelleri olduğu bilinmektedir. Bu genetik sebeplerle beyin fonksiyonlarını düzgün olarak yapamaz ve yukarıda açıklanan dengesizlikler oluşur.
Teşhis Yöntemleri
Hastalığa sahip kişiler oldukça kolay bir şekilde tespit edilebilirler. Ancak izole olarak yaşayan kimselerde, gözlem yapılamadığı için, labotaruvarlarda yapılan uyku deneyleri ile (Polysomnogram ve Multiple Sleep Latency Test) bu hastalık tespit edilebilmektedir.
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Narkolepsi, psikolojik tedavi ve ilaç uygulamalarıyla (antidepresanlar ve benzerleri ile) tamamen iyileştirilemese de idare edilebilir bir hale getirilebilmektedir. Fakat hastanın yaşam biçiminde ciddi değişimlere gitmesi beklenmektedir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
6
-
3
-
3
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/11/2024 15:21:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/671
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
