Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Mohawk Boynuzlu Dinozor Bajadasaurus

Mohawk Boynuzlu Dinozor Bajadasaurus The Atlantic
3 dakika
1,317
Tüm Reklamları Kapat

Dinozorlar deyince akla ilk önce dişler ve pençeler gelir. Fakat otçulların eli armut toplamıyor. Aynı şekilde onlar da seçilim baskısına maruz kalıyor ve çeşitli savunma yöntemleri türüyor. Örneğin Ankylosaurus ve Stegosaurus'un kuyruğu, Brachiosaurus'un iriliği ve Therizinosaurus'un pençeleri gibi. İşte yeni keşfedilen ve 4 Şubat 2019’da Nature’da yayınlanan makalede ise bu aileye yeni bir üye kazandırıldı: Bajadasaurus.

Bajadasaurus pronuspinax adlı sauropod, saldırmadan önce etçil türlerin tekrar düşünmesine sebep oluyordu. Dicraeosauridler, erken Jura ve Erken Kretase dönemleri arasında yaşamış, uzun ve sivri omur çıkıntılarıyla dikkat çeken bir sauropod grubudur. Aile 1914 yılında Werner Janensch tarafından tüm parçalarına erişilememiş bir Dicraeosaurus kafatasının bulunmasıyla tanımlanmıştır. 1991 yılında tanımlanan Amargasaurus türünün fosillerinde ise omurların vücut dışına çıkan boynuzlar oluşturduğu keşfedildi. Omurların vücut gerisine doğru uzamasıyla oluşan bu çıkıntıların, canlı tarafından savunma aracı olarak kullanıldığı ve cinsel seçilimde rol aldığı tahmin edilmekteydi.

Tüm Reklamları Kapat

Dicraeosauridae ailesi üyelerinin boyut karşılaştırması.
Dicraeosauridae ailesi üyelerinin boyut karşılaştırması.
Wikipedia

Evet, morfolojik olarak Amargasaurus cazaui türüne benziyor; ancak omur uzantıları ters yönde ve çok daha uzun! Bajadasaurus pronuspinax, Arjantin'de bulundu ve Erken Kretase'de, yaklaşık 140 milyon önce yaşadığı hesaplandı. Aynı zamanda keşfedilen en bütün dicraeosaurid kafatası ünvanını taşıyor.

İnsan ile Bajadasaurus karşılaştırması.
İnsan ile Bajadasaurus karşılaştırması.
Cultural Science Center, Buenos Aires

Bajadasaurus, Amargasaurus'tan çok önemli bir noktada farklılık gösteriyor. Onların boynuzları geriye doğru değil, aynı bir mohawk saçı gibi öne doğru uzamış durumda.  Türü tanımlayan paleontolog Pablo Ariel Gallina, bu yeni keşfin sauropod savunma mekanizmaları hakkında önemli bilgiler sunduğunu belirtiyor, aynı zamanda bu diken çitinin canlının ortama uyum sağlama yeteneğini arttırdığını düşünüyor. Ayrıca, Bajadasaurus bulunmuş diğer tüm Dicraeosauridlere oranla daha uzun omur çıkıntılarına sahip.

Tüm Reklamları Kapat

Amargasaurus iskeleti
Amargasaurus iskeleti
Wikimedia Commons
Bajadasaurus rekonstrüksiyonu.
Bajadasaurus rekonstrüksiyonu.
John Pickrell

Türün tam adı Bajadasaurus pronuspinax olarak belirlendi. Cins adı fosilin bulunmuş olduğu Arjantin’in Bajada Colorada bölgesine bir atıf, saurus ise Yunanca kertenkele anlamına gelmekte. Tür adı ise Latince olan ''pronus'' (öne eğimli) ve Yunanca olan ''spinax'' (omurga) kelimelerinin birleşiminden oluşturulmuştur.

