Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Mars'ta Antik Bir Okyanusun İzleri Keşfedildi!

Mars'ta Antik Bir Okyanusun İzleri Keşfedildi! Innovation New Network
3 dakika
2,327
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 5 ay öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Yakın zamanda yayımlanan bir dizi topoğrafya haritası, Mars'ta eskiden bir kuzey okyanusu bulunduğuna dair yeni deliller ortaya koyuyor. Haritalar, bu konuda bugüne kadarki en güçlü delili sunuyor. Yayınlanan haritalara göre Kızıl Gezegen bir zamanlar, bugün var olan sert ve donmuş tablonun aksine, uzun bir ılık ve yağışlı iklime sahipti ve bünyesindeki deniz seviyelerinde ciddi bir yükselme yaşadı. Penn State'de yerbilimleri yardımcı doçenti ve yakın zamanda Journal of Geophysical Research: Planets dergisinde yayımlanan çalışmanın başyazarı Benjamin Cardenas şöyle açıklıyor:

Buradaki en önemli noktalardan biri olarak ilk akla gelen şey; bu büyüklükteki bir okyanusun varlığının yüksek bir yaşam potansiyeline işaret etmesidir. Aynı zamanda bize eski iklime ve iklimin evrimine dair bilgiler de veriyor. Bu bulgulara dayanarak, havanın sıcaklığının ve atmosferin kalınlığının bu kadar çok sıvı suyu destekleyecek kadar fazla olduğu bir dönemin yaşanmış olması gerektiğini biliyoruz. Bilim camiasında uzun zamandır, Mars'ın alçak rakımlı kuzey yarımküresinde bir okyanusun olup olmadığına dair bir tartışma süregeliyordu.

Araştırma ekibi, topoğrafya verilerini kullanarak yaklaşık 3,5 milyar yıllık bir kıyı şeridinin kesin delillerini gösterebildi. Yüz binlerce kilometrekareyi kaplayan bu kıyı şeridi, en az 900 metre kalınlığında önemli bir tortul birikimine sahipti. Cardenas bu konuda şunları söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bu çalışmada yaptığımız en önemli ve en yeni şey, Mars'ı, stratigrafisi ve tortul geçmişi açısından ele almaktı. Dünya'da, zaman için biriken tortuya bakarak suyollarının geçmişi hakkında bilgi sahibi olabiliyoruz. Buna stratigrafi diyoruz. Stratigrafi bilimine göre, su tortuyu taşır. Tortunun birikme şeklini anlayarak Dünya'daki değişiklikleri ölçebilirsiniz. Burada da bunu yaptık; ama söz konusu olan gezegen Dünya değil, Mars'tı.

Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ve Mars Orbiter Laser Altimeter cihazından gelen verileri haritalamak için ekip, Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu tarafından geliştirilen bir yazılım kullandı. Böylece 6.500 kilometreden fazla akarsu sırtı keşfettiler. Sırtların muhtemelen eski bir Mars kıyı şeridinin kalıntıları olan aşınmış nehir deltaları veya denizaltı kanalı kuşakları olduğunu göstermek için bunları 20 sistemde gruplandırdılar.

Sırt sisteminin kalınlığı, rakım, konum, olası tortul akış yönleri gibi kaya oluşum unsurları; ekibin bölgenin paleocoğrafyasınının evrimini anlamasına yardımcı oldu. Cardenas bu kısmı şöyle açıklıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bir zamanlar okyanus olan bu bölge şu an Aeolis Dorsa olarak biliniyor ve gezegendeki en yoğun akarsu sırtı yığınını barındırıyor. Aeolis Dorsa'daki kayalar, okyanusun eskiden nasıl olduğuna dair büyüleyici bilgiler içeriyor. Bu okyanus, dinamik bir okyanustu. Deniz seviyesi önemli ölçüde yükselmişti. Kayalar, havzaları boyunca hızlı bir şekilde tortulaşıyordu. Çok fazla değişiklik birden meydana geliyordu. Dünya'da bulunan eski tortul havzaları da buna benzer şekilde gelişen iklim ve yaşamın stratigrafik kayıtlarını bulunduruyor.

