Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Köpekler Birden Fazla Coğrafyada, Bağımsız Olarak Evcilleştirilmiş Olabilir!

Köpeklerin Evrimsel Tarihine Yönelik Sır Perdesi Giderek Aralanıyor!

Köpekler Birden Fazla Coğrafyada, Bağımsız Olarak Evcilleştirilmiş Olabilir!
3 dakika
2,495
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 7 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Vahşi doğada evcil bir köpek ve büyük bir belirsizlik içinde hayatta kalma savaşı… Jack London’ın dünyaca ünlü eseri Vahşetin Çağrısı’ndaki evcil köpek Buck, Yukon’daki zor koşulları atlatmaya çalışırken, vahşi kuzenlerine, kurtlara dönüşmek istemişti. Tabii o da bir köpekti ve onun ataları binlerce yıl önce kurtlardan evrimleşmiş, evcilleşmişti.,

Biz insanların en yakın dostu olarak anılan köpekler, günümüzdeki hallerinden çok daha sert, çok daha “vahşi” bir geçmişe sahipler diyebiliriz. Günümüzde av arkadaşı olanlarından, bahçemizde koşturanlarına kadar birçok özelliğe bürünmüş köpek dostlara sahibiz. Peki bu köpekler nasıl oldu da bizimle birlikte yaşamaya başladılar?

Tüm Reklamları Kapat

Bu dostlarımızın evrimsel geçmişleri, biz insanların evrimsel geçmişleriyle bağdaşıyor. Basitçe özet geçecek olursak, atalarımızın yiyecek biriktirmeleri ve/veya artıklarını sağa sola bırakmaları kurttan köpeğe giden yolu açtı diyebiliriz. Atalarımızın yaşadığı çevrelerde yer alan etler, kemikler; kısacası artıklar, kurtları bu bölgelere doğru çekiyor, insanlardan kalanlar ve insanların biriktirdikleri kurtların midesine gidiyordu. İnsanlara zarar vermeden bu artıkları toplayan kurtlar ve bu kurtların torunları arasından, zamanla insanlara daha yakın davrananları bu yiyecekleri tüketip canlılığı devam ettirebildi. Bu yakınlık, insanların, köpekleşmeye başlayan bu kurt türlerini kullanmasıyla daha da şekillendi ve zamanla insanların amaçlarına ve ihtiyaçlarına göre köpekler yetiştirilmeye başlandı.

Kurtlardan köpeklere geçiş konusunda şüphe yokken bu işlemin hangi coğrafyada olduğu üzerinde birçok tartışma dönüyor. Bu bağlamda “Evcil köpekler nereden geliyor?” sorusu oldukça uzun bir süredir bilim insanlarının kafasını kurcalıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı görüşlere göre insanlar kurtları ilk kez Avrupa’da evcilleştirirken, bazı görüşler ise aynı işlemin Asya’nın merkezinde veya Çin’de gerçekleştiğini belirtiyor. Science’ta yayınlanan bilgilerse bu iki görüşe de doğruluk payı veriyor. Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) ve Doğal Çevre Araştırma Konseyi (NERC) sponsorluğunda, uluslararası bilim insanlarından oluşan bir ekip genetik bilgiler ile son arkeolojik buluntuları karşılaştırdı ve muhtemelen günümüzde yaşamayan iki kurt sürüsünün Avrasya kıtasının karşı/zıt taraflarında yaşamış olabileceğini ortaya koydu. Bu da köpeklerin bir yerde değil, büyük ölçüde kabul edilen görüşe göre, iki yerde evcilleştirildiği anlamına geliyor olabilir.

