Kuru Burunlu Primatlar (Haplorhini)
İlginizi Çekebilecek Sorular
- Hepatit b taşıyıcısı olan bir kişi nelere dikkat etmeli? Hepatit b nasıl tedavi edilir?
- Siyam ikizlerinden birinin beyin ölümü gerçekleşince diğerine ne olur?
- Neden tuzlu su içebilecek şekilde evrimleşmedik?
- (a^2-b^2-2a+1)/(a^2-ab-a):1/a cevap?
- Merhaba. Toplumumuzda cahil kaba kültürsüz ve bir o kadar da kavgacı olan insanların tutulmasını neye bağlıyorsunuz? Bize has bir durum mu yoksa gelismis toplumlarda da böylemi?
- Teknolojinin son 100 yılda çok fazla gelişmesinin sebebi nedir?
Paylaş
Bu içerik, Evrim Ağacı'nın Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır. Yaşam Ağacı projesinin amacı, başta Türkiye'de bulunan türleri, Türkiye'deki doğa gözlemcilerimizin özgün fotoğraf ve video içerikleri ışığında, evrimsel akrabalık ilişkilerine uygun bir şekilde filogenetik bir ağaç üzerinde kategorize etmek, nihayetinde ise Dünya'daki tüm türleri yavaş yavaş Yaşam Ağacı'na eklemektir.
Çağrı Mert Bakırcı Takip Et
Süha Derbent Takip Et
Kaldığım yerden devam et
Bu yazı, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
Tanım ve Genel Bilgiler
Islak veya içedönük burunlu primatlar olarak bilinen Strepsirrhini alttakımının kardeş grubu olan kuru burunlu primatlar (ya da "basit burunlu primatlar"), tarsiyerleri ve maymunları (simiyenleri) bünyesinde barındırır. Maymunların altında ise, aşağı burunlu maymunlar (Catarrhini) ile Yeni Dünya Maymunları (Platyrrhini) vardır. Aşağı burunlu maymunlar altında ise insanları da içinde barındıran kuyruksuz maymunlar ile Eski Dünya Maymunları bulunur. Dolayısıyla insanlar, kuru burunlu primatlar altında bulunan türlerdir.
Kuru burunlu primatların en temel ayırt edici özelliği, isimlerinden de anlaşılabileceği gibi burunlarının kuru yapıda olmasıdır. Ayrıca bu primatlar C vitaminini üretebilecek enzimleri yitirmişlerdir; dolayısıyla bu vitamini diyetleri yoluyla almak zorundadırlar. Islak (kıvrık) burunlu primat kardeşlerine kıyasla rinaryum adı verilen burun dokusunu yitirmişlerdir; bunun yerine üst dudak evrimleşmiştir - ve üst dudakları doğrudan burna veya damağa bağlı değildir. Bu sayede kuzenlerine göre çok daha fazla sayıda yüz ifadesi üretebilmeye başlamışlardır. Ayrıca kuru burunlu primatların beyin-vücut oranı da kuzenlerine göre daha büyüktür.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Kuru burunlu primatlar ile ıslak burunlu primatlar birbirlerinden 65 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Bundan sadece 5 milyon yıl kadar sonra, günümüzde tek bir aile olan Tarsiidae ile temsil edilen tarsiyerler ayrılmıştır. Bu canlıların en son yaşamış ortak atasının Archiebus cinsi olduğu düşünülmektedir.
Etimoloji
Taksonun adı Yunancada "tek katlı, basit, tek" anlamına gelen haploûs (ἁπλούς) sözcüğü ile, "burun" anlamına gelen rhinos (ῥις) sözcüğünün bileşiminden türetilmiştir.
-
![Muhteşem!]()
0
-
![Tebrikler!]()
0
-
![Bilim Budur!]()
0
-
![Mmm... Çok sapyoseksüel!]()
0
-
![Güldürdü]()
0
-
![İnanılmaz]()
0
-
![Umut Verici!]()
0
-
![Merak Uyandırıcı!]()
0
-
![Üzücü!]()
0
-
![Grrr... *@$#]()
0
-
![İğrenç!]()
0
-
![Korkutucu!]()
0
- Wikipedia. Haplorhini. (2018, Temmuz 24). Alındığı Tarih: 24 Temmuz 2018. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/02/2020 15:02:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7314
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
