Köpeklerin Evcilleştirilmesi, Paleo İnsanlarının Orijinal Paleo Diyetini Sindirememesi Sebebiyle Başlamış Olabilir!
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
İlk insanların, köpekleri en yakın arkadaşları olarak evcilleştirmesinin sebebini anlamak kolaydır. Evcil köpekler, avcılara ve yabancılara karşı koruma sağlayabilir, malzeme taşıyabilir, kızak çekebilir ve soğuk gecelerde sıcaklık sağlayabilir. Fakat bu avantajlar, evcilleşmeden sonra gelir. Yüz yıldan fazladır süregelen araştırmalara rağmen bilim insanları, evcilleştirme işlemini ilk olarak neyin tetiklediğini anlamakta zorluk çekiyorlar.
Scientific Reports dergisinde yayınlanan yeni bir teori, omnivor sindirim sistemleri çok fazla protein tüketimini önleyen avcı-toplayıcıların artan etleri kurtlarla paylaşma ihtimali olduğunu öne sürüyor.[1] O artıklar, evcilleştirmeye yönelik ilk adımı başlatmış olabilir.Finlandiya Gıda Kurumu'nda kıdemli bir araştırmacı ve Finlandiya Doğa Tarihi Müzesi'nde misafir akademisyen olan baş yazar Maria Lahtinen şöyle diyor:
Köpeklerin evcilleştirilmesi konusunda ekolojik bir açıklamamızın olduğunu ilk zaman budur. Ben kişisel olarak, köpek evcilleştirilmesinin arkasında basit ve kolay bir cevap olduğuna inanmıyorum. Fotoğrafın tamamını ve sürecin karmaşıklığını görmemiz gerektiğine inanıyorum.
Lathinen, en başında aslında uzun süredir devam eden bir köpek gizemini çözmek için yola çıkmadı. Onun yerine, Arktik bölgelerde ve yarı Arktik Avrasya'da Geç Buzul Çağı (Pleistosen) döneminde yaşayan avcı-toplayıcılarının diyetlerini çalışıyordu. O zamanlarda, yani yaklaşık 15,000-20,000 yıl önce, Dünya son buzul çağının en soğuk dönemi içinde kaybolmuştu. Çok soğuk ortamlarda insanlar, şimdiki gibi, yiyeceklerinin çoğunluğunu hayvanlardan sağlama yönelimindeydi. Beslenme eksiklikleri, protein azlığından ziyade, yağ ve karbonhidratların yokluğundan geliyordu. Gerçekten de insanlar çok fazla et tüketirse genellikle ishal ortaya çıkar ve haftalar içinde protein zehirlenmesi oluşabilir ve hatta ölebilirler. Lahtinen şöyle diyor:
Biz insanlar karnivor beslenmeye tam olarak adapte olmadığımız için, proteini yeteri kadar iyi bir şekilde sindiremeyiz ve bu yüzden aşırı et tüketimi, çok kısa süre içinde çok ölümcül olabilir.
Son buz devrinin en soğuk yıllarında özellikle sert arktik ve yarı arktik bölgelerin kışlarında ren geyikleri, vahşi atlar ve diğer av hayvanları neredeyse yağdan yoksun ve çoğunlukla yağsız, zayıf kaslara sahip oldukları bir süreç geçiriyorlardı. Lahtinen ve takım arkadaşları, daha önce yayınlanmış erken fosil kayıtlarını kullanarak o dönemlerde arktik ve yarı arktik bölgelerde yaşayan insanlar tarafından yakalanan av etinin güvenle tüketebileceklerinden çok daha fazla protein sağlayacağını hesapladı.
Daha uygun şartlar altında kurtlar ve insanlar aynı av hayvanları için yarışıyor olabilirdi. Fakat arktik ve yarı arktik bölgelerdeki buz devri döneminin sert koşullarında fazladan eti köpekler ile paylaşmak insanlara hiç bir şey kaybettirmezdi. Kurtların bu tarz bağışlardan faydalanan ataları, iyi ayaklı hayırseverlere karşı daha fazla uysal olabilirlerdi ve ilk evcilleştirilmiş köpek türü unvanını kazanabilirlerdi. Yazarın da işaret ettiği üzere, en eski paleolitik köpek keşiflerinin öncelikle o zamanlar çok soğuk olan bölgelerden geldiğini söyleyen bu teori, yalnızca ekolojik olarak değil ayrıca coğrafi olarak da anlamlı gelmektedir. Duke Üniversitesinde evrimsel antropolog olan ve çalışmaya dahil olmayan Brian Hare şöyle diyor:
Bu yeni çalışma, yağsız proteinin insanların atacağı bir gıda olduğu ancak kurtların arktikte kış aylarında güvenebileceği bir gıda olduğu hakkında büyüleyici bir fikir sunuyor. Bu çalışmanın, insan-köpek ortaklığının başlangıçta nasıl körüklendiğine dair başka bir hayati ipucu sunduğunu düşünüyorum.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 16
- 8
- 3
- 2
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Scientific American | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. Lahtinen, et al. (2021). Excess Protein Enabled Dog Domestication During Severe Ice Age Winters. Scientific Reports, sf: 1-5. doi: 10.1038/s41598-020-78214-4. | Arşiv Bağlantısı
- Scientific American. A High-Tech Path To A Blue Economy. (18 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 18 Ocak 2021. Alındığı Yer: Scientific American | Arşiv Bağlantısı
- Lea Surugue. Ritual Sacrifice May Have Shaped Dog Domestication. (18 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 18 Ocak 2021. Alındığı Yer: Scientific American | Arşiv Bağlantısı
- Virginia Morell. How Wolf Became Dog. (18 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 18 Ocak 2021. Alındığı Yer: Scientific American | Arşiv Bağlantısı
- Adam Miklosi. How Dog Became Our Best Friends. (18 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 18 Ocak 2021. Alındığı Yer: Scientific American | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 04:22:35 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9992
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Scientific American. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.