Oxford Üniversitesi’nin yönettiği, köpeklerin evcilleştirilmesi üzerine yapılan uluslararası bir araştırma, İrlanda’da çıkarılan 4.800 yıllık orta boylu bir köpeğin DNA’sından hareketle köpeklerin evrimsel tarihini oluşturdu. Paris’teki Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’nden ve Lyon’dan Fransız araştırmacılarının da içinde bulunduğu ekip, günümüzden 14 bin ila 3 bin yıl öncesine tarihlendirilen 59 köpeğin mitokondriyal DNA’larını inceledi ve bu canlılar ile daha öncelerde üzerinde çalışılmış 2.500’ü aşkın modern köpeğin genetik açıdan ayırt edici özelliklerini karşılaştırdı. Bu analizler sonucunda, Asya’nın doğusunda ve Avrupa’da yer alan bugünkü köpeklerin genetik açıdan ayrıldığı kanıtlandı. Bu gelişmeleri yorumlayan, Oxford Üniversitesi’nden Laurent Franz şöyle diyor: 

Günümüz canlılarının DNA’larından geçmişi yeniden canlandırmak tarih kitabına bakmak gibi: Önemli parçaların silinip silinmediğini asla bilemezsiniz. Eski DNA’lar, hem de bir zaman makinesi gibi, geçmişi inceleyebilmemiz için bize imkan tanıyor.

Bu araştırma, evcil köpeklerin Asya’nın doğusu ve Avrupa olmak üzere iki ayrı bölgede ortaya çıktığını, kurtların -bugüne kadar bilinene göre- bu bölgelerde evcilleştirildiğini ortaya koyuyor. Ayrıca Asya’da evcilleştirilen köpeklerin, günümüzden 14.000 ila 6.000 yıl öncesinde Batı’ya getirildiği ve Asyalı köpeklerin burada Avrupalı köpeklerin yerini aldığı söyleniyor. Avrupalı ile Asyalı köpeklerin etkileşime geçmeleri hakkında konuşan Laurent Franz’a göre, köpekler arasındaki bu etkileşim geçmişte yapılan genetik araştırmaların yorumlanamamasının nedeni. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

New Scientist'in yazdığına göre, bu araştırma saf ırk olarak adlandırılabilecek köpek türlerinden, Asyalı ile Avrupalı köpekler arasındaki etkileşimden doğan melez köpeklerin de varlığına işaret ediyor. Örneğin Tibet mastifi Asya kökenli, Alman çoban köpeği de Avrupa kökenli bir köpek olarak karşımıza çıkıyor. Sibirya köpeği ise Asya ve Avrupa kökenli köpeklerin etkileşimi sonucu meydana gelmiş diyebiliriz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
13
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 1
  • Muhteşem! 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • University of Oxford. Dogs Were Domesticated Not Once, But Twice... In Different Parts Of The World, Research Shows. (2 Haziran 2016). Alındığı Tarih: 10 Kasım 2019. Alındığı Yer: Phys.org | Arşiv Bağlantısı
  • A. Klein. Domestic Dogs May Have Evolved Separately In Europe And Asia Read More: Https://Www.newscientist.com/Article/2091836-Domestic-Dogs-May-Have-Evolved-Separately-In-Europe-And-Asia/#Ixzz64Tmccf6Z. (2 Haziran 2016). Alındığı Tarih: 10 Kasım 2019. Alındığı Yer: New Scientist | Arşiv Bağlantısı
  • C. Intagliata. From Wolf To Woof Twice. (2 Haziran 2016). Alındığı Tarih: 10 Kasım 2019. Alındığı Yer: Scientific American | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 16:35:51 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4420

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. C. Kartal, et al. Köpekler Birden Fazla Coğrafyada, Bağımsız Olarak Evcilleştirilmiş Olabilir!. (17 Haziran 2016). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4420
Kartal, E. C., Bakırcı, Ç. M. (2016, June 17). Köpekler Birden Fazla Coğrafyada, Bağımsız Olarak Evcilleştirilmiş Olabilir!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4420
E. C. Kartal, et al. “Köpekler Birden Fazla Coğrafyada, Bağımsız Olarak Evcilleştirilmiş Olabilir!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 17 Jun. 2016, https://evrimagaci.org/s/4420.
Kartal, Emre Can. Bakırcı, Çağrı Mert. “Köpekler Birden Fazla Coğrafyada, Bağımsız Olarak Evcilleştirilmiş Olabilir!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, June 17, 2016. https://evrimagaci.org/s/4420.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close