Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Koku Duyumuz, Renkleri Farklı Algılamamıza Neden Oluyor!

3 dakika
867
Koku Duyumuz, Renkleri Farklı Algılamamıza Neden Oluyor! Frontiers Science News
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Duyularımız bizi 7/24 çevresel uyaran bombardımanına tutar. Beynimiz, kendisine iletilen bu bilgi yığını ile baş edebilmek için iki ve daha fazla duyudan gelen bilgileri birleştirmektedir. Örneğin yüksek sıcaklıkları sıcak renklerle, düşük ses perdelerini yüksekliği az olan konumlarla, renkleri belirli yiyeceklerin tadıyla ilişkilendirmemiz bundan dolayıdır.

Frontiers in Psychology'de yayınlanan bir çalışma, koku duyumuzla olan bu tür bilinçsiz "çapraz model" ilişkilendirmelerin renk algımızı etkileyebileceğini deneysel olarak gösterdi. İngiltere'de bulunan Liverpool John Moores Üniversitesi'nde kıdemli öğretim görevlisi olan başyazar Dr. Ryan Ward şöyle diyor:

Burada farklı kokuların varlığının, insanların renkleri algılamasını nasıl etkilediğini gösteriyoruz.

Duyusal Yoksunluk Odası ve Algılarımızı Değiştiren Kokular

Ward ve meslektaşları, yaşları 20 ile 57 arasında değişen 24 yetişkin kadın ve erkekte koku-renk ilişkisinin varlığını ve ne kadar güçlü olduğunu test etti. Deneye katılanlar, deney süresince istenmeyen duyusal uyaranların bulunmadığı bir odada bir ekran önünde oturuyorlardı. Kimse deodorant ya da parfüm kullanmamıştı ve hiçbiri renk körü olduğunu ya da koku alma duyusunda sorun olduğunu bildirmedi.

Tüm Reklamları Kapat

Deneyin yürütüldüğü izole odanın şematik gösterimi.
Deneyin yürütüldüğü izole odanın şematik gösterimi.
Phys.org

İzole odadaki tüm ortam kokuları hava temizleme cihazı ile dört dakika boyunca temizlendi. Ardından altı kokudan biri (karamel, nane, kiraz, kahve, limon arasından rastgele seçilen biri ve kontrol grubu için de kokusuz su) ultrasonik difüzör kullanılarak 5 dakika boyunca odaya yayıldı. Ward yaptıkları deney ile ilgili şunları söylüyor:

Daha önce yapılan bir çalışmada; karamel kokusunun kahverengi ve sarı ile, kahve kokusunun tıpkı kahve gibi koyu kahverengi ve kırmızı ile, kiraz kokusunun pembe, kırmızı ve mor ile, nane kokusunun yeşil ve mavi ile, limon kokusunun ise sarı, yeşil ve pembe ile çapraz model bir ilişki oluşturduğu gözlemlendi.

Katılımcılara sonsuz bir renk skalasından rastgele seçilmiş bir renkle doldurulmuş bir kare içeren bir ekran sunuldu ve gördükleri karenin rengini nötr griye çevirmek için iki renk ayarını (biri sarıdan maviye, diğeri yeşilden kırmızıya) manuel olarak düzenlemeleri istendi. Katılımcıların son seçimleri kaydedildikten sonra tüm kokular 5 kez izole odaya yayılana kadar aynı prosedür sürdürüldü.

Sonuçlar, katılımcıların renk ayarlarından birini ya da ikisini nötr griden uzaklaşacak şekilde düzenleme yönünde zayıf ama önemli bir eğilime sahip olduğunu göstermiştir. Örneğin; izole odaya kahve kokusu verildiğinde gri rengi, elde etmeleri istenen nötr griden ziyade kırmızı-kahverengi arası bir renk olarak algıladılar. Aynı şekilde karamel kokusu ortama yayıldığında sarı bakımından zengin bir renk tonunu gri olarak algıladılar. Kokunun varlığı, katılımcıların renk algısını öngörülebilir bir şekilde etkilemişti.

Nane kokusu ise istisnai bir özellik sergiledi. Bu koku odaya verildiğinde katılımcılardan beklenen renk tonu seçimi diğer kokularda olduğu gibi tipik çapraz model ilişkisine dayalı değildi. Ayrıca beklendiği üzere nötr su kokusu katılımcıların renk algısında herhangi bir etkiye neden olmadı. Ward deney sonuçları hakkında şunları söyledi:

Elde ettiğimiz sonuçlar, gri renk algısının beş kokudan dördü (yani limon, kiraz, kahve ve karamel) için beklendiği üzere çapraz model ilişkilendirmelerine doğru değiştiğini gösterdi. Bu durum; duyular aracılığıyla iletilen bilginin işlenmesinde çapraz model ilişkilerinin rolünün bu deneyde kokular ve renkler ile gözlemlendiği gibi, farklı duyulardan gelen bilgileri nasıl algıladığımızı etkileyecek kadar güçlü olduğunu gösteriyor.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir.

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Umut Verici! 2
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/12/2024 05:53:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16138

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Zihin
Keşif
Diş Hastalıkları
Bilimkurgu
İletişim
Kalori
Habercilik
Saç
Antarktika
Mitler Ve Gerçekler
Mers
Manyetik
Doğa Olayları
Yiyecek
Editör Seçkisi
Evrimsel Tarih
Mantık
Köpek
İnfografik
Higgs Bozonu (Parçacığı)
Bitki
Coronavirus
Dinozorlar
Gün
Genom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Aladağ, et al. Koku Duyumuz, Renkleri Farklı Algılamamıza Neden Oluyor!. (27 Kasım 2023). Alındığı Tarih: 14 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/16138
Aladağ, S., Alparslan, E. (2023, November 27). Koku Duyumuz, Renkleri Farklı Algılamamıza Neden Oluyor!. Evrim Ağacı. Retrieved December 14, 2024. from https://evrimagaci.org/s/16138
S. Aladağ, et al. “Koku Duyumuz, Renkleri Farklı Algılamamıza Neden Oluyor!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 27 Nov. 2023, https://evrimagaci.org/s/16138.
Aladağ, Simay. Alparslan, Eda. “Koku Duyumuz, Renkleri Farklı Algılamamıza Neden Oluyor!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, November 27, 2023. https://evrimagaci.org/s/16138.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close