Bulunan Bajadasaurus fosilleri.
Bulunan Bajadasaurus fosilleri.
Nature

Ayrıca Bajadasaurus'un günümüzde bir benzeri de bulunmakta. Bir Afrika primatı olan potto, aynı Bajadasaurus'ta görüldüğü gibi ön omurunda bir çıkıntıya sahip. Paleontolog Matt Wedel, “Bu çıkıntı derinin üzerine geçmiyor fakat derinin üstünden belli olabilecek bir şişlik yaratıyor ve bu şişlik canlının savunmasında görev alıyor. Bu benzer adaptasyon, Bajadasaurus'un bu yapıyı savunma amaçlı kullandığını düşünmemiz için elimizde bulunan en kuvvetli argüman olabilir.” diyor. Elbette bunu öğrenmek için fosilin geri kalanını bulmamız bize büyük bir ışık tutacaktır ancak Gallina, “Bajadasaurus fosilinin geri kalan parçaları da Bajada Colorado’da bulunuyor fakat bölgede çok fazla fosil karmakarışık bir halde bekliyor, bulunan parçalarının hangisinin bu türün bir parçası, hangisinin başka bir türün parçası olduğunu belirlemek çok zor.” diyor. Fosilin tamamına sahip olsak bile canlının bunu savunma amaçlı kullanıp kullanmadığından emin olamayız.

Bajadasaurun filogenetik konumu
Bajadasaurun filogenetik konumu
Nature

Wedel, “Triceratops gibi boynuzlu dinozorlarda, boynuzları başka canlıların yaraları içerisine kırılmış halde bulabiliriz ve bu da canlının bunu bir savunma fonksiyonu olarak kullandığını kanıtlar ama bir avcının vücuduna saplanıp kırılmış bir Bajadasaurus kemiği bulmadan, canlının bunu savunma amaçlı kullandığından emin olamayız.” diyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Scientific Reports'ta yayımlanan makaleye göre bu omur uzantıları ağırlıklı olarak savunma amaçlı kullanılıyordu. Çünkü gergedan boynuzu gibi bir kemik uzantısı ve keratinle kaplı. Bu da sıradan bir kemikten daha fazla dayanıklılık sağlıyor. Araştırmacıların söylediğine göre eğer günümüz memeliler gibi keratin kaplamaları olmadan sadece deri ile örtülmüş olsalar herhangi bir darbede kırılmaları muhtemel olurdu. Böylece öncelikle savunma amaçlı kullanıldığı düşünülüyor. Elbette savunmanın yanında cinsel seçilim ve termoregülasyon (sıcaklık düzenlemesi) amacına hizmet etmesi de muhtemel. Geniş açıları taramak için gözleri, kafasının yanlarında bulunuyordu. Zaten dev titanosaurlara nazaran boyutu kısa. Bu da boynunu yakalamaya çalışan herhangi bir etçil için kötü haber anlamına geliyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
20
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Anonim. Bajadasaurus. (6 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 6 Şubat 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
  • Pablo A. Gallina. A New Long-Spined Dinosaur From Patagonia Sheds Light On Sauropod Defense System. (6 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 6 Şubat 2019. Alındığı Yer: Nature | Arşiv Bağlantısı
  • Ed Yong. This Dinosaur Had A Mohawk Of Horns. (6 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 6 Şubat 2019. Alındığı Yer: The Atlantic | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/10/2023 07:19:01 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7595

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sıcak
Hastalık Yayılımı
Bilişsel
Uydu
Mers
Köpekler
Önyargı
Coğrafya
Müzik
Kadın Sağlığı
Çiçek
Semptom
Radyo
Taklit
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Enfeksiyon
Teyit
Kişilik
Bilim Tarihi
Albert Einstein
Aşı
Gen
Biyoçeşitlilik
Optik
Evrim Ağacı Duyurusu
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Atalas, et al. Mohawk Boynuzlu Dinozor Bajadasaurus. (3 Mart 2019). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7595
Atalas, B., Erdem, B., Türkoğlu, . (2019, March 03). Mohawk Boynuzlu Dinozor Bajadasaurus. Evrim Ağacı. Retrieved October 04, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7595
B. Atalas, et al. “Mohawk Boynuzlu Dinozor Bajadasaurus.” Edited by Babür Erdem. Evrim Ağacı, 03 Mar. 2019, https://evrimagaci.org/s/7595.
Atalas, Berkay. Erdem, Babür. Türkoğlu, . “Mohawk Boynuzlu Dinozor Bajadasaurus.” Edited by Babür Erdem. Evrim Ağacı, March 03, 2019. https://evrimagaci.org/s/7595.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close