Kuzey Kutbu Önümüzdeki On Yıl İçinde Buzsuz Hâle Gelebilir!

Kuzey Kutbu önümüzdeki birkaç yıl sonraki yaz aylarında "buzsuz" hâle gelebilir. Nature Reviews Earth & Environment dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, Kuzey Kutbu'nun buzsuzlaşacağını öne süren önceki çalışmaların tarihini 10 yıl geriye atıyor. Burada bahsettiğimiz buz, her kış donan ancak yazın eriyen mevsimsel deniz buzudur. İnsan kaynaklı küresel ısınma nedeniyle yaz mevsimindeki deniz buzu miktarının her geçen yıl azaldığını biliyoruz. Bilim insanlarının Kuzey Kutbu için "buzsuz yaz yılı" olarak adlandırdıkları bu durum, 621.200 kilometre kareden daha az deniz buzu olduğunda gerçekleşecek.

Colorado Üniversitesi'nden Alexandra Jahn, buzsuz koşulların erken bir tarihte ortaya çıkabileceğini ve sera gazı emisyonlarının deniz buzu kaybına katkıda bulunan ana etken olduğunu belirtiyor. Çalışma, Kuzey Buz Denizi'nin gelecekteki tüm emisyon senaryoları altında 2020'lerden 2030'lara kadar Ağustos sonu veya Eylül başında buzsuz hâle gelebileceğini öngörüyor.

Deniz Buzu Nedir? Neden Önemlidir?

Deniz buzu, her yaz eriyen ve ardından her kış yeniden donan donmuş okyanus suyudur. Kuzey Kutbu'ndaki deniz buzu yıllardır azaltmakta, özellikle Eylül ayında en düşük seviyesini görmektedir. Daha önceki araştırmalar, yüksek sera gazı emisyonlarının hız kesmeden devam etmesi halinde yüzyılın sonlarına doğru neredeyse hiç deniz buzu kalmayacağını öngörüyordu.

Deniz buzu Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki topluluklar ile kutup ayıları ve morslar gibi yaban hayvanlarının hayatını etkilemekte ve atmosfer ile okyanus dolaşımını etkileyerek gezegenin sıcaklığının düzenlenmesine yardımcı olmaktadır. Jahn, şöyle anlatıyor:

Deniz buzu örtüsünün azalması, avlanmak için deniz buzuna bağımlı olan kutup ayıları gibi buza adapte olmuş türlerin hayatta kalmasını tehdit ediyor. Dolayısıyla buzsuz koşullar ne kadar uzun sürerse, kutup ayılarının hayatta kalması da o kadar fazla tehdit altına girer. Kuzey Kutbu'nda yaşayan insanlar için deniz buzunun azalması, donmuş Kuzey Buz Denizi üzerindeki seyahatlerini etkilemenin yanı sıra, daha geniş açık su alanları dalga yüksekliklerinde artışa yol açtığı için deniz kenarındaki köyleri tehdit edebilecek kıyı erozyonunu da etkiliyor.

Bilim insanları Kuzey Kutbu'nda olanın Kuzey Kutbu'nda kalmadığını söylüyor. Jahn çalışmaların Kuzey Kutbu'ndaki yazdaki deniz buzu kaybının ABD'deki hava durumunu etkileme ve ABD'nin batısındaki orman yangını risklerini artırma potansiyeline sahip olduğunu gösterdiğini bildiriyor.

Bizi Neler Bekliyor?

Yeni çalışmada yer almayan Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi'nde kıdemli bir araştırmacı olan Walt Meier, çalışmanın metodolojisinin sağlam olduğunu belirtse de "modellerde hâlâ belirsizlikler ve gelecekteki deniz buzu koşullarını nasıl tahmin ettikleri konusunda potansiyel önyargılar olduğunu vurguluyor. Meier ayrıca Kuzey Kutbu'nun bu on yıl içinde buzsuz olması mümkün olsa da, bunun muhtemel olmadığını da söylüyor:

Her türlü projeksiyon, özellikle de belirli bir yıl, buzsuz koşulların tahmininde oldukça yüksek belirsizliğe sahip olacaktır. 2030'ların ortalarından sonlarına kadar, en azından bir yılın buzsuz bir duruma ulaşması daha makul.

Araştırmaya göre, dünya mevcut emisyon rotasında devam ederse, Kuzey Kutbu sadece yaz sonu ve sonbahar başında Ağustos'tan Ekim'e kadar buzsuz hale gelebilir. Ancak en yüksek emisyon senaryosuna göre, Kuzey Kutbu bu yüzyılın sonlarına doğru dokuz aya kadar buzsuz kalabilir. Jahn şöyle anlatıyor:

Kuzey Kutbu, yazın beyaz olmak yerine mavi bir şekle bürünebilir. Buzsuz koşullar kaçınılmaz olsa bile uzun süreli buzsuz koşullardan kaçınmak için emisyonlarımızı mümkün olduğunca düşük tutmamız gerekiyor.