Kutup Ayılarının İnlerindeki Davranışları Özel Tasmalarla İncelendi!

Araştırmacılar ilk kez özel tasma verilerini özel kameralarla birleştirerek kutup ayılarının yaşamlarındaki en gizemli ve önemli aşamalardan biri olan ayıların doğum yaptıktan sonra yavrularıyla birlikte kaldığı anne inini inceledi.

Önceki araştırmalar, anne ayıların inlerinde ne kadar kaldığının yavruların hayatta kalma şansını etkilediğini gösterse de ayıların inlerinde neden bu kadar uzun süre kaldıkları ve orada ne yaptıkları tam olarak anlaşılabilmiş değil. Ayrıca araştırmacıların giderek daha fazla kullandığı izleme cihazları şimdiye kadar ayıların gerçek hayattaki davranışlarıyla karşılaştırılmamıştı. Çalışmanın baş yazarı ve Toronto Üniversitesi Scarborough Kampüsü'nde doktora sonrası araştırmacı Louise Archer söyle anlatıyor:

Kuzey Kutbu, dünyanın geri kalanına göre iki ila dört kat daha hızlı ısınıyor, insanlar kutup ayılarının inleri için önemli olabilecek alanlara yayılıyor. Bu dönemde ayıların rahatsız edilmemesi gerektiğini biliyoruz. Popülasyonlarının devam etmesi için sağlıklı yavrulara ihtiyacımız var. Onları daha iyi koruyabilmek için davranışlarını izlemeye ve daha iyi anlamaya yarayan araçlar geliştirmeye çalışıyoruz.

İne girme, hamile kutup ayılarının kendilerini kar altında kazdıkları inlere kapatmaları ve burada doğum yapmalarıyla başlar. Kutup ayılarının bebekleri insan bebekleri kadar aciz doğar. Birkaç ay süren emzirme döneminde 20 kat büyüyen yavruları dondurucu soğuktan in korur. Anne, vücut ağırlığının yaklaşık yarısını kaybetmesine rağmen kardan çıktıktan sonra hemen avlanmaya dönmez. Yavrularıyla birlikte haftalarca in çevresinde kalır, ine girip çıkarlar.

Geçmişte araştırmacılar, ine girmeyi dürbünlerle ve uzaktan kumandalı kameralarla incelemişlerdi şimdi ise konum, aktivite ve ortam sıcaklığını izleyebilen uydu bağlantılı bir tasma kullanıyorlar. Bu yöntemlerin hepsinin kendi açılarından kısıtları ve avantajları olsa da çalışma, tasmaların kutup ayılarının hareketlerini birkaç yıl boyunca izleyebilmeyi sağlaması nedeniyle öne çıkıyor. Ancak çoğu tasmanın yalnızca birkaç saatte bir veri topladığını ve daha bu zaman diliminden daha hassas davranışları ya da in dışındaki kısa gezileri gözlemlemek için ideal olmadığını belirtmekte fayda var.

Yeni çalışmada Archer ve ekibi, altı yıl boyunca ayıları inceledi. Ekip, Barents Denizi alt popülasyonundan 13 kutup ayısına uydu tasması takarak Norveç'in Svalbard takımadalarındaki dokuz inin dışına kamera yerleştirdi. Araştırmacılar, tasma verileriyle kameradaki görüntüleri eşleştirip ayıların davranışlarını doğruladı. Yalnızca tasma verisine bakıldığında, ine girme evrelerinin tahminlerinin kamera verisine kıyasla verilerde birkaç gün ile bir hafta sapma olduğu vardı.

Topladıkları her tasma verisini, ayıların ne yaptığını doğrulamak amacıyla kameradaki tam görüntü ile eşleştiren ekip, diğer araştırmacıların tasma verilerini kullanarak ayıların sadece mevcut davranışlarını değil, gelecekteki muhtemel davranışlarını da doğru şekilde tahmin etmek için üç istatistiksel model geliştirdiler. Bu modeller, tasma verileriyle beslenerek ayıların sadece ne yaptığını değil, muhtemelen ne yapacağını da başarıyla öngörebiliyor. Modeller; annenin ilk çıkış zamanını, in dışına çıkma sıklığını ve nihai ayrılışını tahmin ediyor. Ayrıca, bir model sıcaklık gibi dış etkenlerin anne ve yavruların davranışları üzerindeki etkisini de tahmin edebiliyor. Archer, şöyle anlatıyor:

Tasmalar, ayıların inden ilk çıktıkları ve ayrıldıkları zamanlar gibi daha geniş kapsamlı davranışları tespit etmede iyi iş çıkarıyor. Bunların kamerada gördüklerimizle oldukça iyi bir şekilde örtüştüğünü gördük. Ancak kamerada gördüğümüz daha hassas zaman ölçekli davranışları ortaya çıkarmak zordu.

Ayılar inlerinden neredeyse hep gündüz çıkıyor, 1 dakikadan 8 saate kadar değişen ortalama 27 dakikalık gezintiler yapıyordu. Annelerin yarısı, yavrularını çoğunlukla inin 40 metre çevresinde gezdiriyor, sıcaklığın artması in ilk terk edildikten sonraki her günde, ayıların dışarıda görülme olasılığını arttırıyordu. Yani sıcaklık ne kadar yüksekse ve inin terk edilmesinden geçen gün sayısı ne kadar uzunsa ayıların dışarıda kalma süreleri de o kadar uzuyordu.

Araştırmacıların elde ettiği veriler, inde geçirilen bu haftaların yavruların dış dünyaya alışması için önemli olduğunu gösteriyor ve yuvadan daha hızlı ayrılmanın yavruların in dışında yeterince zaman geçirmemeleriyle ilişkili olduğunu ve hayatta kalma şanslarını düşürdüğünü ortaya koyan diğer araştırmaları destekliyor. Archer, yakın zamanda iklim değişiminin neden olduğu deniz buzunun küçülmesiyle kutup ayısı nüfuslarındaki düşüşü ilişkilendiren bir çalışmayı tamamladığını belirterek sözlerini şöyle bitiriyor:

Kuzey Kutbu gerçekten çok hızlı değişen bir bölge. Çok sayıda deniz buzunu kaybediyoruz, bu yüzden kutup ayılarının ne yaptığını ve bu değişikliklere nasıl tepki verdiklerini görmek, gelecekte Kuzey Kutbu'nun diğer bölgelerinde nelerle karşılaşabileceğimize dair bize fikir veriyor. Bu yüzden, bu veri setini oluşturmak ve bu bölgede ayıları izlemeye devam etmek konusunda bu kadar kararlıyız.