Kuzey Avrupalılardan Neolitik Çiftçilerine: Burada Tarım Yapmayın

Araştırıcılar, Neolitik Dönem’de Kuzey Avrupalıların, kıta boyunca yayılıyor olan çiftçilik uygulamalarını başlangıçta reddettiiğini ortaya çıkardı. Bulgular, hayatta kalmanın avlanmak ve besin arayışı ile olduğu fikrinden toplumları uzaklaştıran bu büyük ekonomik devrime dair yeni ipuçları öneriyor.

New York şehrindeki Center for International Research in the Humanities and Social Sciences’da (İnsan Bilimleri ve Sosyal Bilimler Üzerine Uluslararası Araştırma Merkezi), araştırıcı olan ve çalışmanın baş yazarı Solange Rigaud, “Bu keşif, tarımın çok ötesinde, ayrıca Avrupa’da binlerce yıl önce iki farklı kültürel yörünge olduğunu gösteriyor. Bunlardan güney ve orta bölge bir çok anlamda gelişmişken, kuzey bölgeler geleneklerini koruma eğilimindeydi.” diyor.

Bu gelişmeler üzerine çalışmak için, araştırıcılar, süs eşyalarına adaptasyon veya onları reddetme üzerine yoğunlaştılar –farklı topluluklar tarafından kullanılan boncuk ve bilezik tipleri. Bu yaklaşım, özel uygulamaların yayılışını anlamaya uygun görülmekte –daha önceki bir çalışma hayatta kalma (ve yaşam) biçimleri ile süs eşyalarına adaptasyon arasında bağlantı olduğunu göstermişti. Ancak, PLOS ONE adlı akademik dergide yayınlanan bu çalışmada, araştırıcılar dünyanın bu bölümünde tarıma adaptasyonun izini sürmek için ilk defa Erken Neolitik Dönem’e (MÖ 8000-5000) ait süs eşyalarından yararlandılar.

Tarımın Avrupa’da yerleşmesi çok uzun sürmüştür. İlk çiftçiler, Yunanistan’dan başlayarak Avrupa’ya 8,000 yıl önce gelmişlerdir ve kıtada bu büyük ekonomik devrimin başlangıcına dair izler bırakmışlardır. Besin arama işleminden çiftçiliğe geçiş, sonraki 3,000 yıl boyunca sürmüştür.

Bu süreci keşfetmek için, araştırıcılar bu 3,000 yıllık döneme tarihlenmiş Avrupa’daki 400’den fazla arkeolojik buluntu alanında ele geçmiş olan 200’den fazla boncuk tipini incelediler. Araştırıcılar, tarım topluluklarıyla ilişkilendirilmiş süs eşyalarının izini sürerek, besin arayışından tarıma geçiş aşamalarını aydınlatmaya çalıştılar.

Elde ettikleri sonuçlar,tarımla ilişkilendirilmiş olan süs eşyalarının – insan biçimli boncuklar ve delinmiş kabuklardan bilezikler – Doğu Yunanistan ve Karadeniz kıyısından, Fransa’nın Brittany Bölgesi’ne, Akdeniz’den kuzeye doğru İspanya’ya kadar olan bölgede yayılışını göstermektedir. Fakat tam tersine, araştırıcılar bu tip süs eşyalarına Kuzey Avrupa’nın Baltik Bölgesi’nde rastlamadı. Bu bölgedeki, dekoratif giyim biçimi, daha çok avcı-toplayıcı topluklardaki – boncuk ve bileziklerden çok delinmiş kabuklar - şekliyle kalmış görülmektedir.

Solange Rigaud

Rigaud, “Bu çok açık ki, Baltik Bölgesi’ndeki avcı-toplayıcılar o dönemde tarım topluluklarındaki süs eşyalarına karşı direnç göstermiştir. Biz, tarımın gelişmesini engellemenin kültürel bir karşı koyuş olduğu sonucuna vardık, en azından Neolitik Dönem için.” diyor.