Kordalılar (Chordata)
- Bilimsel Adı Chordata
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Kordalılar
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Chordates
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad Bilateria
- Klad Nephrozoa
- Üst Şube (Superphylum) İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
- Şube (Phylum) Kordalılar (Chordata)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Tanım ve Genel Bilgiler
Kordalılar, notokord adı verilen yapıya sahip olan hayvanlardan oluşan taksonomik bir şubedir. Bu canlıların hepsinde, en azından hayatlarının belirli bir kısmında; bir notokord, içi boş bir sinir ipliği, faranj yarıkları, bir endostil ve bir kuyruk bulunur. Kordalıların en meşhur alt grubu olan ve insanları da bünyesinde barındıran Omurgalılar'da (Vertebrata) ise, notokordun yerini gelişim sırasında omurga alır.
Tüm kordalılar, aynı zamanda ikincil ağızlıdır; yani embriyolojil gelişim sırasında ağızları, anüslerinden sonra oluşur. Ayrıca tüm kordalılar çift yanlı simetriktir; yani vücutlarının sağ tarafı ile sol tarafı birbirinini ayna görüntüsü gibidir. Bunun yanısıra hepsi sölomludur, yani vücutlarında sindirim kanalını barındıran bir boşluk bulunur. Hepsinde metamarik segmentasyon veya metamerizm görülür; yani bu canlıların vücutları, birbirine benzer segmentlerden oluşur. Son olarak, tüm kordalılarda dolaşım sistemi evrimleşmiştir.
Kordalılar içinde balıkları, amfibileri, sürüngenleri, kuşları ve memelileri bünyesinde barındıran Omurgalılar (Vertebrata); salpleri ve deniz üzümlerini bünyesinde barındıran Tulumlular (Tunicata); ve batrakları bünyesinde barındıran Kafatassızlar (Cephalochordata) bulunur. Bunun haricinde Vetulicolia gibi ufak bazı diğer şubeleri de bu grup altında bulmak mümkündür.
Gezegenimizin en büyük hayvanı olan mavi balina, en hızlı hayvanı olan doğanlar, en zeki hayvanı olan insan, kordalılar altında bulunmaktadır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Kordalıların evrimsel tarihini Kambriyen Patlaması'na kadar takip etmek mümkündür. Erken kordalılar pek fosilleşmediği için, kesin bir tarihlendirme yapmak güçtür. En erken kordalılar arasında, Erken Kambriyen Dönem'de yaşamış olan, kordalı mı yoksa hemikordalı mı olduğu tartışılan Yunnanozoon bulunmaktadır. Bir diğer erken kordalı adayı, Chengjiang faunasında bulunan Haikouella lanceolata türüdür. Meşhur bir diğer erken kordalı, Orta Kambriyen Dönem'de yaşamış ve 505 milyon yıl öncesine tarihlendirilmiş olan Pikaia cinsidir.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Günümüzde 65.000'den fazla kordalı canlı bulunmaktadır. Bunların yarısı kadarı kemikli balıklar süpersınıfı olan Osteichthyes altında bulunur.
Etimoloji
Taksonun adı ilk olarak 1885 yılında William Bateson tarafından kullanılsa da, "kordalı" sözcüğü halihazırda dil içerisinde bulunmaktaydı. Sözcük, Latincede chorda, yani "uzun, esnek ip" sözcüğünden gelmektedir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 9
- 7
- 6
- 5
- 4
- 3
- 3
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/12/2024 06:49:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7300
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.