Marvin Minsky'den, Zekamızın Sihirsizliği Üzerine...

Hangi sihirli numara bizi zeki yapmaktadır? İşin sihri, içerisinde hiçbir sihrin bulunmuyor olmasındandır. Zekamızın gücü, doğadaki müthiş çeşitlilikten kaynaklanır. Tek ve kusursuz bir prensipten değil.

Marvin Minsky (Modern Yapay Zeka'nın Babası, bilgisayar ve biliş bilimci, MIT Profesörü)

 ***

Marvin Minsky gibi büyük bir insanın dedikleri üzerine söz söylemek belki haddimiz değil; ancak kendisine katılmamak elde değil. Çağımızın en büyük dehalarından birisi olarak, zekanın asıl kaynağının çeşitlilik ve o çeşitlilik üzerine etki eden evrim mekanizmalarından kaynaklandığını tespit etmesi çok önemli bir nokta. Evrim Ağacı olarak bize göre geleceğin güçlü yapay zekasını mümkün kılacak olan unsur, mühendis tasarımları değil, evrimsel algoritmalar üzerine inşa edilen sistemler olacaktır. Çünkü, yine Minsky'nin tespit ettiği üzere, zeka tek ve kusursuz bir prensipten doğmaz. Çok daha bölük pörçük, ufak tefek ve son derece kusurlu parçaların sinerjisi ve harmonisinden doğar. Dolayısıyla bir bütün olarak zekayı incelemeye çalışmak, bazı değerli bilgiler vermekle birlikte, özünü anlamak konusunda oldukça anlamsızdır. Bu nedenle sinirbilimciler, daha ziyade belli beyin bölgelerine, dokularına hatta tekil nöronlara ve nöron öbeklerine odaklanırlar. Böylece, devasa ve karmakarışık bir bütünü oluşturan çok basit basamakları görebilir ve çalışabilirler. 

Ve eğer ki sıfırdan bir zekayı, yapay olarak üretmek istiyorsak, sadece yapısal bütünlüğünü değil, evrimsel geçmişini de anlamamız ve bilmemiz gerekmektedir. İşte bu nedenle mühendislerin de evrimsel biyolojiyi tam olarak anlaması, çalışmalarının veya çalışma prensiplerinin içerisine dahil etmesi, geleceği avuçlarımız içerisine alabilmemiz açısından kritik öneme sahiptir. Beynimiz sihirli bir yapı değildir. Son derece mekanik, materyal, doğal ve somut bir olgudur. Son derece net bir şekilde incelenebilir, çalışılabilir, araştırılabilir bir olgudur. Sadece çok fazla karmaşıktır, bu da anlamayı, parçaları birleştirmeyi ve büyük resmi görmeyi zorlaştırmaktadır. Ancak bu yapının fizyolojisini, evrimini, anatomisini ve davranışını anladıkça, nasıl çalıştığının sırlarını ve mekanistik temellerini de çok daha net bir şekilde ortaya koyabilmekteyiz. Bu da, yapay zekanın önünü müthiş bir hızla açmaktadır. 

Bazen ikisinin etkileyiciliğini ve gücünü birbirinden ayırmak çok güç olabilse de, bu sihir değil.

Bilim.