Köpekgiller, Kedigiller, İnsangiller ve Taksonomik İsimlendirmeler

Kurt öfkesi... Kurtlar Kuzey Amerika, Avrasya, ve Afrika'nın kuzeyi, doğusu ve batısında yaşayan köpekgillerdir. Kurtlara "köpekgil" demek biraz tuhaftır, zira köpekler kurtlardan Doğal ve Yapay Seçilim yoluyla evrimleşmiş canlılardır. Ancak bu durum, bize taksonomik isimlendirmelerimiz hakkında hoş bir gerçeği göstermektedir: Her konuda olduğu gibi, bu konuda da taraflıyız.

Taksonomide canlılar gruplandırılırken ve isimlendirilirken, insanlar bunu kendi tercihlerine göre yaparlar. Doğa için "köpekgil", "insan", "kurt" gibi tanımlar yoktur. Bütün canlılar, ortak bir yaşam ağacının dallarıdırlar ve bir bütündürler. Elbette ayrı ayrı özellikleri vardır; ancak her biri evrim sayesinde var olduğu için, evrim de sürekli işleyen ve canlıları şekillendiren bir doğa yasası olduğundan, "tür" diye bir tanımı evrensel olarak yapmamız mümkün olamamaktadır. Bu da, son birkaç asırdır bilim camiası içerisinde devam eden "Bir türü nasıl tanımlarız?" kavgasının özünde yatan konudur. Sorunun kısa cevabı şudur: türleri tanımlayamayız; çünkü her biri ortak ataları paylaşan, devamlılık halinde olan varlıklardır. Ancak bilim insanları yine de ellerinden geleni yaparak, iletişim kolaylığını sağlayacak bazı tanımlar ve terimler geliştirmişlerdir. Evrimsel biyoloji ve moleküler biyolojinin yükselişi sayesinde son birkaç on yıldır bu tanımlar giderek kolaylaşmaktadır.

Yine de, gruplara verdiğimiz isimleri büyük oranda "kafamıza göre" seçeriz. Bu "kafamıza göre"den kasıt, hangi tür bize daha yakınsa, taksonomik grup o hayvanın adıyla anılır. "Köpekgiller" (Canidae), "Kedigiller" (Felidae), İnsangiller (Hominidae), Gülgiller (Rosaceae) hep bunun örnekleridir. Köpekgiller içerisinde köpekler, kurtlar, tilkiler, çakallar ve bunların soyu tükenmiş bütün ortak ataları ve kuzenleri bulunur. Köpekler, bunlar arasında en son evrimleşmiş, doğaya en yabancı olan türlerdir; ancak bize yakınlıkları nedeniyle koca bir aileye isimlerini vermişizdir. Kedigiller içerisinde kaplanlar, aslanlar, jaguarlar, leoparlar, kar leoparları, pumalar, çitalar, vaşaklar, oselotlar, bizim evcil kediler ve bunların soyu tükenmiş bütün ortak ataları ve kuzenleri bulunur. Ancak bunca hayvan arasından gruba ismini vermeye layık görülen, bizim ufaklıklardır. İnsangiller içerisinde şempanzeler, bonobolar, goriller, orangutanlar, insanlar ve bunların soyu tükenmiş bütün ortak ataları ve kuzenleri bulunur. Bilin bakalım gruba ismini veren neden insanlar olmuştur?