Bilim insanları Mars'ta bir yaşam kanıtı bulmak istiyorlarsa aramaya bir zamanlar Aeolis Dorsa'yı kaplayan kadar büyük okyanus ile başlamak mantıklı bir seçenek olabilir. Cardenas bu hedefi şöyle açıklıyor:

Mars Curiosity keşif aracı misyonlarının en önemli hedefi, yaşam izleri bulmak. İnsanlık, uzun bir süredir su ve yaşanabilir yaşamın izlerini arıyor. Bulduğumuz şey, şimdiye kadar elde edilen izlerin en büyüğü. Dağlık arazilerden gelen tortularla beslenen, muhtemelen besin taşıyan dev bir su kütlesinden bahsediyoruz. Eski Mars'ta gelgitler olduysa, burada olmuş olmalı. Bu su gelgitleri, tam da eski Mars yaşamının evrimleşebileceği türden bir ortam sağlamış olabilir.

Cardenas ve meslektaşları, Mars'taki diğer eski suyolları olarak belirledikleri yerleri de haritaladılar. Journal of Sedimentary Research dergisinde yayımlanan bir çalışma, Curiosity aracı tarafından ziyaret edilen çeşitli yüzey kayalarının muhtemelen eski nehir çizgilerinden kalma tortul tabakalar olduğunu ortaya koyuyor.

Nature Geoscience'da yayımlanan başka bir makalede; Meksika Körfezinin deniz tabanının altındaki stratigrafiyi görüntülemek için kullanılan bir akustik görüntüleme tekniği, Mars benzeri bir havza erozyonu modeline uygulanıyor. Araştırmacılar; Mars'ta yaygın olarak bulunan akarsu sırtlarının muhtemelen Aeolis Dorsa'ya benzer büyük havzalardan aşınmış eski nehir yatakları olduğunu tespit ettiler. Cardenas bu çalışma hakkında son olarak şunları söylüyor:

Burada çalıştığımız stratigrafi, Dünya'daki stratigrafiye oldukça benziyor. Evet, Mars'ta geniş suyolları delilleri bulduğumuzu söylemek büyük bir iddia gibi duruyor ancak gerçekte bu nispeten sıradan bir stratigrafi. Gerekli çalışma yapıldıktan sonrası ise klasik jeoloji ile çözülüyor. Bu sıradan çalışmayı ilginç kılan şey ise Mars'a ait olması.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
42
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 12
  • Tebrikler! 4
  • Umut Verici! 3
  • Muhteşem! 2
  • Bilim Budur! 2
  • Güldürdü 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/10/2023 20:30:51 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13518

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Göğüs
Bilgi
Patlama
Öğrenme
Genetik Müdahale
Homo Sapiens
Elektron
Hayatta Kalma
Hastalık Yayılımı
Hematoloji
Sanat
Irk
Nadir
Jinekoloji
Sinirbilim
Biyografi
Epistemik
Uzay
Galaksi
Tercih
Kimyasal Bağ
Bilgisayar
Ribozim
Önyargı
Atom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Büyük Elmas Yalanı: Aşıkları Nasıl Kandırıyorlar?
Büyük Elmas Yalanı: Aşıkları Nasıl Kandırıyorlar?
Oppenheimer Kumarı: Tek Bir Atom Bombası Dünyayı Yok Edebilir mi?
Oppenheimer Kumarı: Tek Bir Atom Bombası Dünyayı Yok Edebilir mi?
Evrendeki En Sıcak Şey, Ne Kadar Sıcak Olabilir?
Evrendeki En Sıcak Şey, Ne Kadar Sıcak Olabilir?
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Karadeliğin İçinden Kurtulabilir miydiniz?
Karadeliğin İçinden Kurtulabilir miydiniz?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Küçükkıvanç, et al. Mars'ta Antik Bir Okyanusun İzleri Keşfedildi!. (23 Nisan 2023). Alındığı Tarih: 3 Ekim 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13518
Küçükkıvanç, S., Alparslan, E. (2023, April 23). Mars'ta Antik Bir Okyanusun İzleri Keşfedildi!. Evrim Ağacı. Retrieved October 03, 2023. from https://evrimagaci.org/s/13518
S. Küçükkıvanç, et al. “Mars'ta Antik Bir Okyanusun İzleri Keşfedildi!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 23 Apr. 2023, https://evrimagaci.org/s/13518.
Küçükkıvanç, Sena. Alparslan, Eda. “Mars'ta Antik Bir Okyanusun İzleri Keşfedildi!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, April 23, 2023. https://evrimagaci.org/s/13518.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close